Οι μετοχές των ΕΛΠΕ, καθίζηση δανείων στην ΕΕ και τα… χίλια μάτια της Τειρεσίας

Για σήμερα είναι προγραμματισμένο το bookbuilding της Helleniq Energy (ΕΛΠΕ), αλλά το τοπίο παραμένει θολό αφού συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις των συμβούλων με τους δυνητικούς αγοραστές και ενδεχομένως το βιβλίο προσφορών να ανοίξει και τη Δευτέρα. Τα τελευταία νέα, όπως πληροφορείται η στήλη, είναι πως το πακέτο διάθεσης μπορεί να υπολείπεται του 10% και εκτός των ξένων θεσμικών θα διατεθεί και σε Έλληνες θεσμικούς. Αυτές οι δύο εξελίξεις καταδεικνύουν πως το εγχείρημα έχει συναντήσει κάποιες δυσκολίες - ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε placement άνω του 10% αποκλειστικά στο εξωτερικό- οι οποίες αναμένεται να ξεπεραστούν. 

-- Στόχος παραμένει η ενίσχυση της διασποράς της μετοχής ώστε να μπει στα ραντάρ μεγάλων οίκων του εξωτερικού και να ενταχθεί στους δείκτες της MSCI. H μετοχή χθες κινήθηκε ανοδικά στα 7,7 ευρώ γράφοντας κέρδη 4,3%  με αξία συναλλαγών 3,1 εκατ. ευρώ.

Η καθίζηση των νέων δανείων στην ΕΕ

Μακριά από τους στόχους τους για την πιστωτική επέκταση έχουν μείνει φέτος, ως γνωστόν, οι ελληνικές τράπεζες, όπως αναγνώρισαν και οι διοικήσεις στον τελευταίο γύρο ενημέρωσης των αναλυτών. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν, άλλωστε, ότι τον Οκτώβριο ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης στον ιδιωτικό τομέα ήταν μόλις 2,1%, ενώ η καθαρή ροή ήταν αρνητική αυτόν τον μήνα κατά 856 εκατ. ευρώ. Όμως, το ίδιο πρόβλημα -και χειρότερο…-  έχει συνολικά το τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης. Στοιχεία που δημοσιεύει η UBS σε έκθεσή της, δείχνουν ότι ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων «γκρεμίζεται» φέτος: από το 3,1% τον Απρίλιο μπήκε σε πολύ γρήγορη συρρίκνωση τους επόμενους μήνες και «γύρισε» σε αρνητικό ποσοστό -0,2% τον Σεπτέμβριο και σε -0,4% τον Οκτώβριο.

-- Η ΕΚΤ παρακολουθεί τις εξελίξεις χωρίς να ανησυχεί. Το αντίθετο, η Κριστίν Λαγκάρντ έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι οι αυξήσεις επιτοκίων (συνολικά δέκα) που έχουν γίνει για να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός έχουν μεταδοθεί με μεγάλη ταχύτητα στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες, ώστε να μειωθεί η ρευστότητα της οικονομίας, να πέσει η ζήτηση και να υποχωρήσει ο πληθωρισμός. Έχει τονίσει, μάλιστα, ότι σε αυτόν τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων η μετάδοση έχει γίνει ταχύτερα από κάθε άλλη φορά. Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις ελληνικές τράπεζες; Αυτό που έχει επισημάνει κατ’ επανάληψη ο Γιάννης Στουρνάρας: η αύξηση των επιτοκίων δεν έχει μονοσήμαντες επιδράσεις στο τραπεζικό σύστημα, αυξάνοντας τα περιθώρια επιτοκίων και, τελικά, την κερδοφορία. Έχει και την κακή της πλευρά, όπως είναι η καθίζηση της πιστωτικής επέκτασης, που δεν επιτρέπει στις τράπεζες να αυξήσουν γρήγορα τα χαρτοφυλάκια των «καλών» δανείων τους. Πάντως, οι τραπεζικές διοικήσεις στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με συγκρατημένη αισιοδοξία, γιατί γνωρίζουν ότι έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα: τα μεγάλου ύψους και πολύ φθηνά δάνεια μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης που τα αξιοποίησε πλήρως), τα οποία μπορούν να δώσουν ώθηση στις χρηματοδοτήσεις αυτή τη δύσκολη περίοδο.

Άνοιγμα στην αγορά από την Τειρεσίας

Κατά την μυθολογία ο Τειρεσίας ήταν ένας φημισμένος στο πανελλήνιο μάντης από τη Θήβα που όμως είχε την ιδιομορφία να είναι τυφλός. Ο σύγχρονος Τειρεσίας όμως, η εταιρεία αξιολόγησης πιστωτικών κινδύνων με βασικούς μετόχους τις τράπεζες, έχει… χίλια μάτια και παρακολουθεί την πιστωτική συμπεριφορά ιδιωτών και επιχειρήσεων με στόχο την παροχή αξιόπιστων πιστωτικών πληροφοριών για την διενέργεια οικονομικών συναλλαγών. Μάλιστα η εταιρεία βγαίνει πιο δυναμικά και κανονικά στην αγορά με νέες υπηρεσίες και προϊόντα θέλοντας να προτάξει τον θετικό ρόλο της στην οικονομία και το επιχειρείν αφήνοντας πίσω το στίγμα της διαβόητης Μαύρης και Λευκής Λίστας (τις οποίες βέβαια αν είχαμε έγκαιρα θα είχαμε αποφύγει πολλά «κόκκινα» δάνεια και δράματα – αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Αυτά βέβαια έχουν περάσει στην ιστορία προ πολλού και κανείς πια δεν αμφισβητεί σοβαρά τη χρησιμότητα και τον κρίσιμο ρόλο της Τειρεσίας στην οικονομία.

-- Πλέον με την υπηρεσία Τειρεσίας Σύστημα Ελέγχου Κινδύνων (ΤΣΕΚ) οι επιχειρήσεις κάθε μεγέθους αποκτούν on line πρόσβαση στα πλέον αξιόπιστα οικονομικά και επιχειρηματικά δεδομένα, που συλλέγονται καθημερινά στη βάση της Τειρεσίας. Έτσι αποκτούν ένα κρίσιμο εργαλείο διαχείρισης ρίσκου στην Ελλάδα (αλλά και το εξωτερικό) αποφεύγοντας κακοτοπιές, επισφάλειες, περιστατικά απάτης και άλλες σχετικές περιπέτειες.  

-- Σημειώνεται ότι η Τειρεσίας σχεδιάζει να λανσάρει το νέο έτος μια ακόμα νέα υπηρεσία όπου μέσω κινητού τηλεφώνου θα μπορεί κάποιος να αποκτά πρόσβαση στην πιστοληπτική αξιολόγηση ενός προσώπου ή επιχείρησης (με την εξουσιοδότηση του ενδιαφερομένου) με στόχο την διευκόλυνση συναλλαγών (όπως buy now pay later, μικροπιστώσεις κ.α.)

Ο Γρ. Δημητριάδης και το Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο

Η διοίκηση του Υπερταμείου και προσωπικά ο CEO Γρηγόρης Δημητριάδης είχε βάλει ως στόχο από το 2022 να μετατραπεί ο φορέας  σε Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο  (Public Wealth Fund) με «καύσιμο» το 20% των μερισμάτων που λαμβάνει από τις θυγατρικές του, καθώς το 50% κατευθύνεται για τη  μείωση του δημόσιου χρέους και το 30% για τη στήριξη του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.  Αθροιστικά λίγα κεφάλαια για έναν διαχειριστή κεφαλαίων που θα θέλει μέσα από τις επενδύσεις να παράγει πλούτο για τις επόμενες γενιές. Για αυτό άλλωστε μέχρι σήμερα έχουν επενδυθεί μόλις 3 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του ποσοστού του Υπερταμείου στη θυγατρική Ελληνικές Αλυκές.

-- Τώρα όμως το σκηνικό αλλάζει αφού ιδρύεται Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο με έσοδα το 50% της αποτίμησης των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ που φεύγουν από το Υπερταμείο και περνούν στο Υπουργείο Οικονομικών, τα οποία θα τα βάλει το κράτος. Ο ESM συμφώνησε να μην αντικατασταθούν αυτά τα assets στο ενεργητικό του Υπερταμείου με την προϋπόθεση το άλλο 50% της αποτίμησης των δύο εταιρειών να κατευθυνθεί για τη μείωση του δημοσίου χρέους.  Η αποτίμηση είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων αλλά για να υπάρχει μια τάξη μεγέθους η περιουσία του Υπερταμείου μετά την απώλεια των δύο εταιρειών μειώνεται από 6 δισ. σε 5 δισ. ευρώ.

-- Έτσι στήνεται και με τη βούλα των θεσμών ένα Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο με δύναμη πυρός μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Το όραμα Δημητριάδη γίνεται πραγματικότητα αλλά ο ίδιος παραμένει άγνωστο αν θα έχει λόγο στο νέο φορέα. Η διοίκηση ακούγεται πως θα ανατεθεί σε επενδυτική ομάδα με ισχυρό track record στην αγορά, ίσως και σε επενδυτική εταιρεία του εξωτερικού. Ολα θα γίνουν γρήγορα ώστε αρχές του 2024 το Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο να είναι έτοιμο να προχωρήσει στις πρώτες του επενδύσεις.

Η απουσία των Σαουδαραβών από το placement της Εθνικής

Μπορεί να σχηματίστηκαν ουρές για την απόκτηση μετοχών της Εθνικής Τράπεζας από το placement που πραγματοποίησε το ΤΧΣ, ωστόσο υπήρχε μια φανταχτερή απουσία: οι Σαουδάραβες του Public Investment Fund. Πολλά είχαν ειπωθεί για το πανίσχυρο κρατικό επενδυτικό σχήμα της Σαουδικής Αραβίας το οποίο πράγματι είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για την απόκτηση των μετοχών του ΤΧΣ. Ωστόσο, όσοι παρακολουθούν σε μεγαλύτερο βάθος τα πράγματα ήξεραν ότι πολύ δύσκολα μπορεί να είχε τύχη μια προσέγγιση του τύπου «όλα ή τίποτα» των ανθρώπων του PIF. Θα ήταν αδύνατο να διατεθεί το ποσοστό του ΤΧΣ χωρίς να πραγματοποιηθεί κάποια ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία (ακριβώς όπως έγινε στην Alpha για την πρόταση της UniCredit) κάτι που δεν άρεσε στους Σαουδάραβες.

-- Όλα αυτά βέβαια μικρή σημασία έχουν μετά την μεγάλη επιτυχία του placement, με τη συμμετοχή ορισμένων από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως θεσμικά χαρτοφυλάκια, επιτυχία που ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες ΤΧΣ- κυβέρνησης αλλά ακόμα και των ανθρώπων της Εθνικής Τράπεζας. Διότι ναι μεν περίμεναν ότι το βιβλίο θα πάει καλά και ότι θα είχαμε μια καλή υπερκάλυψη κατά 2-3 φορές, ωστόσο, κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για αυτό που συνέβη. Η ανταπόκριση των επενδυτών με το άνοιγμα του βιβλίου ξεπέρασε κατά πολύ αυτά που περίμεναν οι εθνικάριοι, σύμφωνα με το σχετικό briefing των συμβούλων. Τελικώς το ποσό που έπεσε στο τραπέζι διαμορφώθηκε σε αστρονομικά επίπεδα κάνοντας πολλούς να αναρωτιούνται για το αν θα έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερο ποσοστό στους επενδυτές δεδομένης μάλιστα τις ποιότητας των θεσμικών που συμμετείχαν στη διαδικασία.

-- Εν κατακλείδι, το PIF μπορεί να μην εμφανίστηκε, ωστόσο η έκβαση του placement, με τη συμμετοχή τέτοιας ποιότητα επενδυτών, ήταν μια εξέλιξη πολύ καλύτερη για την Εθνική Τράπεζα αλλά και τη χώρα.

Οι Ολλανδοί φέρνουν τα λεφτά τους σε ελληνικές τράπεζες

Η Ελλάδα, η Ιταλία και οι Βαλτικές χώρες ήταν αυτές που είδαν την μεγαλύτερη αύξηση σε καταθέσεις από τα Ολλανδικά νοικοκυριά φέτος σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ολλανδίας. Μπορεί να μην γίνεται συγκεκριμένη αναφορά για τα ποσά που έχουν εμπιστεύονται οι Ολλανδοί πολίτες στο τραπεζικό σύστημα της χώρας μας όμως όπως και να έχει αποτελεί είδηση καθώς δείχνει ότι έχουν εξαλειφθεί οι όποιοι φόβοι υπήρχαν στο παρελθόν. Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ολλανδίας και της ΕΚΤ προκύπτει ότι στα τέλη του Σεπτεμβρίου του 2023, τα ολλανδικά νοικοκυριά είχαν 10,5 δισ. ευρώ σε τραπεζικές καταθέσεις σε χώρες της ευρωζώνης εκτός της Ολλανδίας, σχεδόν διπλάσια σε σύγκριση με δύο χρόνια νωρίτερα (5,6 δισ. ευρώ).

Ανοίγει τα φτερά της για Λουξεμβούργο η Goldair

Μπορεί ο ελληνικός όμιλος της Goldair να πατάει γερά στη γη, καθώς ειδικεύεται – μεταξύ των άλλων – στις επίγειες υπηρεσίες αεροδρομίων, όμως έχει ανοίξει και τα φτερά του για χώρες του εξωτερικού από τις γειτονικές Κύπρο και Βουλγαρία έως την μακρινή Ινδία. Από την 1η Ιανουαρίου 2024 η Goldair Handling θα επεκταθεί και στην καρδιά της Ευρώπης και συγκεκριμένα στο Λουξεμβούργο. Συγκεκριμένα όπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Μεταφορών και Δημοσίων Έργων της χώρας η Luxair παραχώρησε στην ελληνική εταιρεία την μία από τις δύο άδειες επίγειας εξυπηρέτησης εμπορευμάτων (Cargo), για το αεροδρόμιο Findel.