Τη θεαματική επανασύνδεση των μετοχών των ελληνικών τραπεζών με την διεθνή επενδυτική κοινότητα σφράγισαν οι δυο μεγάλης εμβέλειας συναλλαγές που πραγματοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).
Η είσοδος ως στρατηγικού εταίρου της UniCredit, δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της Ιταλίας, στην Alpha Bank με την απόκτηση του 9,6% και η εξαιρετικά επιτυχής διάθεση σε επενδυτές του 22% των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας, με τη συμμετοχή ορισμένων από τα ισχυρότερα παγκοσμίως θεσμικά χαρτοφυλάκια από Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία, αποτέλεσαν εξαιρετικής σπουδαιότητας κινήσεις που αναβαθμίζουν συνολικά την εγχώρια οικονομία.
Η επένδυση της UniCredit στην Alpha Bank αποτέλεσε ορόσημο για τη χώρα και το τραπεζικό σύστημα και είναι χαρακτηριστικό ότι τη συμφωνία των δυο τραπεζών χαιρέτισε και η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ. Μια τέτοια κίνηση θα ήταν αδιανόητη λίγα χρόνια πριν.
Παράλληλα, η κίνηση της UniCredit έδωσε πολύ μεγάλη ώθηση στο placement της Εθνικής Τράπεζας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το διεθνές βιβλίο της Εθνικής καλύφθηκε 9,5 φορές, προσελκύοντας κορυφαίους θεσμικούς επενδυτές, κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο (47%) και τις ΗΠΑ (35%), χαρτοφυλάκια με συνολικά υπό διαχείριση κεφάλαια άνω των 30 τρισ. ευρώ. Σύμφωνα με πηγές του ΤΧΣ, οι θεσμικοί που απόκτησαν μετοχές της ΕΤΕ είναι εξαιρετικής ποιότητας με το 64% από αυτούς να είναι μακροπρόθεσμοι επενδυτές ενώ το 27% είναι θεσμικά επενδυτικά κεφάλαια.
Μεταξύ των θεσμικών που συμμετείχαν στο placement της Εθνικής συγκαταλέγονται βαριά ονόματα της επενδυτικής κοινότητας όπως BalckRock, Fidelity, Allianz, Capital, Norges, Robeco, Wellington, GIC κ.α.
Συνολικά το placement υπερκαλύφθηκε κατά 8,04 φορές καθώς υποβλήθηκαν αιτήσεις ύψους 8,5 δισ. ευρώ έναντι 1 δισ. που ζητούνταν.
Η επενδυτική επέλαση των ξένων επενδυτών στην Ελλάδα σφραγίζει την οριστική επιστροφή της χώρας μας στην ευρωπαϊκή κανονικότητα και την επάνοδο των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων στα ραντάρ και στα χαρτοφυλάκια ισχυρών θεσμικών παικτών.
Οι δύο συναλλαγές που ολοκλήρωσε με επιτυχία το ΤΧΣ αποτελούν πρωτίστως κίνηση εμπιστοσύνης του διεθνούς κεφαλαίου προς την Ελλάδα, την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δυο συναλλαγές πραγματοποιήθηκαν μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και αφού προηγήθηκε μια 4ετία ισχυρών οικονομικών επιδόσεων που εμπέδωσαν την εμπιστοσύνη για τη χώρα μας.
Ο υπουργός οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, σχολιάζοντας την επιτυχία του placement σημείωσε ότι είναι εξαιρετικά θετική εξέλιξη για την Εθνική και το τραπεζικό σύστημα που έρχεται σε συνέχεια άλλων πρόσφατων θετικών εξελίξεων στο τραπεζικό σύστημα και των αλλεπάλληλων αναβαθμίσεων της πιστοληπτικής αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας. «Είναι ενδεικτικό ότι η συγκεκριμένη συναλλαγή ήταν η πιο επιτυχημένη την τελευταία τριετία στην ΕΕ ως προς τη ζήτηση που εκδηλώθηκε και την ελαχιστοποίηση της έκπτωσης στην τιμή διάθεσης. Είναι πηγή αισιοδοξίας για το τραπεζικό μας σύστημα και την ελληνική οικονομία»., τόνισε.
Στο ίδιο μήκος κύματος, οι οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, σχολιάζοντας τη μεγάλη ανταπόκριση των επενδυτών, υπογράμμισε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο πριν λίγα χρόνια. Σημείωσε ότι η συναλλαγή αυτή «ήταν η πιο επιτυχημένη σε ολόκληρη την Ευρώπη τα τελευταία τρία χρόνια όσον αφορά τη ζήτηση που εκδηλώθηκε και την έκπτωση στην τιμή διάθεσης. Τι σημαίνει αυτό για εμάς; Δείχνει μια γενικότερη εμπιστοσύνη στη χώρα μας που βοηθάει στη σταθερότητα της οικονομίας και στην ανάπτυξη».
Σημειώνεται ότι από την πώληση των μετοχών των δύο τραπεζών το Δημόσιο εισπράττει συνολικά 1,36 δισ. ευρώ, ποσό που θα διοχετευθεί στο σύνολό του για τη μείωση του χρέους.
Από τους σορτάκηδες στην κανονικότητα
Η δυναμική επάνοδος των εγχώριων τραπεζικών μετοχών στα διεθνή επενδυτικά σαλόνια σηματοδοτεί το οριστικό τέλος της μεγάλης περιπέτειες που ξεκίνησε στο τέλος του 2009 και που έφερε τη χώρα αντιμέτωπη με την καταστροφή οδηγώντας σε πλήρη απαξίωση τις τράπεζες.
Οι μετοχές των συστημικών τραπεζών απομειώθηκαν δραματικά 2 φορές (και ορισμένες 3 φορές) μέσω των ανακεφαλαιοποιήσεων και είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης των τραπεζών, παρά τα ισχυρά κέρδη την τελευταία 2ετίαμ υποχωρεί κατά… -99,93% από τα υψηλά του 2008. Πρακτικά οι μέτοχοι των τραπεζών είδαν τις περιουσίες του να μηδενίζονται πολλές φορές και μόνο όσοι τοποθετήθηκαν στην τελευταία ανακεφαλαιοποίηση (2016) και την ΑΜΚ της Τρ. Πειραιώς κερδίζουν.
Η πορεία του δείκτη των τραπεζικών μετοχών, 2008 - 2023 (μηνιαία κλεισίματα)
Από το 2010 οι ξένοι θεσμικοί αποχώρησαν όπως – όπως από τις εγχώριες τράπεζες και γενικότερα από τη χώρα και οι μόνοι που ξένοι που ασχολούνταν με Ελλάδα και εγχώριες τραπεζικές μετοχές ήταν hedge funds, τα οποία κατά βάση σόρταραν, δηλαδή πουλούσαν τραπεζικές μετοχές που δανείζονταν, ποντάροντας σε περαιτέρω μείωση των τιμών τους.
Η σταδιακή επάνοδος στην κανονικότητα ξεκίνησε μετά την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση, και μετά από αρκετά χρόνια στασιμότητας, καθώς με το σχέδιο Ηρακλής οι τράπεζες αντιμετώπισαν οριστικά το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και σταδιακά εισήλθαν σε τροχιά ανάκαμψης ακολουθώντας τη βελτίωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος. Ο βηματισμός επιταχύνθηκε κατά πολύ μετά την μεγάλη νίκη της Νέας Δημοκρατίας το 2019, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να δουλεύει συστηματικά και αποτελεσματικά στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και των αγορών.
Όπως σημείωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ, Ηλίας Ξηρουχάκης, με αφορμή την ολοκλήρωση του placement της Εθνικής Τράπεζας: «Πρόκειται για ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης των αγορών στις προοπτικές του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και στην αυξανόμενη δυναμική της ελληνικής οικονομίας».
Τι βλέπουν οι ξένοι επενδυτές
Δύο είναι τα σημεία που κάνουν τη μεγάλη διαφορά και λειτουργούν σαν μαγνήτης για τους επενδυτές. Το πρώτο είναι η σταθερή βελτίωση και οι ισχυρές αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και το δεύτερο είναι οι ισχυρές προοπτικές των εγχώριων τραπεζών, αποτέλεσμα της ευνοϊκής επιτοκιακής συγκυρίας αλλά και της δραστικής εξυγίανσης που έχουν πραγματοποιήσει οι εγχώριες τράπεζες τα προηγούμενα χρόνια.
Η ελληνική οικονομία, παρά τις προκλήσεις στο διεθνή περιβάλλον, εμφανίζει ισχυρή ανάπτυξη και εκτιμάται ότι τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσει να κινείται με ρυθμούς αισθητά υψηλότερους των περισσοτέρων ευρωπαϊκών οικονομιών. Επιπλέον το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί εχέγγυο για την υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων και την προσέλκυση νέων.
Στις τράπεζες, αν και τα επιτοκιακά περιθώρια έχουν κορυφωθεί και αναμένεται να μειωθούν από εδώ και πέρα, εντούτοις θα παραμείνουν σε ιδιαίτερα ικανοποιητικά επίπεδα εξασφαλίζοντας σημαντικά έσοδα και κερδοφορία για τις τράπεζες για τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, αναμένεται, και με την επιτάχυνση των επενδύσεων με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, αύξηση της πιστωτικής επέκτασης την επόμενη τριετία ενισχύοντας την κερδοφορία των τραπεζών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι για την 3ετία 2023 – 2025 η Εθνική Τράπεζα αναμένεται να εμφανίσει καθαρά κέρδη ύψους 1 δισ. ευρώ ετησίως ενώ η διοίκηση της τράπεζας έχει δεσμευτεί (εφόσον ληφθούν οι εποπτικές εγκρίσεις) για τη διανομή μερίσματος που θα αναλογεί στο 20 - 30% των κερδών το 2024 και στο 30% ετησίως στις επόμενες χρήσεις.