Την βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας και την ουσιαστική ενίσχυση των χρηματοδοτήσεων προς τις επιχειρήσεις, που αποτελούν το πιο κρίσιμο τμήμα για την ανάπτυξη, επισημαίνει ο Τάσος Αναστασάτος, Επικεφαλής Οικονομολόγος του Ομίλου της Eurobank και Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών.
Με άρθρο του στην «Καθημερινή», ο κ. Αναστασάτος αποκρούει τις αιτιάσεις ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν δανειοδοτούν επαρκώς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη.Όπως επισημαίνει με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος φαίνεται ότι η κριτική έχει βάση καθώς η πιστωτική επέκταση παραμένει αρνητική: τα δανειακά υπόλοιπα προς τον ιδιωτικό τομέα, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, μειώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2019 κατά 11,2% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του προηγούμενου έτους. Παρεμφερείς ρυθμοί μείωσης σημειώθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2019 και, μάλιστα, στο τμήμα των χορηγήσεων που αφορά στις επιχειρήσεις η μείωση ήταν κατά τι μεγαλύτερη.
«Ωστόσο, οι αριθμοί αυτοί αφορούν τις ακαθάριστες ροές. Εάν κάποιος κοιτάξει τις καθαρές ροές, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική. Οι καθαρές ροές, είτε σε απόλυτους αριθμούς είτε σε ρυθμούς μεταβολής, υπολογίζονται αφού ληφθούν υπόψη οι αναταξινομήσεις και μεταβιβάσεις δανείων και εταιρικών ομολόγων, οι διαγραφές, καθώς και οι συναλλαγματικές διαφορές. Οι αναταξινομήσεις είναι σημαντικό τμήμα της εικόνας, καθόσον περιλαμβάνουν ενέργειες στις οποίες προβαίνουν οι τράπεζες για να μειώσουν το απόθεμα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, όπως πωλήσεις δανείων. Από τα σχετικά στοιχεία διαπιστώνεται ότι, από τα €13δις που μειώθηκαν τα ακαθάριστα υπόλοιπα των δανείων από την αρχή του έτους μέχρι και τον Σεπτέμβριο, οι αναταξινομήσεις αντιστοιχούσαν σε €9,1δις, οι διαγραφές σε €3,3δις και οι συναλλαγματικές διαφορές σε €380εκ. Αντιθέτως, τα καθαρά επίπεδα χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα έχουν ήδη σταθεροποιηθεί. Οι μηνιαίες καθαρές ροές τείνουν προς το μηδέν (-€721εκ, -€402εκ και -€92εκ τον Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους αντιστοίχως) και το ίδιο ισχύει για τα προσαρμοσμένα υπόλοιπα χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα (-0,1%, -0,1% και -0,5% σε ετήσια βάση τους ίδιους μήνες).
Ειδικώς η χρηματοδότηση των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, που είναι και το πιο κρίσιμο τμήμα για την ανάπτυξη, είναι ήδη σε θετικό έδαφος σε ετήσια βάση (2,9%, 2,9% και 2,2% κατά τον Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους αντιστοίχως). Η θετική αυτή αλλαγή αναγνωρίζεται και στην τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα. Μία ματιά στα κλαδικά στοιχεία αποδεικνύει ότι οι κλάδοι με τους υψηλότερους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης είναι ο τουρισμός, η ενέργεια και οι υπηρεσίες εφοδιαστικής αλυσίδας, επιβεβαιώνοντας πλήρως σχετική μελέτη της Eurobank η οποία ανέδειξε αυτούς τους τρεις κλάδους μεταξύ αυτών με τις δυναμικότερες προοπτικές (Καραβίας-Αναστασάτος, “ Ενέργεια, Logistics, Τουρισμός: Προοπτικές των Κλάδων, Επενδυτικά Σχέδια σε Εξέλιξη και Συνεισφορά τους στο ΑΕΠ», Επιθεώρηση Οικονομία & Αγορές, Τόμος XII, Τεύχος 1, Απρίλιος 2018). Με απλά λόγια, η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας έχει γυρίσει σε θετικό έδαφος, έστω κι αν αυτό δεν είναι ξεκάθαρα ορατό – για καθαρά τεχνικούς λόγους - στη συνολική στατιστική απεικόνιση.
Η εξέλιξη αυτή κατέστη δυνατή από τη σημαντική βελτίωση στην θέση ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών. Οι ιδιωτικές καταθέσεις αυξήθηκαν κατά περίπου €13δις μεταξύ Ιανουαρίου 2018 -Σεπτεμβρίου 2019, ενώ τα μετρητά εκτός τραπεζικού συστήματος μειώθηκαν κατά €19 δις μεταξύ Απριλίου 2017- Αυγούστου 2019. Επιπλέον, η πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών σε χρηματοδότηση από τη διατραπεζική αγορά βελτιώθηκε σημαντικά (€22δις το Σεπτέμβριο του 2019 έναντι €10δις το Νοέμβριο του 2015)».