Ένα σχέδιο νόμου με το οποίο επιχειρείται η λύση ενός από τα σημαντικότερα προβλήματα για τις επενδύσεις στην Ελλάδα, της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, θέτει πιθανώς σήμερα σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Το πρόβλημα είναι πως και σήμερα η νομοθεσία προβλέπει έκδοση της περιβαλλοντικής άδειας μιας επένδυσης σε λίγους μήνες, αλλά συνήθως απαιτούνται από έξι έως οκτώ χρόνια!
Χθες, ο υπουργός ΠΕΝ Κωστής Χατζηδάκης υποστήριξε πως με το νέο σχέδιο νόμου θα θεραπευτούν αυτά τα προβλήματα και η άδεια θα εκδίδεται εντός 120 ημερών. Παράλληλα, επιταχύνεται και η διαδικασία ανανέωσης μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΑΕΠΟ) που και σήμερα είναι εξαιρετικά επίπονη και χρονοβόρα με αποτέλεσμα πολλές επενδύσεις να μένουν για χρόνια στα χαρτιά ή να ακυρώνονται. Σήμερα οι διαδικασίες τροποποίησης και ανανέωσης των ΑΕΠΟ αντιστοιχούν στο 65% του όγκου αιτήσεων που εξετάζουν οι Περιβαλλοντικές Αρχές.
Το νέο σχέδιο νόμου προβλέπει «τρεις τομές» κατά τον κ. Χατζηδάκη. Τη σύντμηση των προθεσμιών σε 120 ημέρες και προβλέψεις για την αυστηρή τήρησή τους, τον περιορισμό σε τρία των σταδίων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και την επιβολή κυρώσεων για την υπέρβαση των σχετικών προθεσμιών και μέριμνα, ώστε οι προθεσμίες του νόμου να μην «παγώνουν» σε καμία περίπτωση και, τρίτο, την εισαγωγή στη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των Πιστοποιημένων Ιδιωτών Αξιολογητών.
Στο πρώτο στάδιο, όπου γίνεται ο έλεγχος πληρότητας του φακέλου, προβλέπεται πως με την άπρακτη παρέλευση των προθεσμιών ο φάκελος θεωρείται πλήρης. Στο δεύτερο στάδιο, όπου γίνονται οι γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, προβλέπεται, επίσης, πως με την άπρακτη παρέλευση των προθεσμιών οι γνωμοδοτήσεις θεωρούνται θετικές και δεν θα κωλύεται η συνέχιση της διαδικασίας.
Εξαίρεση θα αποτελούν οι ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις (π.χ. αρχαιολογικών και δασικών) που όμως θα παραπέμπονται στο Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης – ΚΕΣΠΑ (για συγκεκριμένα έργα) και στο Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης - ΠΕΣΠΑ (για άλλης κατηγορίας έργα). Όμως και τότε θα προβλέπεται πως η σύγκλιση του ΚΕΣΠΑ και του ΠΕΣΠΑ θα γίνεται εντός 20 ημερών και στη συνεδρίαση θα παρίσταται υποχρεωτικά και θα γνωμοδοτεί ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης της υπηρεσίας που δεν γνωμοδότησε εμπρόθεσμα. Η αλλαγή αυτή έχει τεράστια σημασία, καθώς σε αυτές τις υπηρεσίες υπήρχαν καθυστερήσεις από μήνες έως και χρόνια.
Στο τρίτο στάδιο θα υπάρξει ενοποίηση διαδικασιών που σήμερα γίνονται ξεχωριστά και συγκεκριμένα της αξιολόγησης γνωμοδοτήσεων και της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), σύνταξης ΑΕΠΟ και έκδοσης ΑΕΠΟ. Προβλέπεται πως «Με την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας των 30 ημερών, ο Γ.Γ. του ΥΠΕΝ (ή ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για έργα μικρότερης κλίμακας) θα υποχρεούται να προβεί στην έκδοση της ΑΕΠΟ». Ο κ. Χατζηδάκης υποστήριξε χθες πως «υπάρχει πρόβλεψη για τη μελλοντική δυνατότητα έκδοσης ενιαίας άδειας, με ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών όρων (one-stop-shop)»
Οι ιδιώτες αξιολογητές
Όσο για τον θεσμό των Πιστοποιημένων Ιδιωτών Αξιολογητών, στο υπουργείο υποστηρίζουν πως πρόκειται «για ευρέως διαδεδομένη διοικητική πρακτική, που προβλέπεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία και εφαρμόζεται ήδη από τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, δίνει τη δυνατότητα διεκπεραίωσης όλων των σταδίων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης από Πιστοποιημένους Ιδιώτες Αξιολογητές (εξειδικευμένοι επιστήμονες, με αποδεδειγμένη εμπειρία, που εγγράφονται σε Μητρώο, με την πιστοποίηση των υπηρεσιών του ΥΠΕΝ)». Αντίστοιχη πρόβλεψη υπάρχει και για την ενεργοποίηση του θεσμού των Πιστοποιημένων Περιβαλλοντικών Επιθεωρητών.
Με το σχέδιο νόμου, επεκτείνεται η χρονική ισχύς των Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων από 10 σε 15 χρόνια. Προβλέπεται, επίσης, πως μέσω διαδικασίας «ξεκαθαρίσματος» -με υποβολή ενός απλοποιημένου φακέλου- η Περιβαλλοντική Αρχή μπορεί να κρίνει ποιες τροποποιήσεις είναι επουσιώδεις και ποιες ουσιώδεις.
Παράλληλα θα αναπτυχθεί / αναβαθμιστεί το πληροφοριακό σύστημα του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου, ώστε να διεξάγονται όλα τα στάδια της περιβαλλοντικής αδειοδότησης ηλεκτρονικά. Ετσι ο επενδυτής θα καταθέτει μια φορά τα σχετικά χαρτιά τα οποία θα είναι υποχρεωμένες να αναζητήσουν ηλεκτρονικά οι υπηρεσίες.
Για «29 στάδια αδειοδότησης εξαιτίας των οποίων χρειαζόμαστε μέχρι και επτά χρόνια για μια άδεια» μίλησε ο υφυπουργός Ενέργειας Γεράσιμος Θωμάς, που επικεντρώθηκε στις αλλαγές που φέρνει το σχέδιο νόμου στις αδειοδοτήσεις επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Όπως είπε ο κ. Θωμάς, στόχος είναι η αδειοδότηση να γίνεται σε 24 μήνες. Σήμερα εκκρεμούν 1.800 αιτήσεις, συνολικής ισχύος 26 GW. Αυτές οι αιτήσεις θα εξεταστούν το επόμενο τετράμηνο με νέα κριτήρια, με αυτοποιημένη διαδικασία μέσω ηλεκτρονικού συστήματος που θα κουμπώσει με ηλεκτρονικό μητρώο.
Ο υφυπουργός Ενέργειας υποστήριξε πως το σχέδιο νόμου φέρνει επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης αλλά και υποχρέωση του επενδυτή να προχωρήσει γρήγορα τα άλλα στάδια ώστε να ξεκινήσει η επένδυση. Θα προβλέπονται, δηλαδή, συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα για τους κατόχους της Βεβαίωσης, ώστε όσο «γρήγορα» αποκτούν το δικαίωμα για παραγωγή ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας) τόσο «γρήγορα» να το χάνουν αν δεν προχωρούν την ωρίμανση του έργου τους. Μέσα στο καλοκαίρι θα υπάρξει και νέο σχέδιο νόμου για την αδειοδότηση των ΑΠΕ.