Με αφορμή την ανάληψη καθηκόντων του νέου Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θοδωρή Σκυλακάκη, και του νέου Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Λευτέρη Αυγενάκη, το ελληνικό γραφείο της Greenpeace απέστειλε σήμερα ανοιχτές επιστολές στα δύο υπουργεία ώστε να επιστήσει την προσοχή τους σε θέματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης και να καταθέσει προτάσεις για τις πρώτες δράσεις των Υπουργείων.
Συγκεκριμένα, το ελληνικό γραφείο της Greenpeace τόνισε στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την ανάγκη για άμεση εκπόνηση εθνικής αγροδιατροφικής στρατηγικής πάνω σε συγκεκριμένους άξονες που ήδη έχουν κατατεθεί από τη Greenpeace σε προηγούμενες διοικήσεις του Υπουργείου (χωρίς καμία ουσιαστική ανταπόκριση από τις προηγούμενες ηγεσίες και καμία λήψη πολιτικής απόφασης προς αυτές τις κατευθύνσεις) ώστε να εξασφαλιστεί επαρκή, θρεπτική, υγιεινή τροφή σε προσιτή τιμή, δίκαιο σταθερό εισόδημα στους παραγωγούς, ειδικά σε όσους παράγουν με αγροοικολογικές μεθόδους, και διατροφική κυριαρχία στη χώρα.
Την ίδια στιγμή, το γραφείο μας εξέφρασε την ανησυχία του για την καθυστέρηση της αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) και τόνισε ότι στο επίκεντρο των πολιτικών για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης πρέπει να βρίσκεται η γρήγορη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη των ΑΠΕ που δεν θα αντιβαίνει στο πλαίσιο προστασίας του φυσικού κεφαλαίου της χώρας, η αποθήκευση, η βελτιστοποίηση του ηλεκτροδοτικού δικτύου, η εξοικονόμηση με έμφαση στον κτιριακό τομέα και η ενίσχυση του εκδημοκρατισμού της ενέργειας με τους πολίτες στο επίκεντρο.
Η επιστολή της Greenpeace
Με την επιστολή αυτή, θα θέλαμε κατ’ αρχάς να σας συγχαρούμε για την ανάληψη των καθηκόντων σας και να σας ευχηθούμε κάθε επιτυχία στο δύσκολο έργο σας. Ταυτόχρονα επισημαίνουμε την επείγουσα ανάγκη να προβείτε επειγόντως στη διαμόρφωση, δημοσίευση και υλοποίηση εθνικής αγροδιατροφικής πολιτικής που θα βασίζεται αποκλειστικά σε κριτήρια βιωσιμότητας, ανθεκτικότητας και δικαιοσύνης, τονίζοντας ότι έως σήμερα δεν έχει δημοσιευθεί πουθενά σχέδιο Αγροτικής Πολιτικής από καμία προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου.
Οι πρόσφατες κρίσεις της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία έχουν φανερώσει πόσο άδικο, παράλογο και ευάλωτο είναι το αγροδιατροφικό μας σύστημα που εξαρτάται από εισαγωγές, λιπάσματα, ζωοτροφές και ορυκτό αέριο και δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε κανέναν από τους βασικούς του στόχους: Δεν παρέχει επαρκή, θρεπτική, υγιεινή τροφή σε προσιτή τιμή για κάθε πολίτη, δεν διασφαλίζει δίκαιο σταθερό εισόδημα στους παραγωγούς, ειδικά σε όσους παράγουν με αγροοικολογικές μεθόδους, και δεν εξασφαλίζει διατροφική κυριαρχία στη χώρα, ούτε ανθεκτικότητα της ελληνικής γεωργίας στις πολλαπλές κι αλληλένδετες κρίσεις.
Ως αποτέλεσμα, παραγωγοί και καταναλωτές της χώρας πλήττονται από εξωφρενικές αυξήσεις στις τιμές τροφίμων και τα κόστη παραγωγής και απειλούμαστε από επισιτιστική κρίση σε έναν πλανήτη που πετάει το ένα τρίτο των τροφίμων που παράγει. Ταυτόχρονα οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και της κατάρρευσης βιοποικιλότητας που ήδη βιώνουμε ενισχύουν την ανάγκη επείγουσας ανάληψης πολιτικής δράσης .
Γνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο που μπορεί να παίξει η γεωργία στην επίλυση (ή επιδείνωση!) αυτών των αλληλο συσχετιζόμενων κρίσεων, σας ζητάμε να προχωρήσετε σε επείγουσες και τολμηρές πολιτικές αποφάσεις που θα αναγνωρίσουν την κρισιμότητα του αγροδιατροφικού τομέα και θα τον τοποθετήσουν στο επίκεντρο της ελληνικής πολιτικής.
Επισημαίνουμε ότι κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί έως σήμερα. Ο αγροδιατροφικός τομέας παρέμεινε σχεδόν ανύπαρκτος στα σχέδια της κυβέρνησης για την ανάκαμψη της χώρας από την πανδημία (2021), απουσίαζε εντελώς από τη στόχευση του κλιματικού νόμου (2022) ενώ περιορίστηκε σε ψευδή αίσθηση επίλυσης του ζητήματος με ανακοινώσεις για market pass (2023) οι οποίες ακολουθούν την ίδια λογική επιδοτήσεων και εξαρτήσεων που έχουν οδηγήσει τον ελληνικό αγροδιατροφικό τομέα στο σημερινό του αδιέξοδο.
Επιμένοντας πως το μοναδικό αγροτικό μοντέλο που μπορεί να εγγυηθεί διατροφική επάρκεια, κυριαρχία και ασφάλεια είναι η δίκαιη, βιώσιμη και ανθεκτική γεωργία (αγροοικολογία) που στρέφεται σε τοπικά και διαφοροποιημένα αγροδιατροφικά μοντέλα με έμφαση στην εγχώρια παραγωγή, σας ζητάμε να εκπονήσετε κατά απόλυτη προτεραιότητα την εθνική αγροδιατροφική στρατηγική που εστιάζει σε πολιτικά μέτρα και δράσεις στους παρακάτω καίριους άξονες:
1. Ενίσχυση εγχώριας παραγωγής
Έμφαση σε παραγωγούς που έχουν επιλέξει βιώσιμες γεωργικές πρακτικές βασικών ειδών διατροφής, όπως βιολογική γεωργία, βιοδυναμική, ντόπιες ποικιλίες, ελληνικά κτηνοτροφικά φυτά για ζωοτροφή και εξασφάλιση της πρόσβασης των παραγωγών στην ελληνική αγορά.
2. Προώθηση μεσογειακής διατροφής
Προώθηση διατροφικού μοντέλου βασισμένου στη μεσογειακή διατροφή που έχει αποδεδειγμένα οφέλη στην ανθρώπινη υγεία. Ενίσχυση και προώθηση της βιώσιμης κατανάλωσης για όλους, με έμφαση στην αύξηση κατανάλωσης οσπρίων και τοπικών, εποχικών φρούτων και λαχανικών, μείωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Μείωση φόρων σε φρούτα, λαχανικά και όσπρια και έμπρακτη υποστήριξη υγιεινού διατροφικού μοντέλου μέσα από τις δημόσιες συμβάσεις και υπηρεσίες τροφοδοσίας.
3. Σταδιακή απεξάρτηση από λιπάσματα
Μέτρα που προωθούν χλωρή λίπανση, χρήση ακατέργαστων ορυκτών πετρωμάτων, κομποστοποίηση και χρήση αστικών οικιακών αποβλήτων, ενίσχυση δημιουργίας συνεταιριστικών μονάδων κομποστοποίησης κοντά σε δραστηριότητες που παράγουν φυτικά υπολείμματα για να καλυφθούν οι ανάγκες θρέψης εδάφους και βελτίωσης γονιμότητας. Θυμίζουμε ότι η απεξάρτηση από τα λιπάσματα προβλέπεται στην ευρωπαϊκή στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο».
Οι παραπάνω προτάσεις βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα της Greenpeace, έχουν αποσταλεί σε βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου και έχουν επανειλημμένα κατατεθεί στο υπουργείο σας χωρίς καμία ουσιαστική ανταπόκριση από τις προηγούμενες ηγεσίες και καμία λήψη πολιτικής απόφασης προς αυτές τις κατευθύνσεις.
Ευελπιστούμε ότι συμμερίζεστε την ανάγκη για επείγουσες αλλαγές στην ελληνική γεωργία και παραμένουμε στη διάθεσή σας να συζητήσουμε περαιτέρω τα παραπάνω ζητήματα.