Η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου ύψους 60 εκατ. ευρώ έχει βάλει τρικλοποδιά στον διαγωνισμό για το ΣΔΙΤ ύδρευσης της Κέρκυρας.
Η «βουτιά» του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στον δημόσιο κορβανά δεν έχει αποδώσει εδώ και περίπου δύο χρόνια, από τη στιγμή που το έργο, προϋπολογισμού 181,22 εκατ. ευρώ, είδε την πόρτα της εξόδου από το εθνικό σχέδιο Ανάκαμψης, μιας και λόγω ελλιπούς σχεδιασμού δεν «χώραγε» στα στενά χρονοδιαγράμματα.
Πέρα όμως από την έλλειψη πόρων, που αποτελεί τεράστια πρόκληση για τις υποδομές της χώρας, υπάρχουν κι άλλα θολά σημεία που θα κρίνουν το μέλλον του έργου, το οποίο μετρά ήδη τρία χρόνια σε διαγωνιστική διαδικασία.
Σύμφωνα με όσα είπε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς στη Βουλή, από την ανάλυση των κλιματολογικών δεδομένων, τα οποία και θα προκύψουν από μελέτη της Ακαδημίας Αθηνών, με προτεραιότητα την Κέρκυρα, θα αξιολογηθεί η δυνατότητα κατασκευής των τριών φραγμάτων που περιλαμβάνονται στο έργο βάσει της ύπαρξης νερών στο μέλλον.
Σήριαλ δεκαετιών
Σήμερα, με την αγωνία της λειψυδρίας να χτυπάει καμπανάκια, η πίεση που δέχεται το υφιστάμενο υδροδοτικό σύστημα της Κέρκυρας, που τροφοδοτείται από 149 γεωτρήσεις, είναι τεράστια. Ειδικά τα καλοκαίρια η ζήτηση είναι υπερδιπλάσια για να καλύψει τους χιλιάδες επισκέπτες. Αυτή την ανάγκη θα έρθει να καλύψει το μεγάλο έργο.
Δεδομένου, όμως, ότι αυτό σχεδιάστηκε τις προηγούμενες δεκαετίες, η επικαιροποίησή του κρίνεται απαραίτητη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη περιβαλλοντική αδειοδότηση πραγματοποιήθηκε σπαστά το 2002 και το 2004, ανανεώθηκε τον Οκτώβριο του 2010 για μια δεκαετία και η ισχύς της κατόπιν παρατάθηκε ως το 2025!
Ο διαγωνισμός για το ΣΔΙΤ ξεκίνησε στις αρχές του 2023 για να δώσει λύση στο οξύτατο πρόβλημα του νησιού, με τρία σχήματα να εκδηλώνουν ενδιαφέρον: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Χρ. Κωνσταντινίδης, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Μυτιληναίος (νυν Metlen)-Intrakat (νυν AKTOR)-Μεσόγειος.
Οι τρεις μνηστήρες μπήκαν στη φάση του ανταγωνιστικού διαλόγου και κατέθεσαν φακέλους συμμετοχής τον Σεπτέμβριο του 2023.
Στη σύνθεση του εθνικού σχεδίου Ανάκαμψης, φιγουράρισε μεταξύ των έργων στον πυλώνα της ανθεκτικότητας, όμως ο ελλιπής σχεδιασμός δεν του έδωσε ποτέ το εισιτήριο για ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Προτού συμπληρωθούν και αναθεωρηθούν οι διατυπώσεις στο τεχνικό δελτίο, έγινε αντιληπτό ότι το χρονοδιάγραμμα ήταν άπιαστο με κίνδυνο απώλειας πόρων. Έτσι, εντάχθηκε μεταβατικά στο υπερφορτωμένο ΠΔΕ. Από εκεί και πέρα η διαδικασία παραμένει βαλτωμένη, μέχρι να βρεθούν τα 60 εκατ. της δημόσια συμμετοχής στην κατασκευή.
«Κλειδί» οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης
Βεβαίως ακόμα και αύριο να βρεθεί το απαραίτητο κονδύλι, το πρόβλημα για την Κέρκυρα θα σέρνεται για επιπλέον τέσσερα χρόνια, καθώς τόση είναι η διάρκεια της κατασκευής.
Εν συνεχεία, ο ιδιωτικός φορέας σύμπραξης θα αναλάβει τη λειτουργία και συντήρηση του συστήματος για 26 χρόνια, έναντι πληρωμών διαθεσιμότητας. Αυτές έχουν εκτιμώμενο προϋπολογισμό 146,15 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ).
Ειδικότερα, το έργο «Ύδρευση Νήσου Κέρκυρας μέσω ΣΔΙΤ» περιλαμβάνει την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση των φραγμάτων Μελισσουδίου, εκτροπής Κυπριανάδων και Καλαμιώτισσας με τα έργα προσαγωγής νερού από τα φράγματα στην κεφαλή των έργων διανομής και τα λοιπά συνοδά τεχνικά έργα, καθώς και των εγκαταστάσεων καθαρισμού νερού (ΕΚΝ) Μελισσουδίου και Καλαμιώτισσας. Θα κατασκευαστούν, επίσης, εξωτερικά δίκτυα συνολικού μήκους περί τα 220 χλμ. και τέσσερις δεξαμενές, τέσσερα αντλιοστάσια και τέσσερα boosters.
Ο ιδιωτικός φορέας σύμπραξης θα αναλάβει, ακόμη, τη λειτουργία και συντήρηση της εγκατάστασης αποσκλήρυνσης νερού (ΕΑΝ) Χρυσηίδας, του αντλιοστασίου Ποταμού Β-ΠΟ και τριών αντλιοστασίων γεωτρήσεων. Θα εγκαταστήσει το σύστημα SCADA για τον έλεγχο και την τηλεδιοίκηση του έργου, ενώ θα κάνει κατά απαραίτητα έργα οδοποιίας και τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.
Από τη μεριά του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως ενημέρωση ο κ. Ταγαράς την εθνική αντιπροσωπεία, με αφορμή την κλιματική κρίση, έχει ανατεθεί στην Ακαδημία Αθηνών, έναντι 1,65 εκατ. ευρώ, η δημιουργία μιας ψηφιακής εθνικής βάσης κλιματολογικών δεδομένων. Αυτή θα λαμβάνει υπόψιν και υδρολογικά στοιχεία.
«Στόχος είναι να αξιολογηθούν όλα αυτά που έχουν εξελιχθεί -ήρθαν ήδη οι παρενέργειες και οι επιπτώσεις-, ώστε να ληφθούν υπόψη και στο μεγάλο έργο, κυρίαρχα στην κατασκευή των φραγμάτων», είπε χαρακτηριστικά. Και εξήγησε πως «με τα στοιχεία που θα προκύψουν από την ανάλυση των κλιματολογικών δεδομένων, έχοντας δοθεί προτεραιότητα για την Κέρκυρα, σύντομα θα έχουμε τα αποτελέσματα της μελέτης, τα οποία θα συνηγορήσουν ή θα αξιολογήσουν τη δυνατότητα κατασκευής των φραγμάτων με την έννοια της ύπαρξης νερών στο μέλλον», προκειμένου να καλυφθούν τελικά οι ανάγκες του νησιού.
Μικρότερο έργο
Πιο κοντά στον τερματισμό βρίσκεται ένα μικρότερο έργο, ύψους 29,1 εκατ. ευρώ, που αφορά στην εγκατάσταση αποσκλήρυνσης νερού στη Χρυσηίδα, δυναμικότητας 15.000 κ.μ. πόσιμου νερού ημερησίως, και στα συναφή έργα. Εκτιμάται ότι με την ολοκλήρωσή του θα συμβάλλει στην αποσυμφόρηση του συστήματος μέχρι την κατασκευή του ΣΔΙΤ.
Το ζήτημα της χρηματοδότησης που ναρκοθέτησε και αυτό το έργο, που προκηρύχθηκε το 2022, ανέλαβαν τον περασμένο Μάιο να καλύψουν από κοινού τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών και η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων.
Η έγκριση του ποσού θα ανοίξει τον δρόμο για την κατακύρωση του έργου, στο οποίο έχει μειοδοτήσει η εταιρεία Χρ. Κωνσταντινίδης.
Υπενθυμίζεται ότι για την ύδρευση της Κέρκυρας έχει καταθέσει πρότυπη πρόταση και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, όμως -όπως και οι υπόλοιπες προτάσεις- ο φάκελος παραμένει στο συρτάρι του Υπουργείου Υποδομών.
Η αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου των προτύπων προτάσεων, η οποία έχει τεθεί από την ηγεσία ως προϋπόθεση για το άνοιγμα και την αξιολόγηση των φακέλων, φαίνεται πως έχει κολλήσει. Αν και συζητήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο στις αρχές του 2025, δεν υπάρχει φως στον ορίζοντα.