«Πράσινο φως» από το ΥΠΟΙΚ στο ΤΧΣ για την πώληση των τραπεζικών μετοχών

Την συμφωνία του υπουργείου Οικονομικών εξασφάλισε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για την υλοποίηση της στρατηγικής αποεπένδυσης του Ταμείου από τις τράπεζες. Σύμφωνα με πληροφορίες του Business Daily το ΤΧΣ απέστειλε τις προηγούμενες ημέρες στο υπουργείο το τελικό κείμενο της στρατηγικής αποεπένδυσης, η οποία περιλαμβάνει τα βήματα και τις διαδικασίες για την πώληση των τραπεζικών μετοχών που διατηρεί στο χαρτοφυλάκιό του, με το ΥΠΟΙΚ, μετά την εξέταση του πλαισίου, να δίνει το «πράσινο φως» για την εφαρμογή του. Σημειώνεται ότι τη διαδικασία αποεπένδυσης επεξεργάστηκε για λογαριασμό του ΤΧΣ η Rothschild.

Πρόκειται για κομβικής σημασίας εξέλιξη για το τραπεζικό σύστημα, καθώς με την πώληση των τραπεζικών μετοχών που κατέχει το ΤΧΣ θα επιτευχθεί ο απογαλακτισμός των τραπεζών από το Δημόσιο μετά από δέκα και πλέον χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι το ΤΧΣ απέκτησε ποσοστά άνω του 80% στις συστημικές τράπεζες το 2013 στο πλαίσιο της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης που ακολούθησε μετά το «κούρεμα» των ομολόγων του Δημοσίου με το PSI να προκαλεί στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα ζημιές ύψους 37,7 δισ. ευρώ.

Η επιστροφή των τραπεζών σε ιδιωτικά χέρια θα σφραγίσει την ολική επαναφορά των τραπεζών στην κανονικότητα και το τέλος της μεγάλης τραπεζικής κρίσης που τροφοδοτήθηκε από την χρεοκοπία του δημοσίου το 2010 και την εκτόξευση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που ακολούθησε. 

Τις επόμενες ημέρες η στρατηγική αποεπένδυσης θα περάσει από το Δ.Σ. και τα άλλα όργανα του ΤΧΣ και τον Ιανουάριο αναμένεται να ξεκινήσει και επισήμως η διαδικασία πώλησης των τραπεζικών μετοχών του Ταμείου, με την επιλογή συμβούλου που θα τρέξει την διαδικασία. Σημειώνεται ότι έχει εκδηλωθεί εδώ και αρκετούς μήνες ισχυρότατατο επενδυτικό ενδιαφέρον για τις μετοχές του Ταμείου και πολλοί ξένοι επενδυτές έχουν προσεγγίσει το ΤΧΣ ζητώντας πρόσθετα στοιχεία και πληροφορίες.

Σημειώνεται ότι στο επενδυτικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον περασμένο Νοέμβριο ο Επικεφαλής Οικονομικός Σύμβουλος του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, είχε δηλώσει: «Υπάρχει, επίσης, μεγάλο ενδιαφέρον για την αγορά των μεριδίων των τραπεζών που θα διαθέσει το ΤΧΣ. Η πώληση των μετοχών θα προχωρήσει σύντομα, μόλις εγκριθεί η στρατηγική αποεπένδυσης».

Η εκκίνηση της διαδικασίας με την επιλογή συμβούλου θα ενισχύσει την θετική αντζέντα της κυβέρνησης ενόψει των εκλογών, θα μεταδόσει ένα ισχυρό μήνυμα στην επενδυτική κοινότητα ότι οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζονται κανονικά ενώ η επιστροφή των τραπεζών σε ιδιωτικά χέρια θα έχει θετική επίδραση τόσο στο Χρηματιστήριο όσο και στην προσπάθεια ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας. 

Τα επόμενα βήματα

Σε ότι αφορά τη διαδικασία, αν και η κυβέρνηση θέλει να εκμεταλλευτεί το ισχυρό ενδιαφέρον και το μομέντουμ που έχει δημιουργηθεί για τον κλάδο και να προχωρήσει γρήγορα με ισχυρά επενδυτικά χαρτοφυλάκια που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον -είναι χαρακτηριστικό ότι ο κρατικός επενδυτικός βραχίονα της Σαουδικής Αραβίας το Public Investment Fund (PIF) έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την απόκτηση του 20% της Εθνικής Τράπεζας και το ION Group κατέθεσε πρόταση στο ΤΧΣ για την απόκτηση του 20% των μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς-, ωστόσο το ΤΧΣ είναι υποχρεωμένο λόγω του νομοθετικού πλαισίου να ακολουθήσει ανοιχτές ανταγωνιστικές διαδικασίες.

Έτσι, παρά το γεγονός, ότι υπάρχουν εισηγήσεις ώστε να δοθεί μια προτεραιότητα σε επενδυτές που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, ωστόσο είναι βέβαιο ότι είτε στην αρχή είτε στο τέλος της διαδικασίας θα υπάρξει κάποια ανοιχτή διαδικασία. Πάντως, προτεραιότητα σε επενδυτές και ανοιχτές διαδικασίες δεν μπορούν να λειτουργήσουν ταυτόχρονα και δεν υπάρχει επενδυτής που θα συζητήσει ουσιαστικά και με νούμερα όταν μετά το ΤΧΣ θα πρέπει να αναζητήσει ανταγωνιστικότερες προσφορές. Έτσι, όπως εκτιμούν αναλυτές, το πιθανότερο είναι η ανταγωνιστική διαδικασία να πραγματοποιηθεί στην αρχή του εγχειρήματος.

Έχοντας αντιμετωπίσει το μεγάλο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και επωφελούμενες από την ισχυρή ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας οι εγχώριες τράπεζες έχουν επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τις αναταράξεις και την έντονη μεταβλητότητα που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία στις αγορές ο δείκτης των τραπεζών μετοχών από την αρχή του έτους σημειώνει άνοδο +10% (έναντι +2,7% του Γενικού Δείκτη) ενώ τα financials παρουσιάζουν απώλειες -7,7% και -14,3% στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ αντίστοιχα.

Σε κάθε περίπτωση στόχος της κυβέρνησης είναι να τρέξουν όσο το δυνατό γρηγορότερα οι σχετικές διαδικασίες αν και ο σχετικός νόμος απαιτεί αρκετά χρονοβόρα βήματα και διαδικασίες και εκτιμάται ότι από την εκκίνηση της διαδικασίας πώλησης μέχρι την ολοκλήρωση των συναλλαγών θα απαιτηθούν αρκετοί μήνες.

Υπενθυμίζεται ότι το ΤΧΣ ελέγχει το 40,39% των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας, συμμετοχή με τρέχουσα αξία 1,37 δισ. ευρώ, το 27% της Τράπεζας Πειραιώς με τρέχουσα αξία τα 463 εκατ. ευρώ, το 9% της Alpha Bank  τρέχουσας αξίας 211 εκατ. ευρώ και το 1,4% της Eurobank αξίας 54 εκατ. ευρώ. Η τρέχουσα αξία των μετοχών του ΤΧΣ στις τέσσερις συστημικές τράπεζες φτάνει τα 2,1 δισ. ευρώ.

Το ΤΧΣ θα ακολουθήσει διαφορετικές τακτικές αποεπένδυσης από κάθε τράπεζα σε συνάρτηση με τη συμμετοχή του. Άλλη στρατηγική θα ακολουθήσει για την πώληση του 40% της Εθνικής Τράπεζας και άλλη για το 1,4% της Eurobank. Σταθμίζοντας τα δεδομένα κατά περίπτωση του ΤΧΣ μπορεί να διαθέσει τις τραπεζικές μετοχές που έχει στην κατοχή του μέσω συνοπτικής διαδικασίας βιβλίου προσφορών (accelerated book building) ή συνδυασμένης προσφοράς μετοχών (full-market offering) ή τμηματικής διάθεσης μετοχών (dribble out).