Κατά 30% υποχωρούν οι εισπράξεις των λογαριασμών ρεύματος της ΔΕΗ, ποσοστό που σε ιδιωτικές εταιρείες φτάνει ακόμη και το 50%, ανοίγοντας μια μηνιαία «τρύπα» ρευστότητας άνω των 200 εκατ. ευρώ, που μεγαλώνει καθημερινά.
Και είμαστε ακόμη στην αρχή, με τις προβολές να μιλούν για απώλειες 600 - 700 εκατ ευρώ σε επίπεδο τριμήνου. Το εφιαλτικό σενάριο αφορά το διάστημα Απριλίου - Μαΐου. Τότε που οι περικοπές μισθών στην αγορά θα έχουν διευρυνθεί, το «λίπος» που κρατά χιλιάδες επιχειρήσεις ζωντανές θα έχει φαγωθεί και μαζί του και το 800άρι από το κρατικό επίδομα.
Σε αυτό το κρίσιμο δίμηνο πρόκειται να ταχυδρομηθούν εκατοντάδες χιλιάδες καινούργιες παρτίδες λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου. Στο ερώτημα κατά πόσο η πληρωμή τους θα γίνει εμπρόθεσμα, τα σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι τρομάζουν.
Στο καλό σενάριο οι όποιες καθυστερήσεις θα αποδειχθούν πρόσκαιρες και συγκυριακές. Στο κακό σενάριο, ακόμη και παραδοσιακοί καλοπληρωτές, θα καθυστερήσουν την πληρωμή, όταν με μειωμένο μισθό θα πρέπει να αντεπεξέλθουν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις. Και φυσικά υπάρχει και το σενάριο - εφιάλτης, αυτό της δημιουργίας μιας νέας γενιάς στρατηγικών κακοπληρωτών, το οποίο κυβέρνηση και αγορά δεν αρκεί μόνο να το ξορκίζουν, αλλά αναγκάζονται να λάβουν μέτρα.
Σε επίπεδο επιχειρήσεων, προς το παρόν τα μόνα όπλα για να συγκρατήσουν την αύξηση στα ληξιπρόθεσμα είναι οι εκπτώσεις, το δωρεάν πάγιο και οι άλλες διευκολύνσεις που παρέχουν στους πελάτες τους. ΔΕΗ και άλλες εταιρείες επιχειρούν να περιορίσουν την απειλή ενός ντόμινο με κινήσεις «αλληλεγγύης» σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, όπως δωρεάν πάγιο, εκπτώσεις στους ευάλωτους αλλά και οριζόντια σε κάθε κατηγορία καταναλωτή, όπως και διεύρυνση της ηλεκτρονικής πληρωμής.
Εάν η κατάσταση ξεφύγει, τότε οι αποκοπές ρεύματος θα μπουν δυναμικά στο παιχνίδι, όπως έγραψε προ ημερών το businessdaily. Διαφορετικά, σε πολύ λίγους μήνες από σήμερα, τα σημερινά 2,4 δισ. ληξιπρόθεσμων χρεών προς την ΔΕΗ, θα αρχίσουν να πλησιάζουν τα 3 δισ. ευρώ.
Δίχτυ ασφαλείας
Σε επίπεδο κυβέρνησης επιχειρείται να δημιουργηθεί ένα δίχτυ ασφάλειας γύρω από την αγορά ενέργειας. Στηρίζεται σε ένα μηχανισμό εγγυοδοσίας, ένα είδος «μαξιλαριού», μέσω του οποίου οι πάροχοι ενέργειας θα αποκτούν πρόσβαση σε φθηνά κεφάλαια κίνησης, αντιμετωπίζοντας έτσι την κρίση ρευστότητας. Κάτω από την «ομπρέλα» του εγγυοδοτικού εργαλείου που αφορά το σύνολο της οικονομίας και το οποίο εξειδίκευσε σήμερα ο Αδ. Γεωργιάδης, κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου, με τους Χρ. Σταικούρα και Ι. Βρούτση, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να λαμβάνουν δάνεια με την εγγύηση του Δημοσίου, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι το τελευταίο θα καλύπτει το 80% και οι τράπεζες το υπόλοιπο 20%. Ειδικά για τις εταιρείες προμήθειας, κάποια σενάρια θέλουν να εξετάζεται το ενδεχόμενο ακόμη και να εκχωρούν, έναντι των δανείων, λογαριασμούς ρεύματος καταναλωτών υψηλότερης ονομαστικής αξίας. Τέτοια εργαλεία συζητούνται πανευρωπαϊκά εδώ και ημέρες και αφορούν όλους τους κλάδους της οικονομίας που δοκιμάζονται από το lockdown και την έλλειψη ρευστότητας.
Εγγραφές 4.000 την ημέρα στο e-bill
Η αποτελεσματικότητα του εργαλείου θα δοκιμαστεί στην πράξη και, στην καλύτερη των περιπτώσεων, απλά θα καταφέρει να περιορίσει τη ζημιά σε μια αγορά, που προσπαθεί να προσαρμοσθεί στην νέα «κανονικότητα», όπως και οι καταναλωτές. Στην περίπτωση για παράδειγμα της ΔΕΗ από την περασμένη Τρίτη, όποτε και τέθηκε σε εφαρμογή ως κίνητρο για τη διεύρυνση των ηλεκτρονικών πληρωμών, η έκπτωση 5 ευρώ για όλους τους πελάτες e-bill, παλαιούς και νέους, οι ημερήσιες εγγραφές στο σύστημα ανέρχονται σε 4.000 έναντι 1.000 πριν.
Σε αυτή την φάση βρίσκεται η αγορά της ενέργειας. Ετοιμάζει νέα μέτρα «αλληλεγγύης» προς τους δοκιμαζόμενους πελάτες της και κρατά την ανάσα της, γνωρίζοντας ότι μια νέα διόγκωση απλήρωτων οφειλών θα λειτουργήσει ως ντόμινο. Η ΔΕΗ και οι ιδιώτες προμηθευτές θα αρχίσουν να καθυστερούν να πληρώσουν τους Διαχειριστές σε ό,τι αφορά τα τέλη χρήσης δικτύων και το ΕΤΜΕΑΡ, εκείνοι με την σειρά τους θα σταματήσουν να πληρώνουν εγκαίρως τους παραγωγούς ΑΠΕ, κ.ο.κ.
Το «τραύμα» στην αγορά ενέργειας, όπως άλλωστε και σε όλη την οικονομία, είναι ακόμη νωπό, οι επιπτώσεις του θα αρχίσουν να φαίνονται μέσα τους επόμενους μήνες.