Ανησυχητικές διαστάσεις προσλαμβάνει η μείωση γεννήσεων στην Ελλάδα, που ήταν πέρυσι 30% λιγότερες από το 1991 και 52% λιγότερες από το 1961, ενώ οι θάνατοι ήταν 1,8 φορές περισσότεροι από τις γεννήσεις. Οι γεννήσεις από γυναίκες άνω των 40 ετών έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν επαρκούν για να καλύψουν τη μείωση στις νεότερες ηλικίες γυναικών.
Οι γεννήσεις στην Ελλάδα το 2023 υποχώρησαν στις 71.455, έναντι 103.000 που είχαν ανέλθει το 1991 και 151.000 που είχαν υπολογιστεί το 1961. Ο αριθμός αυτός είναι κατά 56.646 μικρότερος από τους 128.101 θανάτους που καταγράφηκαν την ίδια χρονιά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Το πρόβλημα της ραγδαίας μείωσης των γεννήσεων, που έχει εντοπιστεί εδώ και δεκαετίες, αποτελεί μία από τις αιτίες του τεράστιου δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα.
Σημαντική επιβάρυνση, όμως, προκαλείται και από την ηλικιακή μετατόπιση των γεννήσεων. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι οι γεννήσεις μειώθηκαν σημαντικά από το 1990 και μετά, αλλά στις γυναίκες άνω των 40 ετών, πενταπλασιάστηκαν! Έτσι, από μόλις 1,4% του συνόλου στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ανήλθαν στο 8-9% το 2023, τάση που συνεχίζεται και φέτος.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημογραφίας, Βύρωνα Κοτζαμάνη, σημαντικό ρόλο σε αυτή την αύξηση στη συγκεκριμένη «δεξαμενή» γεννήσεων, διαδραματίζουν οι «τεχνικές υποβοηθούμενης γονιμότητας και η προσφυγή σε αυτές ολοένα και μεγαλύτερου πλήθους ζευγαριών».
Είναι τόσο μεγάλη όμως η απώλεια γεννήσεων στις πιο νεαρές, πιο «παραγωγικές» ηλικίες, που αυτή η αύξηση στην κατηγορία άνω των 40 ετών, δεν αρκεί για να διορθώσει κάπως το πρόβλημα.
Είναι χαρακτηριστική η εκτίμηση που γίνεται από τους ειδικούς που ασχολούνται επισταμένα με το συγκεκριμένο πρόβλημα, πως εάν δεν αλλάξει άμεσα προς το καλύτερο η κατάσταση, τότε το 2050 το 36% των πολιτών της χώρας, θα είναι άνω των 65 ετών. Παράλληλα, δεν θα υπερβαίνει τα 8 εκατ. ο πληθυσμός στη χώρα.
Άρα, ο ένας στους τρεις θα είναι ηλικιωμένος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το Ασφαλιστικό Σύστημα και για την πίεση που θα υπάρξει για τις συντάξεις και τις λοιπές κοινωνικές παροχές.
Γι’ αυτό και ζητείται να δημιουργηθεί ένα καλύτερο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, ώστε οι νέες γενιές να ενθαρρύνονται να κάνουν περισσότερα παιδιά, για να περιοριστεί κάπως το δημογραφικό πρόβλημα.
Σε αυτή τη φάση, η Ελλάδα βρίσκεται στο 1,3 παιδιά ανά γυναίκα, ποσοστό που οδηγεί σε ραγδαία συρρίκνωση του πληθυσμού. Για να αντιστραφεί η πορεία, θα πρέπει ο συγκεκριμένος δείκτης να ανέλθει στα 2,1 παιδιά ανά γυναίκα. Υπάρχουν τέσσερις νομοί στη χώρα, που η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη: Έβρος, Φθιώτιδα, Φλώρινα και Ροδόπη υπολογίζονται με 0,8 – 0,9 παιδιά ανά γυναίκα που βρίσκεται σε ηλικία τεκνοποίησης.
Πρόκειται για περιοχές με μεγάλη υπογεννητικότητα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, πιο συνολικά. Άλλωστε το ζήτημα της αστικοποίησης του πληθυσμού, επίσης επιδρά αρνητικά στις γεννήσεις, καθώς το 50% των πολιτών της Ελλάδας, διαβιοί σε μόλις 4% του εδάφους της.
Μέτρα 20 δισ. ευρώ από την κυβέρνηση
Το μέγεθος του προβλήματος έχει κινητοποιήσει και την Κυβέρνηση και γι’ αυτό παρουσιάστηκε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, στο υπουργικό Συμβούλιο, Εθνικό Σχέδιο Δράσης, με ορίζοντα έως το 2035, για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που αναμένεται να ανακύψουν από την αλλαγή που έχει επέλθει από την ηλικιακή δομή του πληθυσμού.
Οριοθετήθηκαν πέντε βασικοί άξονες που θα αποφέρουν έως 100 δράσεις κατά την επόμενη δεκαετία. Αυτοί είναι:
- Ενίσχυση Γεννήσεων - Στήριξη Οικογένειας
- Ενίσχυση Απασχόλησης
- Διαχείριση της Μακροζωίας - Γήρανσης
- Τοπική Ανάπτυξη - Προώθηση Καινοτομίας
- Ενημέρωση - Ευαισθητοποίηση – Έρευνα
Οι παραπάνω άξονες καταλήγουν σε περισσότερες από 100 δράσεις συνολικής δαπάνης 20 δισ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα:
ΑΞΟΝΑΣ 1 - Ενίσχυση Γεννήσεων – Στήριξη Οικογένειας
- Προγεννητικός έλεγχος / ΑΜΗ
- Πρώιμη παιδική παρέμβαση
- Ευνοϊκή φορολόγηση οικειοθελών παροχών
- Αύξηση χρηματοδότησης «Νταντάδες της Γειτονιάς»
- Αύξηση εισοδηματικών κριτηρίων για vouchers
- Αύξηση επιδόματος παιδιού (Α21)
- Αύξηση Θέσεων βρεφονηπιακών
- Διεύρυνση ωραρίου βρεφονηπιακών
- Παιδικοί σταθμοί στο χώρο εργασίας (ή vouchers)
- Ολοήμερο σχολείο / Ενισχυτική Διδασκαλία
- Κατάργηση φόρου ασφαλίστρων για παιδιά
- Κοινωνική Κατοικία / Κοινωνικός Οικογενειακός τουρισμός
- Ισόβια ιδιότητα τριτέκνων
- Ελεύθερες μετεγγραφές / Αυξημένη Μοριοδότηση ΑΣΕΠ
- Κόστος 280 εκατ. ευρώ ανά έτος
ΑΞΟΝΑΣ 2 - Ενίσχυση Απασχόλησης
- Επαγγελματική Εκπαίδευση
- Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Upskilling
- Κώδικας δεοντολογίας για Τηλεργασία
- Απασχόληση ηλικιωμένων
- Εκτιμώμενο κόστος 25 εκατ. ευρώ έως το 2027
ΑΞΟΝΑΣ 3 - Διαχείριση Μακροζωίας
- Θεσμοθέτηση Γηριατρικής
- Προληπτική Ιατρική
- Αναβάθμιση ΚΑΠH
- Επέκταση «Βοήθεια στο Σπίτι»
- Φροντιστές της Γειτονιάς
- Δια βίου Εκπαίδευση / Ψηφιακή Εκπαίδευση «Η τρίτη ηλικία πάει Πανεπιστήμιο». Εκτιμώμενο κόστος 4,5 εκατ. ευρώ έως 2027
ΑΞΟΝΑΣ 4 - Τοπική Ανάπτυξη - Προώθηση Καινοτομίας
- 13 Περιφερειακά Σχέδια Δράσης
- Σύγχρονες Φοιτητικές Εστίες
- Τηλεϊατρική
- Εθνικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας
- Εντοπιότητα Διαγωνισμοί ΑΣΕΠ
- Κοινωνική Κατοικία (σε συνεργασία με Δήμους)
- Αναβάθμιση Προσβασιμότητας Κτηρίων
- Ψηφιακές δεξιότητες
- Θέσπιση Βραβείου Προσβάσιμης Πόλης
- Εκτιμώμενο κόστος 710 εκατ. ευρώ έως 2030
ΑΞΟΝΑΣ 5 - Ενημέρωση – Ευαισθητοποίηση – ‘Έρευνα
- Παρατηρητήριο για το Δημογραφικό
- Δημιουργία πλατφόρμας «MyPaidi»
- Ενημέρωση για θέματα γονιμότητας και υγείας
- Πανελλαδική καμπάνια ενημέρωσης
- Σήμα «Φιλική προς την οικογένεια εταιρεία»
- Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκές Έρευνες (σε συνεργασία με Crete Population Center - ΟΟΣΑ)
- Εκτιμώμενο κόστος 11 εκατ. ευρώ έως το 2027.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
