Προσυμπληρωμένες από το 2026 και οι δηλώσεις των επαγγελματιών

Με ένα μείγμα τεκμηρίων και χρήσης των δεδομένων των myDATA θα φορολογηθούν το 2025, για τα εισοδήματα του 2024, οι αυτοαπασχολούμενοι, στο πλαίσιο των αλλαγών που εξετάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Το τεκμαρτό σύστημα φορολόγησης θα καταργηθεί πλήρως από το 2026, με την απόλυτη χρήση των δεδομένων των myDATA, ενώ από το ίδιο έτος, και οι δηλώσεις των ελευθέρων επαγγελματιών θα προσυμπληρώνονται.

Η εξαγγελία του νέου τρόπου φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών εντάχθηκε ήδη στο σκαρίφημα της ομιλίας του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, που θα εκφωνήσει στα εγκαίνια της 88ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης στις 7 Σεπτεμβρίου.

Ο πρωθυπουργός θα ανακοινώσει την αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, με ένα νέο σύστημα πιο δίκαιο, αλλά, όπως θα τονίσει, χωρίς να γίνεται καμία παρέκκλιση από τον στόχο της πάταξης της φοροδιαφυγής.

Η εισαγωγή της τεκμαρτής φορολόγησης των αυτοαπασχολούμενων προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις στους επαγγελματιών, οι οποίες εκδηλώθηκαν και στις κάλπες των ευρωεκλογών, με την κυβέρνηση να δηλώνει ότι «έλαβε το μήνυμα». Στο πλαίσιο αυτό εξαγγέλθηκε ότι ο τεκμαρτός τρόπος φορολόγησης θα επανεξεταστεί, αφού ολοκληρωθεί η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και μελετηθούν τα δεδομένα που θα προκύψουν.

Τι θα αλλάξει

Σύμφωνα με πληροφορίες του BD, το νέο σύστημα φορολόγησης των αυτοαπασχολούμενων θα στηρίζεται στα δεδομένα των myDATA, τα οποία θα αποτελούν το σημείο αναφοράς.

Ωστόσο, για το 2024 θα εφαρμοστεί ένα μεταβατικό σύστημα, το οποίο θα είναι μικρό. Θα στηρίζεται στα στοιχεία που έχουν διαβιβαστεί  στα myDATA, αλλά συγχρόνως θα περιέχει και ένα ελάχιστο τεκμαρτό όριο των δηλωθέντων κερδών, το οποίο θα είναι μικρότερο από τα ισχύοντα για τα εισοδήματα του 2023.

Ο επιχειρηματίας δεν θα μπορεί να δηλώνει λιγότερο τζίρο από εκείνον που προκύπτει από τα στοιχεία που έχουν διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ και παράλληλα, δεν θα έχει δυνατότητα να δηλώσει έξοδα υψηλότερα, από εκείνα που προκύπτουν από τα myDATA.

Από τα δεδομένα των myDATA, θα αναγνωρίζεται, για το φορολογικό έτος 2024, ένα ποσοστό απόκλισης της τάξης του 10-30%, αναλόγως που θα προσδιοριστεί.

Ταυτόχρονα, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, θα βάλει και μια ασφαλιστική δικλείδα, για να αποτρέψει καταστρατηγήσεις, σύμφωνα με την οποία το φορολογητέο εισόδημα που θα προκύπτει με την ανωτέρω διαδικασία, δεν θα μπορεί να είναι χαμηλότερο, από ένα τεκμαρτό ύψος.

Το τεκμαρτό θα υπολογίζεται, περίπου όπως και με την ισχύουσα μέθοδο, αλλά με αλλαγές μεταξύ των οποίων είναι:

• Η διεύρυνση των περιπτώσεων των επαγγελματιών για τους οποίους θα μειώνεται το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει με βάση τον κατώτατο μισθό. Για τα εισοδήματα του 2023, το ελάχιστο εισόδημα για επαγγελματία που ασκεί δραστηριότητα για έξι χρόνια είναι 10.920 ευρώ, όσο είναι και το ετήσιο εισόδημα του αμειβόμενου με τον κατώτατο μισθό. Δεν υφίσταται τεκμαρτό εισόδημα για όσους έχουν «επαγγελματική ηλικία» έως τρία έτη, μειώνεται από τα 3-έως τα 5 έτη και αυξάνεται για τους ασκούντες δραστηριότητα πάνω από έξι χρόνια. Οι αλλαγές που εξετάζονται για τα εισοδήματα 2024 αφορούν στην αύξηση του εύρους των μειώσεων για τους νέους επαγγελματίες (έως 6 χρόνια) και μείωση των προσαυξήσεων για τους ασκούντες δραστηριότητα άνω των έξι ετών.
• Η μείωση ή και κατάργηση της προσαύξησης του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος, λόγω του απασχολούμενου προσωπικού. Εκτιμάται ότι το συγκεκριμένο μέτρο λειτουργεί ως αντικίνητρο για την αύξηση ή και τη διατήρηση της απασχόλησης και συγχρόνως τροφοδοτεί την ήδη εκτεταμένη (με βάση τις διαπιστώσεις της Επιθεώρησης Εργασίας) «μαύρη εργασία».

Από το 2025 μόνο myDATA

Για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2025, η φορολόγηση των αυτοαπασχολούμενων θα γίνεται μόνο με βάση τα δεδομένα των myDATA.

Ειδικότερα, τα καθαρά, φορολογητέα, κέρδη του επαγγελματία θα προκύπτουν με βάση τα στοιχεία των εσόδων και των δαπανών, όπως έχουν καταγραφεί στο σύστημα myDATA, στο οποίο υποχρεούνται οι επιχειρηματίες να διαβιβάζουν τα έσοδα και τα έξοδά τους. Ό,τι διαβιβάζεται στα myDATA δεν θα μπορεί, να τροποποιηθεί από τον επιχειρηματία, με εξαίρεση τη δυνατότητα που υπάρχει για την ακύρωση μεμονωμένων τιμολογίων, όταν έχει γίνει κάποιο λάθος. Δηλαδή, τα στοιχεία που έχουν διαβιβαστεί για έσοδα και δαπάνες θα είναι «κλειδωμένα».

Καθώς τα δεδομένα από τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται και διαβιβάζονται στα myDATA στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα συναλλαγών, θα εκλείψει και η διαμαρτυρία ότι οι επαγγελματίες επιβαρύνονται για εισοδήματα που δεν αποκτούν στην πραγματικότητα.

Από τα δεδομένα των myDATA, δεν θα είναι δεκτή καμία απόκλιση. Άλλωστε, δεν είναι τυχαία η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών με την οποία, από την 1η Ιανουαρίου 2025, καταργούνται οι αποκλίσεις από τα δεδομένα των myDATA τόσο ως προς τα έσοδα όσο και ως προς τα έξοδα. Δηλαδή ό,τι διαβιβαστεί στην πλατφόρμα αυτό θα ισχύσει και για την επιβολή ΦΠΑ.

Τα ίδια στοιχεία θα λαμβάνονται υπόψη και για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος και στο πλαίσιο αυτό, δεν υπάρχει λόγος διατήρησης των τεκμηρίων φορολόγησης για το φορολογικό έτος 2025.

Επίσης, η πλήρης χρήση των δεδομένων των myDATA οδηγεί και στο εγχείρημα της προσυμπλήρωσης και των δηλώσεων φόρου εισοδήματος των ελευθέρων επαγγελματιών, φυσικά σε πιο οργανωμένη βάση σε σχέση με τις δηλώσεις των φυσικών προσώπων, οι οποίες, φέτος, ένα μεγάλο ποσοστό προσυμπληρώθηκαν με λάθη.