Στις καθυστερήσεις βρίσκεται πια ο μεγάλος διαγωνισμός παραχώρησης για το τμήμα Χανιά -Ηράκλειο του ΒΟΑΚ, ύψους 1,75 δισ. ευρώ. Οι προσφορές των τριών μνηστήρων, καθώς και οι εγγυητικές επιστολές, παρατείνονται για δύο μήνες, ορίζοντας ένα πλαίσιο αναμονής τουλάχιστον ως τις 7 Μαρτίου 2024. Τα χρονικά όρια για τη μεγαλύτερη νέα παραχώρηση στην Ευρώπη είναι ήδη πολύ σφιχτά, καθώς έχει γυρίσει η κλεψύδρα για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ήδη «κλείνει» το ορόσημο του 2023, που είχε θέσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για το άνοιγμα των τεχνικών και οικονομικών προσφορών. Η ολοκλήρωση της τεχνικής αξιολόγησης των φακέλων θα ανοίξει τον δρόμο για τον ορισμό της ημερομηνίας που θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια των οικονομικών προσφορών.
Το προσφερόμενο τίμημα, που διαμορφώνεται και από την πρόταση κάθε ενδιαφερόμενου για το ύψος της συμβολής του Δημοσίου στα «σκιώδη» διόδια, θα κρίνει τον νικητή. Στην κούρσα συμμετέχουν τα σχήματα: Άβαξ – Egis Project – Meridiam (ένωση Ιδομενέας), ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Μυτιληναίος.
Δεδομένου ότι η πρόσκληση υποβολής δεσμευτικών προσφορών όριζε ως χρόνο ισχύος των προσφορών τους 8 μήνες από την κατάθεση των φακέλων, που έγινε στις 8/5/2023, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ενεργοποίησε την αυτόματη παράταση για δύο μήνες. Απόφαση που συμπαρασύρει και την ισόχρονη παράταση της διάρκειας των αντίστοιχων εγγυητικών επιστολών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος ισχύος των προσφορών παρατείνεται ως τις 7/3/2024 και ζητείται από τους συμμετέχοντες να εξασφαλίσουν και να παραδώσουν εγκαίρως πριν τις 7/1/2024 την αντίστοιχη παράταση των εγγυητικών επιστολών συμμετοχής.
Γρίφος το κόστος
Οι γκρίνιες πάντως είναι έντονες σχετικά με τον προϋπολογισμό του έργου, που φτάνει πια αισίως στον έκτο χρόνο της διαγωνιστικής διαδικασίας, άρα έχει καταρτισθεί με όρους που δεν λαμβάνουν υπόψιν τις αυξήσεις στο κόστος υλικών και εργασίας. Την ανησυχία του εξέφρασε και ο επανεκλεγείς περιφερειάρχης Κρήτης, κ. Σταύρος Αρναουτάκης, στο πλαίσιο της ενημέρωσης των νέων περιφερειακών συμβούλων. Επισήμανε ότι χρειάζονται ακόμα αρκετές μελέτες, αλλά και επιπλέον πόροι, καθώς το 1,75 δισ. δεν αρκεί για την υλοποίηση του απαιτητικού έργου.
Κι αν για τη χρηματοδότηση του δημόσιου σκέλους και του ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ από το Ταμείο Ανάκαμψης, συνολικά με 227 εκατ. ευρώ, δεν υπάρχει ανησυχία, δεν συμβαίνει το ίδιο και με την παραχώρηση. Όσο καθυστερεί η υπογραφή της σύμβασης, συνεπώς και η έναρξη των εργασιών κατασκευής, τόσο σφίγγει ο κλοιός για τα 200 εκατ. ευρώ που προορίζονται για αυτό το κομμάτι του έργου. Πόροι που αντιστοιχούν στην κατασκευή του 15% του φυσικού του αντικειμένου.
Αν και από τα αρμόδια χείλη να εκφράζεται αισιοδοξία ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα, εξαιτίας των σφιχτών χρονοδιαγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης, οι αξιοσημείωτες καθυστερήσεις σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα μίας σύμβασης παραχώρησης μπορούν να δημιουργήσουν ανυπέρβλητα εμπόδια.
Δικαστικές περιπέτειες
Εντωμεταξύ, όσο στο πλάνο βρίσκονται και οι προσφυγές προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, που έχουν κατατεθεί από τους δήμους Ηρακλείου και Μαλεβιζίου το μέλλον του έργου παραμένει θολό. Οι δύο δήμοι ζητούν μερική υπογειοποίηση του ΒΟΑΚ σε ορισμένα έστω τμήματα της νέας χάραξης, με το επιχείρημα ότι «διχοτομούν» τον αστικό ιστό.
Εφόσον γίνουν δεκτές, τότε θα πρέπει να επανεκτιμηθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της παράκαμψης Ηρακλείου, γεγονός που θα επιφέρει μεγάλες καθυστερήσεις και θα έχει επίπτωση και στο κόστος του έργου. Ο Δήμος Ηρακλείου έχει εκτιμήσει το επιπλέον κόστος για τη μερική έστω υπογειοποίηση στα 100-120 εκατ. ευρώ. Δεδομένου ότι ο στόχος είναι η πολύφερνη σύμβαση παραχώρησης να υπογραφεί εντός του 2024 -εφόσον δεν υπάρξουν και νεότερες προσφυγές-, ώστε τα κατασκευαστικά έργα να ξεκινήσουν το 2025, μια τέτοια καθυστέρηση απειλεί να στείλει τα έργα το 2026.
«Μπαλάκι» οι δαπάνες
Ορισμένα κενά στον σχεδιασμό του έργου, όπως αυτό θα διασχίζει σε πλήρη ανάπτυξη και τους τέσσερις νομούς του νησιού, έρχονται προϊόντος του χρόνου στην επιφάνεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αύξηση στον προϋπολογισμό του έργου ΣΔΙΤ για το τμήμα «Χερσόνησος-Νεάπολη», κατά 16,5 εκατ. ευρώ, η οποία εγκρίθηκε τον περασμένο Οκτώβριο.
Η σύμβαση ΣΔΙΤ, ύψους 276,8 εκατ. ευρώ, με την ανάδοχο κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat - AKΤΩΡ Παραχωρήσεις υπεγράφη τον περασμένο Απρίλιο. Ο προϋπολογισμός του έργου αφορά στις πληρωμές διαθεσιμότητας για τη σύμβαση σύμπραξης, συνολικής διάρκειας 30 ετών, εκ των οποίων τα 4 αντιστοιχούν στην κατασκευαστική περίοδο. Η ΣΔΙΤ ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου 2023 και έχει συμβατικό ορίζοντα ολοκλήρωσης την 21η Απριλίου 2027.
Η πρόσθετη χρηματοδότηση των 16,5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, προορίζεται για αγορά εδαφικών εκτάσεων, αρχαιολογικές έρευνες, μετατοπίσεις δικτύων κοινής ωφέλειας (ΟΚΩ) κλπ., προκειμένου οι δαπάνες να είναι συγκεντρωμένες σε ένα έργο και να μην εμπλέκονται με την παραχώρηση «Χανιά-Ηράκλειο». Οι εν λόγω δαπάνες ήταν κοινές για τα δύο χωριστά έργα παραχώρησης και ΣΔΙΤ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
