Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις σημαντικότερες απειλές για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως, με τις συνέπειές της να επηρεάζουν ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Μεταξύ αυτών, οι έγκυες γυναίκες και τα νεογνά εκτίθενται σε αυξημένο κίνδυνο, καθώς η έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες σχετίζεται με σοβαρές επιπλοκές στην υγεία τους.
Παρά τη σαφή τεκμηρίωση των επιπτώσεων, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά ερωτήματα που απαιτούν περαιτέρω επιστημονική διερεύνηση. Αυτό καθιστά αναγκαία τη διεπιστημονική συνεργασία και την αξιοποίηση της επιστημονικής γνώσης για τον σχεδιασμό αποτελεσματικών πολιτικών προστασίας της υγείας μητέρας και βρέφους σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα διήμερο workshop με θέμα την επιλογή κατάλληλων δεικτών για την παρακολούθηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, με ιδιαίτερη έμφαση στην έκθεση εγκύων και βρεφών σε υψηλές θερμοκρασίες.
Η πρωτοβουλία υλοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου HIGH Horizons, υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας και σε συνεργασία με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Στο workshop συμμετείχαν εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας, δημόσιων φορέων υγείας και διεθνών οργανισμών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδότησε έξι ερευνητικά προγράμματα στο πλαίσιο του Climate-Health Cluster, συμπεριλαμβανομένου του HIGH Horizons, στο πλαίσιο του οποίου διοργανώθηκαν το workshop και η ετήσια συνάντηση των εταίρων του προγράμματος στην Αθήνα.
Επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών στην υγεία μητέρας και βρέφους
Η καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βαρβάρα Μουχτούρη, ανέφερε ότι στο πλαίσιο του HIGH Horizons, το Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας διενεργεί προοπτική μελέτη κοόρτης γεννήσεων. Στόχος της μελέτης είναι η εις βάθος κατανόηση των βιολογικών μηχανισμών μέσω των οποίων η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζει την υγεία εγκύων, νεογνών και βρεφών.
Όπως σημειώνει, «η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες κατά την εγκυμοσύνη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού, θνησιγένειας, νεογνών μικρών για την ηλικία κύησης, σακχαρώδη διαβήτη κύησης, πρόωρης ρήξης εμβρυϊκών υμένων, καθώς και υπερτασικών και καρδιαγγειακών επιπλοκών κατά την κύηση». Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν κενά στη γνώση σχετικά με την ποσοτικοποίηση του κινδύνου και τα υποκείμενα βιολογικά μονοπάτια.
Κατά τη διάρκεια του workshop παρουσιάστηκαν ερευνητικά δεδομένα και καλές πρακτικές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην επαρκή ενυδάτωση, την αποφυγή έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες, τη χρήση κατάλληλου ρουχισμού και την προσαρμογή της καθημερινής δραστηριότητας. Επίσης, συζητήθηκαν παρεμβάσεις σε επίπεδο κτηρίου και διαβίωσης, όπως ο επαρκής αερισμός, η σκίαση και η θερμική μόνωση.
Η ανάγκη ενίσχυσης της πρόληψης, της ενημέρωσης των επαγγελματιών υγείας και της ευαισθητοποίησης του κοινού αποτέλεσε βασικό σημείο των συζητήσεων.
Συνεργασία και πρόληψη για την προστασία των ευάλωτων ομάδων
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, καθηγητής Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, υπογράμμισε ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία, με ιδιαίτερες επιπτώσεις στις ευάλωτες ομάδες. Τόνισε τον ρόλο του ΕΟΔΥ στη συλλογή και ανάλυση δεδομένων για την υποστήριξη τεκμηριωμένων πολιτικών υγείας.
Η Φωτεινή Κουλούρη, προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής του υπουργείου Υγείας, επισήμανε τη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας και της αξιοποίησης της επιστημονικής τεκμηρίωσης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία μητέρας και βρέφους.
Ο συντονιστής του έργου HIGH Horizons, καθηγητής Stanley Luchters, δήλωσε ότι η εκδήλωση επικεντρώθηκε στην αναζήτηση λύσεων για την παρακολούθηση των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία εγκύων, γυναικών μετά τον τοκετό και των παιδιών τους, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας του εξωτερικού περιβάλλοντος. Το έργο εφαρμόζει πιλοτικές λύσεις σε κοινότητες και στον τομέα της υγείας, με στόχο την προστασία των εγκύων και των παιδιών από τις αυξανόμενες θερμοκρασίες και τα κύματα καύσωνα.
Η εκδήλωση συγκέντρωσε διεπιστημονική ομάδα φορέων χάραξης πολιτικής, ειδικούς από υπουργεία υγείας, μετεωρολογικές υπηρεσίες και επιστήμονες από την Αφρική και την Ευρώπη, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών πεδίων.
Η καθηγήτρια Παιδιατρικής, Βάνα Παπαευαγγέλου, παρουσίασε δεδομένα για την υγεία μητέρας και παιδιού, την παροχή φροντίδας και τους επιδημιολογικούς δείκτες περιγεννητικής υγείας.
Στο workshop συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι του υπουργείου Υγείας, του υπουργείου Εργασίας, του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) και άλλων επιστημονικών και θεσμικών φορέων. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον ρόλο των επιστημονικών φορέων της γυναικολογίας, της νεογνολογίας και της παιδιατρικής στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Νεογνολογικής Εταιρείας, καθηγητής Παιδιατρικής-Νεογνολογίας του ΑΠΘ, Γεώργιος Μητσιάκος, τόνισε ότι το πρόγραμμα HIGH Horizons αναδεικνύει τη σημασία της πρόληψης και της προστασίας των πλέον ευάλωτων πληθυσμών, όπως οι έγκυες γυναίκες και τα νεογνά, έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Η επιστημονική γνώση, όπως δήλωσε, πρέπει να υπηρετεί τη δημόσια υγεία και την κοινωνική ευθύνη.
Χαιρετισμό απηύθυνε ο Dr Breda, επικεφαλής του γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Ελλάδα, ενώ η Anayda Portela από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αναφέρθηκε στη σημασία του έργου High Horizons για τη χώρα και τη συμβολή του στη διεθνή δημόσια υγεία. Όπως σημείωσε, «όλο και περισσότερες μελέτες δείχνουν τον αντίκτυπο της έκθεσης στη θερμότητα στην υγεία της μητέρας, του νεογνού και του παιδιού. Η άνοδος της θερμοκρασίας είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Οι επιστημονικές προσεγγίσεις σχετικά με την παρακολούθηση των επιπτώσεων και την προστασία της υγείας της μητέρας, του νεογνού και του παιδιού δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Τα αποτελέσματα του workshop θα τροφοδοτήσουν την παγκόσμια σκέψη και δράση».
Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία της μητέρας και του παιδιού απαιτεί συντονισμένες δράσεις, διεπιστημονική προσέγγιση και στενή συνεργασία μεταξύ επιστημονικών και θεσμικών φορέων. Το workshop ολοκληρώθηκε με την επισήμανση της ανάγκης συνέχισης της έρευνας και αξιοποίησης των αποτελεσμάτων του έργου HIGH Horizons στον σχεδιασμό πολιτικών δημόσιας υγείας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
