Σε αχαρτογράφητα νερά πλέει από χθες το βράδυ η Coca Cola HBC, μετά την απόφαση της αμερικανικής Coca Cola Company να θέσει σε αναστολή τις δραστηριότητες στη Ρωσία, υπό το βάρος των έντονων πολιτικών και κοινωνικών πιέσεων που δέχονται οι αμερικανικοί πολυεθνικοί όμιλοι να διακόψουν ή και να εγκαταλείψουν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία.
Η Coca Cola Co. κρατούσε σε λειτουργία τις δραστηριότητες στη Ρωσία, την ευθύνη των οποίων έχει η Coca Cola HBC, αλλά οι αγριότητες των ρωσικών πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία και η τεράστια ανθρωπιστική κρίση την υποχρέωσαν να αλλάξει άρδην τη στάση της και να ανακοινώσει αναστολή των δραστηριοτήτων της. Νωρίτερα χθες, ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε συνδέσει με ευθύ τρόπο τις επιχειρηματικές δραστηριότητες αμερικανικών επιχειρήσεων με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αναφερόμενος στον πετρελαϊκό τομέα και τις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία, που από χθες απαγορεύθηκαν από τον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε υπογραμμίσει ότι δεν πρέπει οι Αμερικανοί «να επιδοτούν τον πόλεμο του Πούτιν».
Σε αυτό το κλίμα, εμβληματικές πολυεθνικές, όπως η McDonalds, η Starbucks και η Coca Cola υποχρεώθηκαν χθες να ανακοινώσουν το «πάγωμα» των δραστηριοτήτων τους στη Ρωσία. Η Coca Cola Co., σε μια προσεκτικά διατυπωμένη ανακοίνωση, εξέφρασε τη συμπάθειά της στους Ουκρανούς που βρίσκονται στην κόλαση του πολέμου, αποφεύγοντας όμως οποιαδήποτε αιχμή κατά της Μόσχας, ώστε να διατηρήσει ανοικτό τον δρόμο για την επαναλειτουργία των δραστηριοτήτων στο μέλλον.
«Οι καρδιές μας είναι με τους ανθρώπους που υφίστανται αδιανόητες συνέπειες από αυτά τα τραγικά γεγονότα στην Ουκρανία», ανέφερε η Coca Cola Co. στη χθεσινή της ανακοίνωση, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο επαναλειτουργίας μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες: «Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε και να αξιολογούμε την κατάσταση καθώς εξελίσσονται οι συνθήκες», τονίζεται στην ανακοίνωση.
Η αμερικανική εταιρεία δεν έδωσε περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο που θα γίνει η αναστολή των δραστηριοτήτων, ενώ αναμένεται σήμερα, με χρηματιστηριακή ανακοίνωση, να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις η Coca Cola HBC, στην οποία η αμερικανική εταιρεία κατέχει το 21% των μετοχών. Το κύριο ερώτημα είναι αν η αναστολή σημαίνει άμεση και πλήρη διακοπή των βιομηχανικών και εμπορικών δραστηριοτήτων, ή αν θα υπάρξει ένα σταδιακό «πάγωμα» σε βάθος χρόνου.
Σε άλλη ανακοίνωση, απευθυνόμενη στο επενδυτικό κοινό, η Coca Cola Co., που είχε χθες τη μετοχή της να «βουτάει» 3,96% χαμηλότερα, υποβάθμισε τις συνέπειες στα οικονομικά της μεγέθη από την αναστολή των δραστηριοτήτων σε Ρωσία και Ουκρανία (στην Ουκρανία το εργοστάσιο είχε ήδη κλείσει μόλις ξέσπασε ο πόλεμος). Όπως ανέφερε, ο αντίκτυπος της αναστολής δεν είναι ακόμα σαφής, αλλά ότι η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσωπεύουν περίπου το 1% των ενοποιημένων καθαρών λειτουργικών εσόδων της και το 2% των λειτουργικών κερδών.
Για την Coca Cola HBC, όμως, οι αναλογίες είναι πολύ διαφορετικές και η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί άκρως ανησυχητική. Συνολικά, Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν το 21% του όγκου πωλήσεων του 2021, με τη Ρωσία να προσφέρει στην εταιρεία το 15% των πωλήσεων. Επιπλέον, η Ρωσία ήταν μία από τις αγορές που έκαναν τη διαφορά το 2021 για την Coca Cola HBC, προσφέροντας ισχυρή ώθηση στα οικονομικά μεγέθη.
Η εταιρεία και η μετοχή εισέρχονται σε μια νέα φάση επιχειρηματικής και χρηματιστηριακής αβεβαιότητας. Στις συνεδριάσεις μετά τις 24 Φεβρουαρίου, ήδη η εταιρεία έχει χάσει το ένα τρίτο της αξίας της, ενώ από την αρχή του έτους οι απώλειες ξεπερνούν το 40%, καθώς από τους επενδυτές προεξοφλήθηκαν δυσμενείς εξελίξεις στη Ρωσία.
Μέχρι χθες, αυτή η πτώση φαινόταν υπερβολική σε αρκετούς αναλυτές. Για παράδειγμα, σε πρόσφατη ανάλυσή της, η Goldman Sachs υπογράμμιζε ότι ακόμη και αν υποθέσει κανείς, στο πλαίσιο ενός stress-test στην αποτίμηση της εταιρείας, ότι θα έχει μηδενικά κέρδη προ τόκων και φόρων (EBIT) για το 2022 και το 2023 από τη Ρωσία και την Ουκρανία, ενώ, επιπλέον, θα είχε μια πρόσθετη αύξηση στα κόστη κατά 20 εκατ. ευρώ, πάλι η μετοχή θα διαπραγματευόταν με σχέση τιμής προς κέρδη επόμενου 12μήνου 16,3 φορές, το οποίο θα ήταν 18% χαμηλότερο από τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας. Με αυτές τις υποθέσεις, η G.S. κατέληγε να επαναλαμβάνει τη σύσταση αγοράς για τη μετοχή.
Όμως, οι αναλυτές θα κληθούν τώρα να αποτιμήσουν, πιθανότατα αφού πρώτα δώσει κάποια καθοδήγηση η διοίκηση του ομίλου, ένα πολύ διαφορετικό σενάριο, όπου δεν θα προδιαγράφεται μόνο ένα «χτύπημα» στα κέρδη, αλλά και η απώλεια, για απροσδιόριστη χρονική περίοδο, ολόκληρου του τζίρου από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Με χονδρικούς υπολογισμούς, η απώλεια κινείται μεταξύ 1 και 1,5 δισ. ευρώ για το 2021.
Στις πρωτόγνωρες συνθήκες, όμως, που έχει διαμορφώσει ο πρώτος μεγάλος πόλεμος επί ευρωπαϊκού εδάφους, η αναστολή δραστηριοτήτων είναι μια έννοια που δεν μπορεί να οριοθετηθεί με σαφήνεια, ούτε η χρονική της διάρκεια συνδέεται μόνο με τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία. Ακόμη και όταν λήξει ο πόλεμος, η Ρωσία δεν αναμένεται ότι θα εξέλθει από το καθεστώς των διεθνών οικονομικών κυρώσεων, ούτε ότι θα βελτιωθεί το διεθνές κλίμα για τη χώρα, ώστε να μπορούν να επανέρχονται οι πολυεθνικές χωρίς να ανησυχούν για τη φήμη τους.
Επιπλέον, η κατάσταση της ρωσικής οικονομίας ενδέχεται να επιδεινωθεί τόσο πολύ τους επόμενους μήνες από τις κυρώσεις, ώστε η Coca Cola HBC, αν και όταν επανέλθει σε κανονικές δραστηριότητες, να βρει μια αγορά που ελάχιστη σχέση θα έχει με την κατάσταση πριν τον πόλεμο. Αναλυτές μιλούν για μια επερχόμενη ύφεση τύπου 1929 στη Ρωσία, λόγω της αποκοπής της από το διεθνές οικονομικό σύστημα. Με αυτά τα δεδομένα, οποιαδήποτε πρόβλεψη για την Coca Cola HBC θεωρείται παρακινδυνευμένη και προσέγγιση της δίκαιης αποτίμησής της είναι μια άσκηση εντελώς θεωρητική με πλήθος άγνωστων παραμέτρων.
Εξάλλου, το σενάριο της πλήρους αποχώρησης από τη Ρωσία δεν μπορεί να αποκλεισθεί εντελώς, ιδιαίτερα στην περίπτωση όπου η Δύση και η Μόσχα μπουν σε ένα μακροχρόνιο ανταγωνισμό με σημαντικές παραμέτρους οικονομικής αντιπαράθεσης, που θα διατηρούσε τη Ρωσία για μεγάλη περίοδο σε καθεστώς οικονομικών κυρώσεων.
Η ιστορία της Coca Cola στη Ρωσία
Για πρώτη φορά, η αμερικανική Coca Cola εισήγαγε τα αναψυκτικά της στη ρωσική αγορά το 1979, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων στη Μόσχα. Επόμενος σταθμός στη διαδρομή ήταν η πρώτη εγκατάσταση αυτόματου μηχανήματος πώλησης αναψυκτικών σε γνωστό ξενοδοχείο της Μόσχας το 1988.
Κομβικό σημείο στην πορεία ήταν η απόφαση, το 1991, αμέσως μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, για ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα της Coca Cola Co. στη Ρωσία, ενώ το 1994 εγκαινιάσθηκε το πρώτο εργοστάσιο στη Μόσχα. Τα επόμενα χρόνια, ο αμερικανικός όμιλος ίδρυσε άλλα τέσσερα εργοστάσια στη Ρωσία.
Η Coca Cola HBC μπήκε στο παιχνίδι το 2001, όταν απέκτησε όλα τα εργοστάσια της Coca Cola Co. στη Ρωσία και τα δικαιώματα εμφιάλωσης. Οι επενδύσεις ήταν συνεχείς. Μεταξύ άλλων, το 2010, δημιουργήθηκε στο Ροστόφ το μεγαλύτερο εργοστάσιο του ομίλου στην Αν. Ευρώπη.