Τρία έργα διαχείρισης υδάτινων πόρων, συνολικού προϋπολογισμού περί τα 320 εκατ. ευρώ, βαίνουν προς υπογραφή ως τα μέσα Ιουλίου. Παρά τα καμπανάκια που χτυπούν το ένα μετά το άλλο για τις ραγδαίες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, με πιο ηχηρό τη μεγάλη καταστροφή στη Θεσσαλία, η χώρα μας έχει αργήσει να μπει σε τροχιά βιώσιμης διαχείρισης του νερού.
Είναι ενδεικτικό ότι οι διαγωνισμοί και για τα τρία έργα ξεκίνησαν από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών τον Νοέμβριο του 2022, όμως η έλλειψη ωριμότητας φρέναρε την εξέλιξή τους, με αποτέλεσμα μάλιστα να μείνουν και εκτός Ταμείου Ανάκαμψης. Ως αποτέλεσμα αναζητήθηκαν πόροι από άλλες πηγές, προκειμένου τα έργα -που έστω και καθυστερημένα μπαίνουν σε προτεραιότητα- να μην μείνουν μετέωρα.
Τα δύο πρώτα που αφορούν στο Φράγμα Τσικνιά στη Λέσβο και στο έργο ύδρευσης Πρέβεζας – Άρτας – Λευκάδας, συνολικού προϋπολογισμού 254,8 εκατ. ευρώ, εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ανάδοχος του πρώτου έργου είναι η ΑΚΤΩΡ του ομίλου Intrakat ενώ το δεύτερο θα αναλάβει η ΤΕΡΝΑ. Αντίστοιχα, τον δρόμο του ΕΣΠΑ πήραν τα εγγειοβελτιωτικά έργα στις παραλίμνιες περιοχές Αμβρακίας – Αμφιλοχίας και Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας, ύψους 64,5 εκατ. ευρώ, με ανάδοχο την Intrakat.
«Κίτρινη κάρτα» από την Ευρώπη
Παρότι η επάρκεια του νερού στη χώρα μας θεωρείται εξασφαλισμένη, η πρόκληση της βιώσιμης διαχείρισης είναι τεράστια. Σύμφωνα με το World Economic Forum, οι κρίσεις του νερού είναι ο κορυφαίος παγκόσμιος κίνδυνος για την επόμενη δεκαετία, με τη Νότια Ευρώπη να βρίσκεται στην πυρίκαυστο ζώνη της σφοδρής και παρατεταμένης ξηρασίας.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με τις διαχρονικές παθογένειες, που ήρθαν στην επιφάνεια για ακόμα μία φορά στη Θεσσαλία, όπου το κόστος για αντιπλημμυρικά έργα θα ξεπεράσει τα 2,5 δισ. ευρώ. Είναι ενδεικτικό ότι η τελευταία έκθεση Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για τη χώρα μας επισημαίνει έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και ιεράρχησης προτεραιοτήτων στον τομέα των υδάτων, καθώς και αργή υλοποίηση των έργων, που αποδίδεται μεταξύ άλλων σε τελικούς δικαιούχους που αδυνατούν να παραδώσουν ποιοτικά έργα εγκαίρως και εντός προϋπολογισμού.
Σημειώνεται, δε, πως ποσοστό 85% των υδάτινων πόρων στην Ελλάδα κατευθύνεται στη γεωργία, ξεπερνώντας κατά πολύ τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Σε αυτό εστίασε, κατά την πρόσφατη γενική συνέλευση των μετόχων, ο επικεφαλής της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γιώργος Περιστέρης, τονίζοντας τη μεγάλη καθυστέρηση σε έργα συλλογής υδάτων που καταλήγουν στη θάλασσα, καθώς και αντιμετώπισης της λειψυδρίας.
Τα επόμενα έργα
Τρία ακόμη έργα που έχασαν το τρένο του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους σχεδόν 120 εκατ. ευρώ, εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή 2021-2027» του ΕΣΠΑ. Πρόκειται για τα αντιπλημμυρικά έργα Λουτρακίου Περαχώρας Αγίων Θεοδώρων (Β' Φάση), τα έργα διευθέτησης ρεμάτων στην περιοχή Ωραιοκάστρου και τα συμπληρωματικά έργα ταμιευτήρα Μπραμιανού, αντιπλημμυρικά Γρα Λυγιάς και φράγματος Μύρτου στον νομό Λασιθίου Κρήτης.
Επίσης, από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών υπεγράφησαν οι δανειακές συμβάσεις χρηματοδότησης, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Τράπεζας Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης, για την κατασκευή του φράγματος στον ποταμό Πλατύ Ρεθύμνου και την επέκταση του Αρδευτικού Δικτύου Μεσσαράς στην Περιφέρεια Κρήτης.
Ωριμάζουν ακόμα δυο μεγάλα ΣΔΙΤ φραγμάτων, το πρώτο στον ποταμό Ενιπέα Φαρσάλων, προϋπολογισμού περίπου 230 εκατ. ευρώ, και το δεύτερο στον Ταυρωπό, προϋπολογισμού 280 εκατ. ευρώ. Τα εν λόγω αρδευτικά ΣΔΙΤ εντάσσονται στο πρόγραμμα «Ύδωρ 2.0», που ακόμη περιλαμβάνει το φράγμα Μιναγιώτικο, τη μεταφορά νερού από τον Νέστο στην πεδιάδα της Ξάνθης, τη λιμενοδεξαμενή Χοχλακίων νομού Λασιθίου – φράγμα Αγίου Ιωάννη Ιεράπετρας και το αρδευτικό δίκτυο Αλμωπαίου. Όλα τα παραπάνω βρίσκονται στο τελικό στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας.
Τέλος, καταρτίζονται μελέτες των συμπληρωματικών έργων του φράγματος Πηνειού στην Ηλεία και των αρδευτικών έργων του φράγματος Ασωπού στην Κορινθία, ενώ έχουν δημοπρατηθεί έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και ομβρίων στη Νέα Μάκρη.