Ηλεκτροσόκ διαρκείας, πολύ μεγαλύτερης έντασης και χρονικής έκτασης σε σχέση με τις αρχικές προβολές, δείχνουν οι νεότερες εκτιμήσεις που έχουν στα χέρια τους παράγοντες της αγοράς για τις επιπτώσεις της κρίσης στην ενέργεια. Ημέρα με την ημέρα οι προβλέψεις αλλάζουν, γίνονται όλο και πιο δυσοίωνες και το χθεσινό «κακό» σενάριο παίρνει τη θέση του σημερινού «βασικού».
Πριν από δύο εβδομάδες, οι προβολές που έκαναν οι εταιρείες του χώρου έδειχναν ότι μια μείωση 30% των εισπράξεων στο ρεύμα για τρεις μήνες μεταφράζεται σε απώλειες 650 εκατ. ευρώ για το σύνολο της ενεργειακής αγοράς. Όμως, καθώς η κρίση εξελίσσεται, τα 650 εκατ. ευρώ έγιναν 1 δισ. ευρώ και πλέον οι εκτιμήσεις μιλούν για ακόμη μεγαλύτερα ποσά.
Στις προβολές αυτές, οι επιπτώσεις μιας ύφεσης δεν θα είναι μερικών μηνών, όπως θέλουμε να ελπίζουμε ότι είναι το «κακό» σενάριο, αλλά θα επεκταθούν και το 2021 στην ενεργειακή αγορά, όπως άλλωστε προβλέπει το ίδιο σενάριο και για την παγκόσμια οικονομία. Στην ουσία, μια κρίση ρευστότητας στην αγορά ενέργειας, της οποίας οι επιπτώσεις δεν θα τελειώσουν σε 90 ημέρες αλλά θα καλύψουν και τους 10 μήνες που απομένουν ως το τέλος του έτους, χωρίς να αποκλείεται να διαχυθούν μέσα στο 2021, απαιτεί άλλη αντιμετώπιση.
Σημαίνει μια «μαύρη τρύπα» μεγαλύτερη του 1 δισ. ευρώ, σενάριο εφιαλτικό ειδικά για την ΔΕΗ, η οποία μόλις τον περασμένο Ιούλιο μιλούσε για ταμειακό κενό ύψους 900 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Στην προ του κορονοϊού εποχή, το κενό αυτό επρόκειτο να έχει καλυφθεί έως το τέλος του 2020. Τα πράγματα τώρα έχουν αλλάξει. Ένα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο σημαίνει επιστροφή της ΔΕΗ όχι μόνο εκεί που βρισκόταν τον Ιούλιο του 2019, αλλά ακόμη πιο πίσω. Είναι ορατός ο κίνδυνος όλη εκείνη η προσπάθεια του καλοκαιριού, δηλαδή οι αυξήσεις στα τιμολόγια και όλα τα μέτρα ενίσχυσης ρευστότητας της επιχείρησης να πάει χαμένη, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται και για το σύνολο της αγοράς του ρεύματος.
Ως μοναδική βιώσιμη λύση, παράγοντες του χώρου βλέπουν τη δημιουργία ενός ξεχωριστού Ταμείου Εγγυοδοσίας αποκλειστικά για την ενεργειακή αγορά, πέραν του γενικού μηχανισμού εγγυοδοσίας που έχει ήδη παρουσιαστεί από τον υπουργό Ανάπτυξης, Αδ. Γεωργιάδη και το οποίο θα «προικοδοτηθεί» γενναία, δηλαδή με ποσά τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ. Ένα είδος μαξιλαριού, μέσω του οποίου οι πάροχοι ενέργειας θα μπορούν να απευθυνθούν στις τράπεζες ή στις αγορές προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνά κεφάλαια κίνησης, αντιμετωπίζοντας έτσι την κρίση ρευστότητας.
Κάποιες μάλιστα εταιρείες του χώρου έχουν ήδη έρθει σε επαφή με τράπεζες, οι οποίες δηλώνουν έτοιμες να τις δανείσουν, εφόσον όμως υπάρξουν οι αντίστοιχες κρατικές εγγυήσεις.
Στο θέμα αναφέρεται συνεχώς τις τελευταίες ημέρες ο υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας Κ. Χατζηδάκης, τονίζοντας ότι οι ανακοινώσεις για τον μηχανισμό εγγυοδοσίας είναι θέμα ημερών. Ένας μηχανισμός που θα δίνει εγγυήσεις για ένα μαξιλάρι ρευστότητας, που θα επιτρέπει στις ενεργειακές εταιρείες να περάσουν αυτή την κρίση χωρίς σοβαρές απώλειες. «Δεν μας παίρνει οι εταιρείες αυτές να "πέσουν", διότι αν δεν υπάρχει ΔΕΗ και δεν υπάρχουν και οι άλλες ηλεκτρικές εταιρίες, δεν θα υπάρχει όχι μόνο οικονομία, δεν θα υπάρχει ούτε δημόσια υγεία», αναφέρει ο Κ. Χατζηδάκης.
Η αγωνία στο χώρο είναι μεγάλη. Τα νέα που έρχονται από το εξωτερικό για τις αντίστοιχες αγορές από την Ιταλία και την Ισπανία που βρέθηκαν αντιμέτωπες με τον κορονοϊό νωρίτερα από εμάς, δεν είναι ενθαρρυντικά. Στην Ιταλία η ζήτηση έχει κάνει βουτιά 30% ή και περισσότερο, στην Γαλλία υποχωρεί κατά περίπου 20%, ενώ αντίστοιχα είναι και τα ποσοστά στην Ισπανία. Το μεγάλο πρόβλημα και εκεί για τις εταιρείες ηλεκτρισμού είναι η εισπραξιμότητα των λογαριασμών ρεύματος λόγω της αδυναμίας επιχειρήσεων και νοικοκυριών που έχουν πληγεί από τα μέτρα για τον κορονοϊό να αποπληρώσουν τους λογαριασμούς, δημιουργώντας ένα μεγεθυνόμενο πρόβλημα ρευστότητας και μαζί με αυτό συνθήκες ντόμινο.