Το κουμπί “sell”, οι εθελούσιες ΕΤΕ και Πειραιώς και οι συγχωνεύσεις τραπεζών

30 Οκτ 2020 06:10

Πώς βρέθηκαν στο στόχαστρο των πωλητών δίκαιοι άδικοι, τα δύο προγράμματα εθελούσιας που «τρέχουν» παράλληλα και οι ιδέες του Αντρέα Ενρία για τα τραπεζικά deal.

Ήταν μια συνεδρίαση γενικού ξεπουλήματος η χθεσινή στο ΧΑ (broad sell-off, που λένε και στο Σίτι). Το κουμπί “sell” πατήθηκε από τους επενδυτές και έμεινε… κολλημένο ως τη λήξη της συνεδρίασης, με τις συναλλαγές να ξεπερνούν τα 81 εκατ. ευρώ, ποσό από τα υψηλότερα που μπορούμε να θυμηθούμε τους τελευταίους μήνες.
Καταλαβαίνει κανείς πόσο μαζική ήταν η κίνηση προς την έξοδο, χωρίς διακρίσεις ανάμεσα σε μετοχές που πλήττονται περισσότερο ή λιγότερο από την πανδημία, αν δει ποιες ήταν οι δύο πρώτες σε συναλλαγές μετοχές: ο τίτλος του ΟΤΕ, που θεωρείται από τους ασφαλέστερους εν μέσω αυτής της κρίσης, ήταν πρώτος σε αξία συναλλαγών (11,4 εκατ. ευρώ) και υποχώρησε κατά 8,27%. Από την άλλη, δεύτερος σε συναλλαγές ήταν ο τίτλος του ΟΠΑΠ (10,4 εκατ. ευρώ), που θεωρείται πιο ευάλωτος στα περιοριστικά μέτρα λόγω της φύσης της δραστηριότητάς του, ο οποίος επίσης έκλεισε με σημαντική πτώση, κατά 6,42%. Τι μας λένε όλα αυτά; Ότι σε αυτές τις πρωτοφανείς συνθήκες οικονομικής κρίσης, επανέρχεται το παλαιό αξίωμα της Σοφοκλέους: «η μάνα του Χωσέ δεν έκλαψε ποτέ». Πρώτα πουλάμε και μετά σκεφτόμαστε τι πουλήσαμε.
Μέσα σε αυτή τη «μαύρη» συνεδρίαση, μπορούσε πάντως να σχηματίσει κάποιος και ένα χαμόγελο στο πρόσωπό του, αλλά χαμόγελο ειρωνικό, όχι ικανοποίησης. Στον πίνακα με το τοπ ανόδου είδαμε τη μετοχή της Λιβάνης να κερδίζει 19,80% και των Αττικών Εκδόσεων 9,76%. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν επίκειται κάποιο συνταρακτικό γεγονός που θα αλλάξει την πορεία στον κλάδο των εκδόσεων και μπορεί να συνδέεται με την άνοδο των δύο μετοχών. Αυτό που με βεβαιότητα γνωρίζουμε, όμως, είναι ότι η φοβερή άνοδος της πρώτης μετοχής έγινε με συναλλαγές 484 ευρώ και της δεύτερης με το κολοσσιαίο ποσό των 209 ευρώ.
Μπορεί η κυβέρνηση μετά την χθεσινή σύσκεψη για την επόμενη ημέρα της Πειραιώς να τόνισε ότι δεν θα υπάρξουν διοικητικές αλλαγές αν το ΤΧΣ πάρει την πλειοψηφία των μετοχών, μέσα από τη μετατροπή των Coco's, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στο Δ.Σ. της τράπεζας.
Άρχισε στην Εθνική Τράπεζα η ενημέρωση του προσωπικού, όπως μαθαίνω, για το νέο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου, το οποίο απευθύνεται σε εργαζομένους άνω των 50 ετών και θα «τρέξει» μέσα στον Νοέμβριο, με στόχο να έχουν αποχωρήσει ως τέλος του έτους περίπου 1.000 υπάλληλοι. Παράλληλα, αρχίζει και η εθελουσία της Τράπεζας Πειραιώς, που υλοποιείται ανεξάρτητα από τις υπόλοιπες εξελίξεις στην τράπεζα και σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό της διοίκησης.
Χρειάζονται συγχωνεύσεις τραπεζών στην ευρωζώνη; Εμείς στην όμορφη Ελλάδα έχουμε μείνει στην... ιερή τετράδα των συστημικών τραπεζών, δικαίως από την άποψη του υγιούς ανταγωνισμού και της συστημικής σταθερότητας. Έτσι, κανείς δεν μιλά για περαιτέρω συγκέντρωση στο τραπεζικό σύστημα. Όμως, ο επόπτης της ευρωζώνης, Αντρέα Ενρία, ήταν σαφής χθες, μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο: για τα δομικά προβλήματα των τραπεζών, όπως η χαμηλή κερδοφορία και η υπερβολική δυναμικότητα (μεγάλος αριθμός καταστημάτων και υπαλλήλων), η περαιτέρω συγκέντρωση είναι μέρος της λύσης. Διευκρίνισε, όμως, ότι, από την έρευνα που έχει κάνει μέχρι τώρα ο Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ, προκύπτει ότι οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις δεν είναι εύκολες. Τι μας αφήνει αυτό; Ο Ενρία δεν το είπε, αλλά εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι προτρέπει τις τράπεζες για συγχωνεύσεις σε εθνικό επίπεδο. Δεν λέμε ότι αυτό αλλάζει κάτι για την τετράδα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, αλλά πάντα είναι καλό να ξέρουμε πώς σκέφτονται οι επόπτες.
Το είπε, το ξαναείπε και το τόνισε όσο δεν παίρνει η Κριστίν Λαγκάρντ: στη χθεσινή συνεδρίαση ήταν ομόφωνη η απόφαση να αναπροσαρμοσθούν τον Δεκέμβριο όλα τα εργαλεία πολιτικής της ΕΚΤ για τη στήριξη της οικονομίας. Δηλαδή, όλα τα μέλη του Συμβουλίου, χωρίς εξαίρεση (ας το τονίσουμε κι εμείς) δέχθηκαν ότι στην επόμενη συνεδρίαση, για να το πούμε απλά, θα πρέπει να… βρέξει χρήμα για να σωθεί η οικονομία της ευρωζώνης από την επέλαση της πανδημίας.
Γιατί έχει σημασία αυτή η ομοφωνία; Γιατί υπάρχει πάντα στη σύνθεση του Συμβουλίου ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, Γενς Βάιντμαν, που είναι και ο συνήθης ύποπτος για προβολή ενστάσεων, αντιρρήσεων και επιφυλάξεων σε όλες τις αποφάσεις όπου η ΕΚΤ παρέχει ρευστότητα ή μειώνει τα (ήδη μηδενικά) επιτόκια. Ακόμη και ο συνήθης ύποπτος, όμως, αυτή την φορά φαίνεται ότι έχει καταλάβει πως δεν υπάρχουν περιθώρια για αντιπαραθέσεις για τη νομισματική πολιτική, όταν ο κορονοϊός απειλεί να στείλει όλες τις οικονομίες της ευρωζώνης στην εντατική.
Μια απάντηση επιχείρησε να δώσει χθες η Κριστίν Λαγκάρντ στην κριτική που δέχεται η ΕΚΤ για το γεγονός ότι δανείζει τεράστια ποσά με αρνητικό επιτόκιο (-1%) στις τράπεζες, χωρίς να τους επιβάλλει, όπως έκανε ως τώρα, συγκεκριμένες υποχρεώσεις για την αύξηση των δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Όπως είπε η πρόεδρος της ΕΚΤ, με εμφανή στην έκφρασή της την αγωνία να πείσει ότι έτσι έχουν τα πράγματα, οι τράπεζες παίρνουν τα δάνεια αρνητικού επιτοκίου με τον όρο ότι θα δανείζουν τουλάχιστον όσο δάνειζαν και πέρυσι. Με άλλα λόγια, παίρνουν τα δάνεια με τον όρο ότι δεν θα δανείζουν λιγότερο. Αλλά αυτή δεν είναι και πολύ βαριά υποχρέωση, ιδιαίτερα όταν φέτος η ζήτηση δανείων έχει εκτιναχθεί στα ύψη και οι κυβερνήσεις παρέχουν μυθικά ποσά κρατικών εγγυήσεων για να διευκολύνουν το δανεισμό στην οικονομία. Μια τράπεζα θα έπρεπε να προσπαθήσει πολύ για να δανείζει, σε αυτές τις συνθήκες, λιγότερο από πέρυσι. Άρα, μάλλον δεν έχουν πολύ άδικο όσοι λένε ότι η ΕΚΤ θα έπρεπε να έχει επιβάλει πιο φιλόδοξους στόχους για νέα δάνεια στις τράπεζες που παίρνουν ρευστό με αρνητικό επιτόκιο.
Στα μανταλάκια κρέμασε χθες το υπουργείο Ανάπτυξης μια επιχείρηση ινστιτούτων αδυνατίσματος και αισθητικής, στην οποία επιβλήθηκε το, πράγματι πολύ υψηλό, πρόστιμο των 300.000 ευρώ. Η επωνυμία της δόθηκε στον Τύπο, με σχετική ανακοίνωση, για να την μάθουν όλοι. Πολύ καλά έκανε το υπουργείο, θα πούμε εμείς, για να προστατευθούν οι καταναλωτές από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.
Όμως, το υπουργείο χρωστάει και μια εξήγηση: γιατί, όταν πρόκειται για μια εταιρεία κέντρων αδυνατίσματος, δίνεται στη δημοσιότητα η επωνυμία της, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, όπως όταν επιβλήθηκαν μεγάλα πρόστιμα σε ασφαλιστικές εταιρείες για παράνομες αυξήσεις ασφαλίστρων, οι επωνυμίες τους έμειναν κρυφές; Πώς εξηγείται ότι το υπουργείο γίνεται πιο… ομιλητικό όταν έχει απέναντί του κάποια ΙΚΕ κέντρων αδυνατίσματος, ενώ πίνει το αμίλητο νερό, όταν πρόκειται για κολοσσούς της ασφαλιστικής αγοράς; Δεν χρειάζεται, άραγε, να προστατευθούν μέσω της πρόσβασης σε πληροφόρηση οι καταναλωτές που συναλλάσσονται με ασφαλιστικές εταιρείες; Μόνο από τις αθέμιτες πρακτικές κέντρων αδυνατίσματος κινδυνεύουν;