Τράπεζες: Πώς εξουδετερώθηκε η απειλή από τον αναβαλλόμενο φόρο

Σε μια συμφωνία που «καθαρίζει» το σκηνικό για τις τράπεζες και τους επιτρέπει να μειώσουν δραστικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια με τιτλοποιήσεις χωρίς πλέον να υφίσταται ο κίνδυνος έκδοσης μετοχών υπέρ του Δημοσίου, κατέληξαν το υπουργείο Οικονομικών και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία ενέκρινε σήμερα σχετική θετική γνωμοδότηση για την τροποποίηση του φορολογικού κώδικα.

Όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, η διαπραγμάτευση διεξήχθη τους τελευταίους τρεις μήνες μεταξύ του υφυπουργού Οικονομικών αρμόδιο για το χρηματοπιστωτικό σύστημα Γ. Ζαββού και των υπηρεσιών της ΕΚΤ καθώς αποτελούσε προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση, ενόψει της εφαρμογής της δεύτερης φάσης του σχεδίου «Ηρακλής»,  η αλλαγή της φορολογικής νομοθεσίας, κατά τρόπον ώστε να εξαλειφθεί ο κίνδυνος να εμφανίσουν οι τράπεζες ζημιές σε μια χρήση και να υποχρεωθούν βάσει του νόμου για τον αναβαλλόμενο φόρο να εκδώσουν μετοχές υπέρ του Δημοσίου.

Η συμφωνία στην οποία κατέληξαν υπουργείο Οικονομικών και ΕΚΤ, θα επιτρέψει στις τράπεζες σε οποιαδήποτε χρήση μέσα στην 20ετή περίοδο απόσβεσης του αναβαλλόμενου φόρου (DTC), εάν δεν έχουν επαρκή κέρδη για να γίνει ο συμψηφισμός, να τον μεταθέτουν σε οποιαδήποτε επόμενη χρήση όπου θα έχουν εμφανίσει τα απαιτούμενα κέρδη.

Υπενθυμίζεται ότι στην πρώτη φάση του σχεδίου «Ηρακλής» όπου οι τράπεζες ενέγραψαν σημαντικές ζημιές από τις τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων η έκδοση μετοχών υπέρ του Δημοσίου αποφεύχθηκε μέσω της διάσπασης των τραπεζικών δραστηριοτήτων, την οποία έχουν ήδη εφαρμόσει οι τρεις από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες με εξαίρεση την Εθνική, η οποία είχε απόθεμα κερδών από ομόλογα για να καλύψει τις ζημιές των τιτλοποιήσεων. Στην επόμενη φάση του προγράμματος, όπου το Δημόσιο θα προσφέρει εγγυήσεις ύψους 12 δισ. ευρώ για την τιτλοποίηση δανείων περίπου 32 δισ. ευρώ υπήρχε η ανάγκη να λυθεί το ζήτημα με τον αναβαλλόμενο φόρο καθώς οι τράπεζες αναμένεται να υποστούν και πάλι σημαντικές ζημιές από τις τιτλοποίησεις δανείων για την εξυγίανση των ισολογισμών τους.

Η συμφωνία είναι εξαιρετικά σημαντική, όχι μόνο γιατί επιτρέπει στις τράπεζες να προχωρήσουν απρόσκοπτα στις μεγάλες τιτλοποιήσεις που έχουν προγραμματίσει, αλλά και επειδή απομακρύνει ένα σημαντικό κίνδυνο για τις τραπεζικές μετοχές και επιτρέπει στους επενδυτές να προχωρήσουν σε τοποθετήσεις χωρίς την ανησυχία για ενδεχόμενη έκδοση μετοχών υπέρ του Δημοσίου.

Υπενθυμίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν μεγάλα ποσά αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTC) στους ισολογισμούς τους τα οποία αντιστοιχούν περίπου σε 60% των ιδίων κεφαλαίων. Κατ' επαναλήψη, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Κομισιόν και το ΔΝΤ έχουν τονίσει ότι η μεγάλη συμμετοχή του DTC περιορίζει τις δυνατότητες των τραπεζών να απορροφήσουν ζημιές που θα προκύψουν από την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων και έχουν προτρέψει την κυβέρνηση να δώσει λύση σε αυτό το ζήτημα.

Η απόφαση του ΔΣ της ΕΚΤ

Με τη σημερινή απόφασή του, η οποία αναμένεται να δημοσιευτεί, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ενέκρινε νομική γνωμοδότηση που επιτρέπει τη μεταφορά ζημιών και αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTA) που προκύπτουν από διαφορές χρέωσης.

Η ΕΚΤ έκρινε ότι η μείωση των ΜΕΑ από ελληνικά συστημικά πιστωτικά ιδρύματα παραμένει επί του παρόντος η κύρια εποπτική προτεραιότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ υποστήριξε ότι ο στόχος του σχεδίου τροποποιήσεων που πρότεινε η Ελληνική Κυβέρνηση είναι να διευκολύνει τις σημαντικές πρωτοβουλίες απομόχλευσης που αναλαμβάνουν τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα μέσω του προγράμματος «Ηρακλής».

Η ΕΚΤ έκρινε ότι το σχέδιο νόμου δεν τροποποιεί το άρθρο 27α του ελληνικού φορολογικού κώδικα σχετικά με την επιλεξιμότητα των DTA για μετατροπή σε αναβαλλόμενες πιστώσεις φόρου, διάταξη σχετική με τις απαιτήσεις του άρθρο 39 παράγραφος 2 του κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Στην προτεινόμενη ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών που ενέκρινε η ΕΚΤ θεσπίζεται η εξής σειρά προτεραιότητας: σε κάθε έτος συμψηφίζεται πρώτα η ετήσια απόσβεση της χρεωστικής διαφοράς από το PSI, στη συνέχεια η ετήσια απόσβεση της χρεωστικής διαφοράς από διαγραφές ή μεταβιβάσεις δανείων και πιστώσεων και μετά τυχόν μη συμψηφισθέντα σε προηγούμενα έτη υπόλοιπα της τελευταίας αυτής χρεωστικής διαφοράς, με τα προγενέστερα υπόλοιπα να προηγούνται των μεταγενέστερων. Ακολουθεί ο συμψηφισμός των μεταφερόμενων φορολογικών ζημιών.