Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας προκάλεσε την Πέμπτη μια τεράστια έκπληξη αυξάνοντας το επιτόκιο στο 25%, στο πλαίσιο της μετάβασης από την εποχή της ανορθόδοξης οικονομίας του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η αύξηση κατά 7,5 ποσοστιαίες μονάδες ήρθε μετά την αύξηση στο 17,5% από 15% τον περασμένο μήνα. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι ανέμεναν ότι η τράπεζα θα αύξανε το βασικό της επιτόκιο την Πέμπτη στο 20.
«Οι πρόσφατοι δείκτες υποδεικνύουν συνεχή αύξηση της υποκείμενης τάσης του πληθωρισμού», δήλωσε η κεντρική τράπεζα.
Μετά τις ανακοινώσεις της κεντρικής τράπεζας η τουρκική λίρα ενισχύεται άνω του 2% έναντι του δολαρίου αλλά και 1,5% έναντι του ευρώ.
Ο Ερντογάν έβαλε στην κυβέρνησή του με οικονομολόγους φιλικούς προς την αγορά μετά τη νίκη του στις δύσκολες εκλογές του Μαΐου, οι οποίες έγιναν εν μέσω μιας από τις πιο δεινές κρίσεις κόστους ζωής στην Τουρκία εδώ και δεκαετίες.
Ξεκίνησαν αμέσως μια νέα μάχη κατά του πληθωρισμού που κορυφώθηκε σε ετήσιο ποσοστό 85% τον περασμένο Οκτώβριο και αυξάνεται και πάλι. Άφησαν τη λίρα να αρχίσει να υποτιμάται έναντι του δολαρίου σε μια προσπάθεια να μειώσουν την πίεση στα εξαντλημένα κρατικά ταμεία.
Επέβαλαν επίσης μια σειρά από πιο τεχνικά μέτρα με στόχο την εξισορρόπηση της οικονομίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης τόσο των καταναλωτών όσο και των ξένων επενδυτών της Τουρκίας.
Η κεντρική τράπεζα αύξησε το βασικό της επιτόκιο στο 15% από 8,5% στην πρώτη συνεδρίαση υπό την προεδρία του πρώην στελέχους της Wall Street Hafize Gaye Erkan τον Ιούνιο.
Αλλά η Erkan και ο υπουργός Οικονομικών Mehmet Simsek είχαν έκτοτε υποστηρίξει μια πιο αργή προσέγγιση που προσπαθεί να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη της αγοράς χωρίς να προκαλέσει υπερβολικό βραχυπρόθεσμο πόνο.
«Εκτός από αυτή τη σταδιακή κίνηση προς μια πιο ορθόδοξη προσέγγιση, η (κεντρική τράπεζα) φαίνεται να δίνει προτεραιότητα στη δημιουργία αποθεμάτων και στη βελτίωση των εξωτερικών ανισορροπιών», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING bank, Muhammet Mercan.
Η κεντρική τράπεζα αναμένει ότι ο ετήσιος πληθωρισμός θα κορυφωθεί στο 60% μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου του επόμενου έτους. Ο ετήσιος πληθωρισμός της Τουρκίας αυξήθηκε στο 47,8% τον Ιούλιο, εν μέρει χάρη στα δισεκατομμύρια δολάρια σε κοινωνικές δαπάνες που χορήγησε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας.
«Παραμένει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ του επιτοκίου πολιτικής και τόσο του τρέχοντος όσο και του αναμενόμενου πληθωρισμού», έγραψε ο Mercan.
Ορισμένοι αναλυτές υποψιάστηκαν ότι η Ερκάν και ο Σιμσέκ φοβούνται μια εξέγερση του Ερντογάν σε περίπτωση που προωθήσουν πολύ έντονα τις μεταρρυθμίσεις τους.
Ο Ερντογάν απέλυσε έναν κεντρικό τραπεζίτη τέσσερις μήνες μετά την προσπάθειά του να αυξήσει τα επιτόκια στα τέλη του 2020 και στις αρχές του 2021. Απομάκρυνε άλλους δύο πριν από αυτό, επειδή πολέμησαν την ανορθόδοξη προσέγγισή του.