Σαφείς περιορισμούς και αυστηρότερες δικλείδες ασφαλείας στην κατασκευή κι εμπορία παιχνιδιών στην κοινή ευρωπαϊκή αγορά επιθυμεί να θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προχωρώντας στην τροποποίηση της σχετικής Οδηγίας για την περαιτέρω αυστηροποίηση των ελέγχων στα είδη που απευθύνονται στα παιδιά. Ωστόσο, η νέα Οδηγία, αν και καλεί τους εμπόρους και εισαγωγείς παιχνιδιών στην ΕΕ να προσαρμοστούν στους αυστηρότερους ελέγχους ασφαλείας, αφήνει στο απυρόβλητο τις διαδικτυακές πλατφόρμες τρίτων χωρών (3rd party sellers), όπως η κινέζικη Temu, οι οποίες πωλούν απευθείας στον καταναλωτή, παρακάμπτοντας κάθε ευρωπαϊκό κανονισμό για την προστασία των παιδιών.
Όπως σημειώνει στο BD ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιοτεχνών Παιδικών Παιχνιδιών & Αμαξών (ΣΕΒΠΠΑ), κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος, οι Έλληνες ευρωβουλευτές, με επικεφαλής τον κ. Στέλιο Κυμπουρόπουλο, μαζί και με συναδέλφους τους από άλλες χώρες, υποστήριξαν πριν λίγες ημέρες στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου την ανάγκη τροποποίησης της σχετικής Οδηγίας, ώστε να καλύψει το υπάρχον κενό στη νομοθεσία. Είχε προηγηθεί μία μελέτη για την ασφάλεια των παιχνιδιών, την οποία εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Παιχνιδιών (Toy Industries of Europe, ΤΙΕ), ώστε, με την συνδρομή ανεξάρτητου ελεγκτή, να καταγραφούν οι προδιαγραφές ασφαλείας των παιχιδιών που αγοράζονται από διαδικτυακά κατάστηματα που εδρεύουν εκτός ευρωπαϊκού εδάφους. Η σχετική έρευνα κατέληξε σε εξαιρετικά ανησυχητικά αποτελέσματα.
Ειδικότερα, από τα 19 παιχνίδια που η ΤΙΕ αγόρασε από την ηλεκτρονική πλατφόρμα Temu, κανένα δεν συμμορφώνεται πλήρως με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ 18 από αυτά δεν πληρούν τα ισχύοντα πρότυπα ασφαλείας παιχνιδιών, αποτελώντας πραγματικό κίνδυνο για την ασφάλεια των παιδιών, είτε εξαιτίας εντοπισμού επικίνδυνων συστατικών όπως οι φθαλικές ενώσεις, είτε λόγω αυξημένου κινδύνου κατάποσης. Επιπρόσθετα, σχεδόν στο σύνολο τους τα παιχνίδια αυτά δεν ανέγραφαν στην συσκευασία τους καμία διεύθυνση εντός της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης, στοιχείο που απαιτείται για την εποπτεία της αγοράς. «Είναι προφανές ότι υπάρχει κενό στην κοινοτική νομοθεσία που επιτρέπει σε πωλητές εκτός της Ένωσης να πωλούν επικίνδυνα παιχνίδια απευθείας στους Ευρωπαίους καταναλωτές», επισημαίνει ο κ. Παπαδόπουλος, υπογραμμίζοντας ότι μετά την ψήφιση των αυστηρότερων κανονισμών για τις ευρωπαϊκές εταιρείες -αμιγώς εμπορικές και εισαγωγικές- προσδοκάται να υπάρξει μέσα στις επόμενες εβδομάδες και νέα επαφή με την Κομισιόν, ώστε να εφαρμοστούν αυστηροί κανόνες για όλους.
Όπως σημειώνει η ΤΙΕ, τα παιχνίδια βρίσκονται στην δεύτερη θέση -μετά τα καλλυντικά- τα οποία σε τακτικούς ελέγχους των ευρωπαϊκών αρχών παραβιάζουν τους κανονισμούς ασφαλείας για τους καταναλωτές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας EU Safety Gate για το 2023 καταγράφηκαν 467 ειδοποιήσεις για την ακαταλληλότητα παιχνιδιών που εντοποπίστηκαν στην ευρωπαϊκή αγορά, ενώ 511 είχαν ανακοινωθεί το 2022. Το 97% των ειδοποιήσεων αυτών αφορούσαν σε εμπόρους που δεν έχουν σχέση με αξιόπιστους Ευρωπαίους κατασκευαστές κι εμπόρους παιχνιδιών, αναδεικνύοντας σαφώς το κενό ασφαλείας. Σύμφωνα με τον ΣΕΒΠΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Παιχνιδιών, είναι καιρός η ΕΕ να θέσει σε εφαρμογή μηχανισμούς ταυτοποίησης και λογοδοσίας για τρίτους εμπόρους που δραστηριοποιούνται στην αγορά της ΕΕ παρακάμπτοντας τις αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας, μέσα από κανάλια direct-to-consumer.
Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο εξάλλου ότι η Ευρώπη έχει τους πιο αυστηρούς κανόνες ασφαλείας παιχνιδιών στον κόσμο, όμως προς το παρόν αυτοί αφορούν στους πωλητές με βάση την ΕΕ, δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό με τις ανεξέλεγκτες ηλεκτρονικές πλατφόρμες από τρίτες χώρες. Δεδομένου όμως ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία, ο καλύτερος έλεγχος των αγαθών που διατίθενται στους Ευρωπαίους καταναλωτές αποτελεί μονόδρομο.
Σε ό,τι αφορά την εγχώρια αγορά παιχνιδιών, ο πρόεδρος του ΣΕΒΠΠΑ επισημαίνει την χαμηλότερη του αναμενόμενου αγοραστική κίνηση του πρώτου τριμήνου του 2024. «Η γεωπολιτική ανασφάλεια αλλά και ο πληθωρισμός των τροφίμων επηρεάσαν σαφώς την ψυχολογία των καταναλωτών οι οποίοι περιόρισαν τις δαπάνες τους ακόμη και σε αποκριάτικα είδη, με αποτέλεσμα οι τζίροι να εμφανίζονται μειωμένοι σε ποσοστό 5% με 7% φέτος, συγκριτικά με πέρσι», υποστηρίζει ο κ. Παπαδόπουλος, κάνοντας λόγο για παρεμφερές κλίμα και στις υπόλοιπες αγορές της Ευρώπης.