«Πρασινίζει» η ενεργειακή τροφοδοσία των Κυκλάδων και της Κρήτης, καθώς από το 2025 αναμένεται να ολοκληρωθεί η ηλεκτρική διασύνδεση τους με το ηπειρωτικό δίκτυο σε μια κίνηση που θα βγάλει από την πρίζα τις ντιζελομονάδες παραγωγής της ΔΕΗ που βρίσκονται σε νησιά, όπως η Σαντορίνη.
Πρόκειται για αλλαγή που όχι μόνο ενισχύει τη σταθερότητα του ενεργειακού συστήματος αλλά θα συμβάλλει τόσο στην μείωση των τιμών του ρεύματος όσο και στην περαιτέρω πράσινη μετάβαση της χώρας σε περιοχές με ιδιαίτερη σημασία για τον τουρισμό. Υπενθυμίζεται ότι η αειφόρος ανάπτυξη παίζει όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην επιλογή του προορισμού για τους ταξιδιώτες διεθνώς.
Για τις Κυκλάδες, το 2025 αναμένεται η ολοκλήρωση της τέταρτης και τελευταίας φάσης που αφορά στη διασύνδεση της Σαντορίνης, της Φολεγάνδρου, της Μήλου και της Σερίφου.
Όπως επισημαίνεται από τον ΑΔΜΗΕ, η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των Κυκλάδων θα δώσει τη δυνατότητα ανάπτυξης μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 332 MW στα νησιά, επιτυγχάνοντας ένα πιο σταθερό, πράσινο και οικονομικό ενεργειακό μείγμα για το νησιωτικό σύμπλεγμα.
Αναφορικά με την διασύνδεση της Κρήτης (Ηράκλειο - Αττική, καθώς η πρώτη Χανιά - Πελοπόννησος είναι ήδη σε λειτουργία, έχει ολοκληρωθεί η πόντιση των καλωδίων ενώ σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται και τα χερσαία τμήματα σε Κρήτη και Αττική.
Στη συνέχεια, θα αποτελέσει κρίσιμο κομμάτι της διεθνούς δικτύωσης της χώρας. «Το νησί καθίσταται πλέον ενεργειακός κόμβος σε συνδυασμό με τη μελλοντική επέκταση της διασύνδεσης προς Κύπρο και Ισραήλ, ενώ τίθενται οι βάσεις για την περαιτέρω "πράσινη" ανάπτυξή του με τη δημιουργία ηλεκτρικού χώρου της τάξης των 2,5 GW για την εγκατάσταση χερσαίων και υπεράκτιων έργων ΑΠΕ», σύμφωνα με ανακοίνωση του ΑΔΜΗΕ.
Οι χρεώσεις
Ωστόσο, δεν είναι μόνο τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις του Αιγαίου και της Κρήτης που προσβλέπουν στην ολοκλήρωση και λειτουργία του συστήματος.
Στην ηπειρωτική Ελλάδα οι καταναλωτές ρεύματος οι οποίοι χρηματοδοτούν το επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ θα έχουν μια σημαντική ελάφρυνση στον μηνιαίο λογαριασμό ρεύματος με την ολοκλήρωση των συγκεκριμένων έργων.
Μέσα από τις «Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις» που επιβαρύνουν το λογαριασμό, ο ΑΔΜΗΕ χρηματοδοτήθηκε με ποσό που ανήλθε στα 367,4 εκατ. ευρώ το 2023 από 272 εκατ. το 2022 για το συνολικό του έργο. Σημειώνεται, ότι οι λογαριασμοί επιβαρύνονται, επίσης, και από έσοδα για φορείς όπως το ΕΤΜΕΑΡ και τον ΔΕΔΔΥΕ.
Αλλαγές στο κοινοπρακτικό σχήμα
Σε επίπεδο μετόχων, έχουν δρομολογηθεί νέες αλλαγές σχετικά με τη διασύνδεση της Κρήτης. Σε ανακοίνωση της χθες, η εταιρεία γνωστοποίησε την έξοδο της Macquarie Super Core Infrastructure Fund SCSp από την κοινοπραξία στην οποία συμμετείχε με την ΦΑΕΘΩΝ Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία Συμμετοχών και η αντικατάστασή της από την εταιρεία Meridiam Europe IV A SAS, στο πλαίσιο του διαγωνισμού για τη διάθεση ποσοστού 20% της εταιρείας ειδικού σκοπού Αριάδνη Interconnection ΑΕΕΣ.
Ο ΑΔΜΗΕ, αφού προχώρησε στην αξιολόγηση των απαραίτητων δικαιολογητικών και του σχετικού υποστηρικτικού υλικού που υποβλήθηκε από την εταιρεία, βάσει των οριζομένων από το πλαίσιο του διαγωνισμού, ενέκρινε τη συμμετοχή της κοινοπραξίας Meridiam Europe IV A SAS και ΦΑΕΘΩΝ Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία Συμμετοχών στη 2η φάση του διαγωνισμού.
Η Αριάδνη Interconnection ΑΕΕΣ είναι 100% θυγατρική του ΑΔΜΗΕ και αποτελεί τον φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττικής – Κρήτης.
Νέο ταμείο
Μια ακόμα σημαντική πρωτοβουλία, η οποία θα αναβαθμίσει τον μελλοντικό ενεργειακό ρόλο των νησιών είναι η εκκίνηση ενός ειδικού Ταμείου Απανθρακοποίησης (Decarbonization Fund), με χρηματοδότηση από τα δικαιώματα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών, όπως ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα από τον πρωθυπουργό.
Οι πόροι θα προέλθουν από τα δικαιώματα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και, ανάλογα με την κυμαινόμενη τιμή των δημοπρατούμενων δικαιωμάτων, εκτιμάται ότι μπορεί να ανέλθουν στα 2-3 δις ευρώ.
Τα χρήματα θα διατεθούν πρωτίστως σε έργα για «τη σύνδεση των νησιών μας με το ηπειρωτικό δίκτυο, την αποθήκευση ενέργειας, για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας» και για άλλους σκοπούς.
«Θα συμβάλει στην κατασκευή δεξαμενών νερού πολλαπλών χρήσεων. Πάνω στο "απέραντο γαλάζιο" της, η "ελληνική Πολυνησία" πρέπει και θα γίνει πιο πράσινη», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Εκτιμάται ότι χρηματοδοτικό εργαλείο πρόκειται να ενεργοποιηθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, με την υπογραφή σύμβασης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΤΕπ και της ελληνικής κυβέρνησης.
Ο ορίζοντας υλοποίησης των έργων που θα επιλεγούν είναι το 2032, ενώ στις τάξεις της κυβέρνησης επικρατεί η αίσθηση ότι το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο θα ενισχύσει την πρωτοβουλία GR-Eco islands, ώστε να επεκταθεί με σταθερά βήματα πέρα από τα πιλοτικά εγχειρήματα στη Χάλκη και την Αστυπάλαια. Υπενθυμίζεται πως το τρίτο νησί που έχει ενταχθεί σε αυτή την πρωτοβουλία για πράσινα νησιά είναι ο Πόρος.