Επιτάχυναν τον βηματισμό τους οι τράπεζες στο τρίτο τρίμηνο της εφετινής χρονιάς και παρά τις προκλήσεις που δημιουργεί η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός πέτυχαν σημαντική βελτίωση σε όλες τις γραμμές του ισολογισμού: ανάπτυξη εργασιών μέσω πιστωτικής επέκτασης, περαιτέρω μείωση μη εξυπηρετούμενων δανείων και ενίσχυση εσόδων με τελικό αποτέλεσμα την ισχυρή αύξηση της κερδοφορίας.
Οι ισχυρές επιδόσεις των τραπεζών, κόντρα στις προκλήσεις και αβεβαιότητες που προκαλεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση, ενισχύουν την επιχειρηματολογία των διοικήσεων για τη δυνατότητα διανομής μερίσματος. Υπενθυμίζεται ότι Eurobank και Εθνική Τράπεζα έχουν θέσει ως κεντρικό στόχο την διανομή μερίσματος από τα κέρδη της εφετινής χρήσης ενώ Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς σχεδιάζουν να προχωρήσουν στη διανομή μερίσματος από την χρήση του 2023.
Πέραν της πρακτικής διάστασης, του να αποδοθεί στους μετόχους μέρος της κερδοφορίας, η διανομή μερίσματος για τις εγχώριες τράπεζες έχει και έντονα συμβολικό χαρακτήρα, καθώς θα σφραγίσει την επιστροφή τους στην κανονικότητα μετά την χωρίς προηγούμενο πολυετή κρίση που κλόνισε συθέμελα τη χώρα και το τραπεζικό σύστημα το διάστημα 2010 - 2015. Σημειώνεται ότι αν Eurobank και Εθνική καταφέρουν να προχωρήσουν στη διανομή μερίσματος για τη χρήση του 2022 αυτό θα γίνει για πρώτη φορά μετά από 14 ολόκληρα χρόνια. Το 2008 ήταν η τελευταία χρόνια που οι μέτοχοι των τραπεζών εισέπραξαν μέρισμα, μέρισμα που αφορούσε τη χρήση του 2007.
Η εικόνα των αποτελεσμάτων
Η Eurobank εμφάνισε στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022 δείκτη NPEs 5,6% έναντι 6,8% στο τέλος του 2021, η Εθνική Τράπεζα 6,1% από 7%, η Alpha Bank 8% από 13% και η Τρ. Πειραιώς 8,7% από 12,6% στο τέλος του 2021.
Σε ότι αφορά την παραγωγή νέων δανείων κατά το γ’ τρίμηνο η Τράπεζα Πειραιώς πέτυχε αύξηση κατά 900 εκατ. ευρώ των εξυπηρετούμενων δανείων τα οποία στο τέλος Σεπτεμβρίου ανήλθαν στα 28,3 δις. ευρώ, η Eurobank κατά 800 εκατ. ευρώ (26,2 δις. ευρώ) και η Alpha Bank κατά 700 εκατ. ευρώ (27,4 δις.). Σταθερή ήταν η εικόνα για την Εθνική Τράπεζα με τα εξυπηρετούμενα δάνεια να διαμορφώνονται στο τέλος Σεπτεμβρίου στα 26,5 δις. ευρώ όσο ήταν και στο τέλος Ιουνίου.
Με ώθηση από την αύξηση των επιτοκιακών εσόδων και των προμηθειών αλλά και την μείωση των προβλέψεων στο εννεάμηνο η Eurobank παρουσίασε προσαρμοσμένα κέρδη 932 εκατ. ευρώ έναντι 298 εκατ. στο εννεάμηνο του 2021, η Alpha Bank κέρδη μετά φόρων 335 εκατ. έναντι ζημιών 2,5 δις. το αντίστοιχο διάστημα του 2021 ενώ η Τράπεζα Πειραιώς παρουσίασε προσαρμοσμένα κέρδη 386 εκατ. έναντι ζημιάς 3 δις. στο εννεάμηνο του 2021. Αντίθετα η Εθνική Τράπεζα παρουσίασε μείωση κατά -11% στην κερδοφορία με τα κέρδη να ανέρχονται σε 652 εκατ. ευρώ, μείωση που οφείλεται κυρίως στην μείωση των εσόδων από χρηματοοικονομικές πράξεις. Παράλληλα σε υψηλά επίπεδα διατηρείται η κεφαλαιακή τους επάρκεια.
Οι προβληματισμοί για το μέρισμα
Η διαρκώς βελτιούμενη εικόνα των εγχώριων τραπεζών, η δυναμική αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η δυναμική πορεία της εγχώριας οικονομίας που δημιουργεί ισχυρές προσδοκίες για την πορεία των τραπεζών ενισχύουν την επιχειρηματολογία των διοικήσεων για την σκοπιμότητα διανομής μερίσματος.
Από την άλλη πλευρά διατυπώνονται σημαντικές ενστάσεις και προβληματισμοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την τρέχουσα κατάσταση και τις επιπτώσεις στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων των τραπεζών σε όλη την Ευρώπη. Η ενεργειακή κρίση, το κύμα ανατιμήσεων αλλά και η σημαντική αύξηση των επιτοκίων ροκανίζουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών κάτι που σε δεύτερο χρόνο θα οδηγήσει σε αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας σε εκδήλωση υπογράμμισε ότι «κατά την άποψή μας, κίνδυνοι για όλες τις τράπεζες της ζώνης του ευρώ στο προσεχές διάστημα απορρέουν από τη συνδυαστική επίδραση της αύξησης των επιτοκίων και των υψηλών τιμών ενέργειας σε ορισμένους ευάλωτους δανειολήπτες, ιδίως όσους βρίσκονται ακόμα σε πορεία ανάκαμψης από την πανδημία. Για το λόγο αυτό, σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς συνιστούμε προσοχή και εγρήγορση, ώστε να αποτραπεί η δημιουργία νέας γενιάς ΜΕΔ».
Ο διοικητής δεν μίλησε ευθέως για τη διανομή μερίσματος, ωστόσο, η επισήμανσή του ενισχύει τον προβληματισμό που αναπτύσσεται για το κατά πόσο είναι σκόπιμη η διανομή μερίσματος σε μια συγκυρία υψηλής αβεβαιότητας ειδικά από τις εγχώριες τράπεζες που δεν έχουν ανακάμψει πλήρως.
Αναλυτές επισημαίνουν δύο ακόμα πρόσθετα σημεία ειδικά για τις εγχώριες τράπεζες ως εστίες προβληματισμού: ότι σημαντικό μέρος της κερδοφορίας των τραπεζών στηρίζεται σε μη επαναλαμβανόμενες πηγές (κέρδη από συναλλαγές) και επιπλέον το υψηλό κόστος με το οποίο προχώρησαν οι τράπεζες στην έκδοση ομολόγων τις τελευταίες εβδομάδες στο πλαίσιο της κάλυψης των εποπτικών απαιτήσεων για κεφάλαια MREL.
Επιπλέον είναι πάμπολλες οι δημόσιες τοποθετήσεις αξιωματούχων της ΕΚΤ που επισημαίνουν την ανάγκη οι τράπεζες να διαφυλάξουν και ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους βάση δεδομένων των μεγάλων προκλήσεων και αβεβαιοτήτων που δημιουργεί η συγκυρία. Η ΕΚΤ δεν φαίνεται να προσανατολίζεται σε μια γενικευμένη οριζόντια απαγόρευση διανομής μερισμάτων αλλά ίσως προχωρήσει σε περιορισμούς για τράπεζες που θεωρεί ότι βρίσκονται σε πιο ευάλωτη κεφαλαιακά θέση.
Στο πλαίσιο αυτό αναλυτές εκτιμούν ότι ίσως επικρατήσει μια μέση λύση με τις εγχώριες τράπεζες τελικώς να προχωρούν στη διανομή μερίσματος μικρότερου ύψους του αρχικού τους σχεδιασμού. Η τελική απόφαση και η στάση των εποπτικών αρχών θα εξαρτηθεί από τις γενικότερες οικονομικές εξελίξεις στην Ευρώπη, την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία και την πορεία του πληθωρισμού και των επιτοκίων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
