Δεν υπάρχει τίποτα πιο κενό από ένα άδειο στάδιο. Δεν υπάρχει στ’ αλήθεια τίποτε πιο βουβό από κερκίδες δίχως κόσμο. Το στάδιο είναι ο χώρος της ιεροτελεστίας του ποδοσφαίρου, περικλείοντας ιστορίες, ανθρώπους, αλλά και φαντάσματα του παρελθόντος. Σημαίνει ζωή.
Όμως η πανδημία του κορονοϊού, με πλέον των 40 εκατομμυρίων κρουσμάτων, δείχνει να είναι ακόμα εκείνη, που...διαμορφώνει τους «κανόνες του παιχνιδιού», ορίζοντας τις διαχωριστικές γραμμές.
Δημιουργώντας διαφορές, για παράδειγμα στην κορυφαία των διοργανώσεων, το Champions League, όχι πλέον μόνο ανάμεσα στους εξαιρετικά πλούσιους συλλόγους έναντι όλων των άλλων, αλλά και μία νέα μεταξύ εκείνων που παίζουν μπροστά σε οπαδούς και εκείνων που παίζουν σε άδειες εξέδρες.
Λίγο περισσότερο από ένα μήνα μετά την έναρξη των πρωταθλημάτων (σ.σ. η Γαλλία ξεκίνησε νωρίτερα, στις 21/8) και πάντα -στην αρχή- με «λειψές» αγωνιστικές, εξαιτίας της παράτασης της περασμένης ευρωπαϊκής σεζόν, ανάλογο χρονικό διάστημα έπειτα το ξεκίνημα του Nations League και μόλις μέρες από την πρεμιέρα των ομίλων σε Champions και Europa League, η σκιά του κορονοϊού εξακολουθεί να πέφτει πάνω -και- από το ποδόσφαιρο.
Η αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού, έχει αναγκάσει ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στη λήψη περιοριστικών μέτρων, αλλάζοντας τα δεδομένα και στο ποδόσφαιρο, συνολικότερα στον αθλητισμό.
Κι αν η επίσκεψη της Γιουβέντους στο Κίεβο, για να αντιμετωπίσει και να νικήσει (2-0) τη Ντιναμό, έγινε μπροστά σε περισσότερους από 20.000 φιλάθλους (έπειτα από σχετική έγκριση του Υπουργείου Υγείας της Ουκρανίας), η Λειψία (2-0 την Μπασακσεχίρ), που έφτασε στα ημιτελικά την περασμένη σεζόν, ακύρωσε μεγάλο αριθμό εισιτηρίων τη Δευτέρα (19/10), μία ημέρα πριν το παιχνίδι, αφού το επιτρεπόμενο όριο μειώθηκε από 8.500 σε 999 θεατές.
Όπως είναι γνωστό, η UEFA, ξεκινώντας από το ευρωπαϊκό Super Cup στη Βουδαπέστη, αποφάσισε την παρουσία φιλάθλων έως το 30% της χωρητικότητας των σταδίων σε όλες τις διοργανώσεις της, ακόμα κι αν τα εθνικά πρωταθλήματα επιτρέπουν περισσότερους, ενώ δεν επιτρέπονται οπαδοί της φιλοξενούμενης ομάδας. Άφησε όμως την τελική απόφαση σε καθεμιά χώρα.
Η Ρεν (1-1 με την Κράσνονταρ) είναι ο μοναδικός σύλλογος από τα πέντε μεγάλα πρωταθλήματα της Ευρώπης που έπαιξε με περισσότερους από 1.000 οπαδούς, φτάνοντας τους 5.000 στο πρώτο παιχνίδι στην Ιστορία της σε ομίλους του Champions League.
Λάτσιο και η Ίντερ μέτρησαν από 1.000 φιλάθλους η καθεμία, σύμφωνα με τους ιταλικούς κανόνες, η πρωταθλήτρια Ευρώπης Μπάγερν δεν είχε φιλάθλους απέναντι στην Ατλέτικο Μαδρίτης, επειδή το ποσοστό μόλυνσης στο Μόναχο παραμένει υψηλό, ενώ Ντόρτμουντ και Γκλάντμπαχ παρακολουθούν την κατάσταση στις πόλεις τους για τα εντός έδρας παιχνίδια τους την επόμενη εβδομάδα.
Η Σάλτσμπουργκ είχε όριο τους 3.000 θεατές εναντίον της Λοκομοτίβ Μόσχας (2-2), εν όψει νέων περιορισμών στην Αυστρία, οι οποίοι μείωσαν τη μέγιστη συμμετοχή σε 1.500 από την Παρασκευή (23/10).
Η Ρωσία έχει επιτρέψει έως και 50% χωρητικότητα σε εγχώρια παιχνίδια, αλλά στο Champions League θα πρέπει να συμμορφωθούν με το όριο 30% της UEFA. Στην «Gazprom Arena», πάντως, όπου η Ζενίτ Αγίας Πετρούπολης υποδέχθηκε και έχασε (1-2) από την Μπριζ, ήταν υποχρεωτική η χρήση μάσκας και γαντιών από τους φιλάθλους.
Δεν θα επιτρέπεται παρουσία φιλάθλων σε παιχνίδια στην Αγγλία και την Ισπανία. Η βρετανική κυβέρνηση σταμάτησε το μέτρο επιστροφής οπαδών σε αθλητικές εκδηλώσεις, καθώς αυξάνεται το ποσοστό μόλυνσης.
Η Μπαρτσελόνα ζήτησε από τις περιφερειακές αρχές να εγκρίνουν 1.000 θεατές για τον αγώνα της εναντίον του Φερεντσβάρος (5-1), στο πλαίσιο ενός σχεδίου για να αυξήσει σταδιακά τη συμμετοχή τους στους ομίλους, αλλά έπαιξε σε άδειο γήπεδο.
Ο Άγιαξ φιλοξένησε επίσης τη Λίβερπουλ (0-1) χωρίς φιλάθλους στις εξέδρες, ενώ το ίδιο συνέβη, όπως είναι γνωστό, και στην συνάντηση του Ολυμπιακού με την Μαρσέιγ (1-0).
Στο Παρίσι, όπου υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ, η Παρί ΣΖ υποδέχθηκε την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (1-2) πίσω από κλειστές πόρτες, ενώ οι οπαδοί της Μίντιλαντ δεν ήταν εκεί όταν η αγαπημένη τους ομάδα έκανε το ντεμπούτο της στο Champions League εναντίον της Αταλάντα (0-4).
Οι κανονισμοί στη Δανία επιτρέπουν 500 άτομα στο γήπεδο, συμπεριλαμβανομένων ομάδων και αξιωματούχων, όταν «μόνο η UEFA έρχεται με πάνω από 100 άτομα», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος της Μίντιλαντ, Χβίιντ Γιάκομπσεν, στο Associated Press.
Μερικοί σύλλογοι έχουν... μετακομίσει από το στάδιό τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, για πολύ διαφορετικούς λόγους.
Η Ρεάλ Μαδρίτης χρησιμοποιεί το γήπεδο 6.000 θέσεων που βρίσκεται στο προπονητικό της κέντρο για αγώνες ισπανικού πρωταθλήματος και Champions League, όπως έγινε και στην ήττα (2-3) από την Σαχτάρ Ντόνετσκ, χωρίς φυσικά την παρουσία φιλάθλων. Αιτία όχι η πανδημία, αλλά η ανακαίνιση στο Sandiago Bernambeu.
Η Φερεντσβάρος, που επιστρέφει στους ομίλους της κορυφαίας διοργάνωσης μετά από 25 χρόνια, μετέφερε δύο από τα τρία εντός έδρας παιχνίδια της σε ένα μεγαλύτερο γήπεδο, για να επιτρέψει την παρουσία σε περισσότερους οπαδούς για τους αγώνες εναντίον της Γιουβέντους και της Μπαρτσελόνα αργότερα. Θα χρησιμοποιήσει τη χωρητικότητας 67.000 θέσεων Puskas Arena, που φιλοξένησε το Super Cup μεταξύ Μπάγερν Μονάχου και Σεβίλης τον περασμένο μήνα, προσβλέποντας σε περισσότερους από 15.000 θεατές, αν και τα ποσοστά μόλυνσης στην Ουγγαρία έχουν αυξηθεί από τότε που πήρε την απόφαση.
Όπως συμβαίνει και με τις περιπτώσεις επεισοδίων από τους οπαδούς ή τη ρατσιστική συμπεριφορά, οι σύλλογοι είναι υπεύθυνοι για τους φιλάθλους τους, προκειμένου εκείνοι να τηρούν τους κανόνες κοινωνικής απόστασης.
Η UEFA προειδοποίησε ότι θα μπορούσε να επιβάλει ποινές εάν οι φίλαθλοι αγνοήσουν τις θέσεις που έχουν και συγκεντρωθούν σε μεγάλες ομάδες. Οι κυρώσεις είναι επίσης δυνατές εάν οι οπαδοί ή οι παίκτες «θέτουν σε κίνδυνο τις φούσκες της ομάδας» όταν έρχονται σε στενή επαφή κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών.
Ήδη πάντως εμπειρογνώμονες εξετάζουν την κίνηση γύρω από τα στάδια, προσπαθώντας να βρουν τρόπους για να μειώσουν τους χρόνους αναμονής για τους φιλάθλους, επιδιώκοντας ασφάλεια την ημέρας του αγώνα. «Όμως, κάθε γήπεδο είναι διαφορετικό και το καθένα χρειάζεται διαφορετικές λύσεις», αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Αυτό που προβληματίζει τους εμπειρογνώμονες στην Ευρώπη, είναι πως, εάν δεν μπορεί να ελεγχθεί μια ομάδα 50 έως 60 ατόμων, σχετικά με την εξάπλωση του κορονοϊού, πώς θα καταφέρουν να ελέγξουν ομάδες μεταξύ οκτώ έως 12 χιλιάδων φιλάθλων σε κάθε παιχνίδι; Πως θα μπορέσουν να εφαρμοστούν τα υγειονομικά πρωτόκολλα και οι ξεχωριστοί τρόποι συμπεριφοράς; «Οι κανόνες μπορεί να υπάρχουν, αλλά οι συνέπειες δεν θα καθυστερήσουν να εμφανιστούν», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Το σίγουρο είναι ότι το απρόβλεπτο αυξάνεται, καθώς η καταπολέμηση της πανδημίας μπορεί να απαιτήσει την αλλαγή των κανόνων με την πάροδο του χρόνου.
PREMIER LEAGUE: Η Premier League, το πλουσιότερο πρωτάθλημα στον κόσμο, εξέφρασε την «απογοήτευσή» της για την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να διακόψει τον σχεδιασμό για την επιστροφή των φιλάθλων στα γήπεδα, αλλά παραδέχθηκε ότι η Υγεία παραμένει προτεραιότητα όλων: «Η Premier League συμμερίζεται την ανακοίνωση της κυβέρνησης ότι η υγεία του έθνους πρέπει να παραμείνει η προτεραιότητα όλων, είμαστε όμως απογοητευμένοι που η ασφαλής επιστροφή των οπαδών στους αγώνες έχει αναβληθεί».
Τα γήπεδα στην Αγγλία θα παραμείνουν κλειστά για τους φιλάθλους και τον επόμενο μήνα, αφού η κυβέρνηση εγκατέλειψε το προσωρινό άνοιγμα των γηπέδων από την 1η Οκτωβρίου μετά την επανεμφάνιση πολλών κρουσμάτων COVID-19. Έτσι, όλα τα στάδια των έξι πρώτων κατηγοριών στην Αγγλία, εξακολουθούν να είναι άδεια από τα μέσα Μαρτίου. «Το ποδόσφαιρο δεν είναι το ίδιο χωρίς να παρακολουθούμε τους φιλάθλους και η οικονομία του ποδοσφαίρου δεν είναι βιώσιμη χωρίς αυτούς», ανέφερε η Premier League. Και πραγματικά είναι αλήθεια.
Κανένα παιχνίδι δεν θα είναι ποτέ το ίδιο σε ένα άδειο στάδιο, ενώ όπως σημειώνει η Premier League, «η συνεχιζόμενη αναταραχή που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 κοστίζει 100 εκατομμύρια λίρες το μήνα, ενώ την περασμένη σεζόν, οι σύλλογοι της Premier League υπέστησαν απώλειες 700 εκατομμυρίων λιρών». Πάντως, όπως ενημέρωσε τους βουλευτές ο υπουργός Πολιτισμού της Μ. Βρετανίας, Όλιβερ Ντάουντεν, το θέμα της επιστροφής των φιλάθλων στα γήπεδα, θα συζητηθεί στις 9 Νοεμβρίου.
Ισπανία: Δεν υπάρχει ακόμη ημερομηνία για την επιστροφή των φιλάθλων στα γήπεδα της Ισπανίας. Όπως εξήγησε ο πρόεδρος της LaLiga, Χαβιέρ Τεμπάς, το ζήτημα θα μπορούσε να εξεταστεί για τον Ιανουάριο του 2021. «Ας ελπίσουμε ότι στις αρχές του έτους, τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, αυτό μπορεί να αλλάξει», τόνισε χαρακτηριστικά.
BUNDESLIGA: Μπορεί ο θρίαμβος (8-0) της Μπάγερν επί της Σάλκε στο Μόναχο στην πρεμιέρα της Bundesliga, να μην είχε φιλάθλους (στις 18/9), όμως μία ημέρα αργότερα η Άιντραχτ αναδείχθηκε ισόπαλη 1-1 με την Αρμίνια Μπίλεφελντ μπροστά σε 6.500 φιλάθλους. Το 20% της χωρητικότητας των γηπέδων είναι το ανώτερο όριο που έθεσε εξ αρχής η γερμανική κυβέρνηση, αρκεί ο ρυθμός μόλυνσης των επτά ημερών να είναι κάτω ή ίσος με 35 ανά 100.000 κατοίκους στην τοπική περιοχή. Βέβαια, ανάλογα με την εξέλιξη της εξάπλωσης του κορονοϊού, επιτρεπόταν σε κάθε ομόσπονδο κρατίδιο, να απαγορεύσει την παρουσία φιλάθλων.
Η Ντόρτμουντ, για παράδειγμα, είχε επιτρεπόμενη χωρητικότητα 20% τις τελευταίες εβδομάδες, ωστόσο, αν γινόταν σήμερα ένα παιχνίδι στο Ντόρτμουντ, δεν θα επιτρεπόταν η παρουσία ούτε ενός φιλάθλου, καθώς το τρέχον ποσοστό μόλυνσης στην πόλη είναι πάνω από το επιτρεπόμενο όριο.
LIGUE 1: Η Γαλλία ήταν η πρώτη χώρα που επανέλαβε το πρωτάθλημά της και επέτρεψε την παρουσία φιλάθλων. Η αναμέτρηση μεταξύ Μπορντό και Ναντ (0-0) στις 21 Αυγούστου ήταν η πρώτη με την παρουσία υποστηρικτών στις εξέδρες. Υπήρχαν 5.000 φίλαθλοι, κρατώντας αποστάσεις και όλοι με μάσκες προσώπου. Παρά την απαγόρευση κυκλοφορίας που αποφάσισε η γαλλική κυβέρνηση σε αρκετές πόλεις δεν έχουν ακυρωθεί παιχνίδια, όμως επαναπροσδιορίζονται ανά περιοχή οι αποφάσεις σχετικά με τους φιλάθλους.
SERIE A: Σύμφωνα με τις ιταλικές υγειονομικές αρχές, θα εξαρτηθεί από την περιοχή το άνοιγμα των σταδίων στους φιλάθλους. Η αναμέτρηση Πάρμα-Νάπολι (0-2) την 1η αγωνιστική της Serie A, ήταν η πρώτη με τον περιορισμένο αριθμό 1.000 φιλάθλων, για πρώτη φορά μετά την καραντίνα. Ωστόσο, όπως σε όλη την Ευρώπη, η έξαρση των κρουσμάτων κάνει την κυβέρνηση να αξιολογήσει μια νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
EREDIVISIE: Η ολλανδική Eredivisie, επέτρεψε την παρουσία των φιλάθλων από 20% έως 40% της χωρητικότητας των σταδίων, με τον όρο να χρησιμοποιούν τη μάσκα όλη την ώρα, να υπάρχει απόσταση τουλάχιστον 1,5 μέτρου και να μην προβαίνουν σε ενθουσιώδεις ενέργειες κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε κάλεσε τους οπαδούς να παραμένουν ήρεμοι: «Πρέπει να παρακολουθήσουν το παιχνίδι, τίποτα περισσότερο», είπε στον RTL Nieuws.
Βέλγιο: Το Βέλγιο άνοιξε (8/10) τις πόρτες στο εθνικό του γήπεδο για τον φιλικό αγώνα του εναντίον της Ακτής του Ελεφαντοστού (1-1), αλλά από τα 11.000 διαθέσιμα εισιτήρια, μόνο 6.200 πουλήθηκαν. Τα κρούσματα Covid-19 στις Βρυξέλλες αυξήθηκαν απότομα, μετά την ημέρα της απόφασης για πώληση εισιτηρίων. Τα κρεβάτια εντατικής φροντίδας γεμίζουν ξανά και, την ημέρα πριν από τον αγώνα, η πόλη ανακοίνωσε το κλείσιμο όλων των μπαρ και καφέ. Από χθες πάντως, όπως ανακοίνωσαν οι αρχές, οι επαγγελματικές αθλητικές διοργανώσεις στο Βέλγιο, ιδίως το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Α' κατηγορίας (Pro League), θα διεξάγονται και πάλι πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς φιλάθλους, λόγω του δεύτερου κύματος κορονοϊού. Οι νέοι περιορισμοί θα ισχύουν έως τις 19 Νοεμβρίου. Επιπλέον, όλοι οι ερασιτεχνικοί αθλητικοί αγώνες αναστέλλονται έως τις 19 Νοεμβρίου.
Οι οικονομικές συνέπειες της απουσίας φιλάθλων
Η πανδημία έχει τεράστιες οικονομικές συνέπειες και στην οικονομία του ποδοσφαίρου. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι συμφωνίες χορηγίας και δικαιωμάτων TV, που έχουν συναφθεί για αυτή τη σεζόν στο UCL, αναφέρουν ότι οποιαδήποτε σημαντική διακοπή στο πρόγραμμα του τουρνουά μπορεί να επηρεάσει και αυτά τα έσοδα. Εάν αναγκαστούν να μειωθούν οι αγώνες, όπως συνέβη στην τελευταία σεζόν, οι χορηγοί ενδέχεται να θέλουν να αποζημιωθούν για τις απώλειές τους λόγω της μειωμένης έκθεσης.
«Πολλοί ποδοσφαιρικοί σύλλογοι βρίσκονται επί του παρόντος σε εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, εν μέσω της μείωσης και της αβεβαιότητας όλων των ροών εσόδων που προκαλούνται από την πανδημία Covid-19. Τα έσοδά τους από τα εισιτήρια καταρρέουν λόγω της απουσίας ή του περιορισμού της παρουσίας στο γήπεδο. Η βεβαιότητα για τα μελλοντικά εμπορικά και ραδιοτηλεοπτικά έσοδα είναι επίσης ευαίσθητη στην πανδημία. Κατά συνέπεια, θα ήταν καθοριστικής σημασίας για τους συμμετέχοντες συλλόγους να είναι σε θέση να ολοκληρώσουν την τρέχουσα σεζόν UCL, ιδανικά σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, και να εξασφαλίσουν αυτά τα έσοδα που προσφέρονται, ακόμη και αν περιορισμένο κοινό επιτρέπεται στα στάδια» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Αντρέα Σαρτόρι, επικεφαλής Αθλητισμού της KPMG (Klynveld Peat Marwick Goerdeler, συμβουλευτικής εταιρείας με έδρα την Ολλανδία).
Από τα 2,96 εκατ. κάθε ματς στο... μηδέν η Μπαρτσελόνα
Για να γίνει αντιληπτή η απώλεια εσόδων των συλλόγων από την πώληση εισιτηρίων, για παράδειγμα στους αγώνες του Champions League, η Γιουβέντους, καθώς οι σύλλογοι στην Ιταλία επιτρέπουν την παρουσία σε 1000 οπαδούς, θα μπορούσε να συγκεντρώσει μόνο 70.000 ευρώ ανά παιχνίδι στο τουρνουά, σε σύγκριση με κατά μέσο όρο 2,89 εκατομμύρια ευρώ το 2018-19.
Η Μπαρτσελόνα είχε κατά μέσο όρο 2,96 εκατομμύρια ευρώ στα εντός έδρας παιχνίδια της UCL κατά την ίδια σεζόν, ενώ δεν θα κερδίσει τίποτα αυτή τη σεζόν, καθώς οι φίλαθλοι απαγορεύονται επί του παρόντος στην Ισπανία. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για τη Ρεάλ Μαδρίτης, την Ατλέτικο Μαδρίτης και τη Σεβίλη, καθώς και για τις τέσσερις αγγλικές ομάδες.