Με γοργούς ρυθμούς προχωρούν οι τράπεζες την προετοιμασία των μεγάλων τιτλοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων, που θα γίνουν με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, βάσει του σχεδίου «Ηρακλής», αν και δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο σε σχέση με την εποπτική μεταχείριση των τιτλοποιήσεων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θέμα που συζητήθηκε εκτενώς στην πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με την πρόεδρο της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.
Τραπεζικά στελέχη που εμπλέκονται στις διαδικασίες υπογραμμίζουν τη μεγάλη σημασία που έχει για την ομαλή εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής» να κριθεί οριστικά από την ΕΚΤ ότι οι τίτλοι που θα εκδοθούν με εγγυήσεις έως και 12 δισ. ευρώ από το Ελληνικό Δημόσιο θα έχουν μηδενική στάθμιση κινδύνου, ώστε να μπορούν να αφαιρεθούν από το ενεργητικό των τραπεζών, βελτιώνοντας την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Αν επιβληθεί από την ΕΚΤ υψηλότερη από το μηδέν στάθμιση κινδύνου, ακόμη και με συντελεστή 10%, θα άλλαζε σημαντικά, εις βάρος των τραπεζών, η εξίσωση των τιτλοποιήσεων και πιθανόν να γίνονταν ασύμφορες.
Όμως, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, οι τραπεζικές διοικήσεις κινούνται με τη βασική παραδοχή ότι, ανεξάρτητα από το τι ακριβώς θα συμφωνήσουν για το θέμα η κυβέρνηση και η εποπτική αρχή, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι η μηδενική στάθμιση κινδύνου, ώστε να μπορέσει το σχέδιο «Ηρακλής» να εφαρμοσθεί αποτελεσματικά για το σκοπό που καλείται να επιτελέσει, δηλαδή τη γρήγορη μείωση έως κατά 48% (36 δισ. ευρώ) των προβληματικών δανείων, ύψους σήμερα 75 δισ. ευρώ. Στην ουσία η όλη διαπραγμάτευση αφορά το τι είδους πρόσθετες εγγυήσεις θα προσφέρει η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου η ΕΚΤ να δεχθεί τους τίτλους που θα εκδοθούν στο πλαίσιο του «Ηρακλή» ως μηδενικού κινδύνου.
Σε λίγη ώρα θα συνεδριάσει το Δ.Σ. της Eurobank προκειμένου να εγκρίνει την πώληση του 80% της εταιρίας διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων απαιτήσεων του ομίλου, της FPS, στην doValue, καθώς και μέρος των τίτλων που θα εκδοθούν για την μεγάλη τιλοποίηση, ύψους 7,5 δισ. ευρώ, της τράπεζας, το project Cairo.
Με γρήγορα βήματα κινείται και η Alpha Bank για να προωθήσει τη μεγαλύτερη τιτλοποίηση μη εξυπηρετούμενων δανείων της ελληνικής αγοράς και μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη. Η τιτλοποίηση, με την ονομασία Project Galaxy, θα περιλάβει δάνεια ονομαστικής αξίας 12 δισ. ευρώ και θα υπάρξει πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων του Προγράμματος Εγγύησης Ελληνικών Τιτλοποιήσεων - HAPS (σ.σ.: σχέδιο «Ηρακλής»), όπως έχει ανακοινωθεί. Η Alpha σκοπεύει να χρησιμοποιήσει κρατικές εγγυήσεις ύψους 3,7 δισ. ευρώ σε αυτή τη μεγάλη τιτλοποίηση. Παράλληλα, προχωρά στην πώληση της πλατφόρμας διαχείρισης NPΕ της τράπεζας στην Cepal Hellas. Ακολούθως, η Νέα Cepal θα μεταβιβαστεί σε επενδυτές που συμμετέχουν στο Project Galaxy.
Σύμφωνα με πληροφορίες και η Εθνική Τράπεζα προετοιμάζεται για μια μεγάλη τιτλοποίηση, η οποία θα ενταχθεί στο σχέδιο «Ηρακλής», επιταχύνοντας το σχεδιασμό της για την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Το εποπτικό «κουβάρι»
Το πρόβλημα που έχει ανακύψει με την εποπτική μεταχείριση των τιτλοποιήσεων δεν είναι νέο, αλλά είχε συζητηθεί πριν ακόμη αλλάξει η κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή που το σχέδιο για τιτλοποιήσεις με κρατικές εγγυήσεις έτυχε επεξεργασίας από το ΤΧΣ, επί ημερών ΣΥΡΙΖΑ. Το σχέδιο ήταν έτοιμο από τις αρχές του 2018, πριν ολοκληρωθεί η τελευταία αξιολόγηση για την έξοδο από το μνημόνιο, αλλά εξαρχής είχε τεθεί από την πλευρά της ΕΚΤ και, ευρύτερα, των ευρωπαϊκών θεσμών το πρόβλημα με τη χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση του Ελληνικού Δημοσίου, αρκετά σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, που επηρέαζε την ποιότητα των εγγυήσεων, σε αντίθεση με την περίπτωση της Ιταλίας, που διέθετε αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας.
Με απλά λόγια, λόγω της χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης, το Δημόσιο κλήθηκε εξαρχής από την ΕΚΤ να ενισχύσει τις εγγυήσεις που θα πρόσφερε στις τράπεζες, βάζοντας στην άκρη κάποια κεφάλαια από το «μαξιλάρι» ρευστότητας, με το οποίο βγήκε η χώρα από το μνημόνιο. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προτίμησε να αποφύγει κάτι που εξέλαβε σαν «πικρό ποτήρι», ενόψει και των εκλογών, δηλαδή μια νέα δέσμευση κρατικών πόρων για να υποστηριχθούν οι τράπεζες.
Την ίδια πολιτική προσέγγιση υιοθέτησε και η κυβέρνηση της ΝΔ για το θέμα. Κρίθηκε ότι θα ήταν αρνητικό, σε πολιτικό επίπεδο, να συμφωνήσει σε μια δέσμευση κεφαλαίων (cash collateral) από το «μαξιλάρι» ρευστότητας, με αποτέλεσμα να μείνει αναπάντητο το ερώτημα, ακόμη και μετά την έγκριση του νομοσχεδίου για το σχέδιο «Ηρακλής», πώς θα ενισχυθούν οι κρατικές εγγυήσεις για να δοθεί η μηδενική στάθμιση κινδύνου από την ΕΚΤ. Ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών, Γιώργος Ζαββός, στη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή απέφυγε να αναφερθεί στο θέμα, αλλά μίλησε σε σχεδόν θριαμβευτικούς τόνους για το γεγονός ότι «το σχέδιο "Ηρακλής" δεν θα επηρεάσει το μαξιλάρι».
Η διστακτικότητα των πολιτικών να δείξουν ότι εφαρμόζουν μέτρα στήριξης των τραπεζών βρίσκεται πίσω από την αχρείαστη παράταση μιας εκκρεμότητας, που θα μπορούσε προ πολλού να έχει διευθετηθεί, όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη. Τελικά, για να εξασφαλισθεί η μηδενική στάθμιση, η ΕΚΤ δεν έχει περιθώριο να κάνει μεγάλες υποχωρήσεις, για να μην τρωθεί το κύρος της ως επόπτης και, έτσι, θα πρέπει να αναμένεται μια συμβιβαστική λύση που δεν θα απέχει πολύ από όσα δύο διαδοχικές κυβερνήσεις προσπάθησαν να αποφύγουν...