Το φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, που αρχίζει την Τρίτη, 21 Ιανουαρίου και ολοκληρώνεται την Παρασκευή, 24 Ιανουαρίου, ξεχωρίζει από όλα τα προηγούμενα. Όχι μόνο γιατί η ετήσια συνάθροιση της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ κλείνει τα 50 χρόνια της, αλλά κυρίως επειδή στις συζητήσεις θα αναζητηθούν οι τρόποι για να επιβιώσει μακροπρόθεσμα το μοντέλο της ελεύθερης οικονομίας και η παγκοσμιοποίηση, που διέρχονται περίοδο σκληρής δοκιμασίας και αμφισβήτησης, εξαιτίας της έξαρσης των ανισοτήτων και της κλιματικής κρίσης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κεντρικός τίτλος που έχει τεθεί στη φετινή διοργάνωση του Φόρουμ είναι: «Ενδιαφέρον για ένα συνεκτικό και βιώσιμο κόσμο». Πίσω από την έννοια του «συνεκτικού κόσμου» βρίσκεται ο έντονος προβληματισμός για την ένταση των κοινωνικών ανισοτήτων, ενώ η αναφορά στο «βιώσιμο κόσμο» είναι μια κωδικοποίηση της έντονης ανησυχίας που διακατέχει πλέον και την παγκόσμια οικονομική ελίτ για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της.
Όπως λένε οι διοργανωτές του Φόρουμ, θα συγκεντρωθούν 3.000 συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο και θα επιδιώξουν να δώσουν συγκεκριμένο νόημα στον «καπιταλισμό των συμμετεχόντων» (stakeholders capitalism). Στόχος του Φόρουμ, επισημαίνουν, είναι να βοηθήσει τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς θεσμούς στην παρακολούθηση της προόδου προς τη συμφωνία του Παρισιού και την αειφόρο ανάπτυξη και να διευκολύνουν τις συζητήσεις για την τεχνολογία και τη διακυβέρνηση του διεθνούς εμπορίου.
Το μήνυμα του ιδρυτή
Ο Γερμανός καθηγητής Οικονομικών, Κλάους Σουάμπ (Klaus Schwab), εμπνευστής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, απηύθυνε ένα μήνυμα με μεγάλη σημασία και μάλλον ασυνήθιστο στην οικονομική ελίτ, ενόψει της φετινής διοργάνωσης, ζητώντας από όσους θα βρεθούν φέτος στο γραφικό ελβετικό θέρετρο να καταλήξουν σε ένα «Μανιφέστο του Νταβός 2020», που θα έχει ως βασικό σημείο αναφοράς την προστασία του περιβάλλοντος.
«Οι άνθρωποι εξεγείρονται εναντίον των οικονομικών ελίτ, που πιστεύουν ότι τους πρόδωσαν, και οι προσπάθειές μας να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη σε 1,5°C είναι επικίνδυνα ανεπαρκείς», όπως δηλώνει ο καθηγητής Σουάμπ, ιδρυτής και εκτελεστικός πρόεδρος στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
«Με τον κόσμο σε τόσο κρίσιμο σταυροδρόμι, φέτος πρέπει να αναπτύξουμε ένα "Μανιφέστο του Νταβός 2020" για να φαντασθούμε εκ νέου το σκοπό και τον τρόπο που θα βαθμολογηθούν για τις προσπάθειές τους οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ιδρύθηκε το Οικονομικό Φόρουμ και αυτό είναι που θέλουμε να συνεισφέρουμε για τα επόμενα 50 χρόνια».
Οι θεματικές ενότητες
Οι τίτλοι των θεματικών ενοτήτων του φετινού Φόρουμ, όπως και το γεγονός ότι οι διοργανωτές δεν δίστασαν να καλέσουν ως μία εκ των κεντρικών ομιλητών τη νεαρή ακτιβίστρια για το περιβάλλον, Γκρέτα Τούνμπεργκ, δείχνουν με αρκετά χαρακτηριστικό τρόπο ότι στο Νταβός φέτος δεν θα επικρατήσει κλίμα… business as usual, αλλά έντονος προβληματισμός για τις κοινωνικές ανισότητες και την κλιματική αλλαγή.
Οι βασικές ενότητες είναι:
- Πώς θα σωθεί ο πλανήτης
- Η κοινωνία και το μέλλον της εργασίας
- Τεχνολογία για αγαθό σκοπό
- Πιο δίκαιη οικονομία
- Καλύτερες επιχειρήσεις
- Υγιές μέλλον
- Πέραν της γεωπολιτικής
Κατά μία έννοια, το Φόρουμ επιστρέφει φέτος στις ρίζες τους. Η πρώτη συνάντηση, το 1971, οργανώθηκε για να προωθηθεί η ιδέα που πρότεινε ο καθηγητής Σουάμπ ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υπηρετούν όλους τους συμμετέχοντες: πελάτες, εργαζομένους, κοινότητες και μετόχους.
Αυτό επιβεβαιώθηκε το 1973 στο «μανιφέστο του Νταβός». Το νέο και σημαντικό στοιχείο της φετινής συνάντησης είναι ότι θα δημοσιευθεί ένας παγκόσμιος «πίνακας στοχοθεσίας» για θέματα περιβάλλοντος, κοινωνικά και διακυβέρνησης από το Διεθνές Επιχειρηματικό Συμβούλιο του Νταβός, στο οποίο προεδρεύει ο διευθύνων σύμβουλος της Bank of America, Μπράιαν Μόινιχαν.
Συνάντηση φιλική στο περιβάλλον
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, εξάλλου, η φετινή σύνοδος θα είναι μια από τις πιο φιλικές προς το περιβάλλον που έχουν διεξαχθεί ποτέ. Το Φόρουμ έχει εξασφαλίσει συμμόρφωση με το πρότυπο IS0 20121 για βιώσιμες διεθνείς συναντήσεις από το 2018. Η φετινή σύνοδος είναι απολύτως ουδέτερη, σε ό,τι αφορά τις εκπομπές ρύπων που σχετίζονται με τις εργασίες της.
Οι πρωτοβουλίες για την επίτευξη αυτού του στόχου περιλαμβάνουν τη χρήση τοπικών προμηθευτών τροφίμων, την εισαγωγή εναλλακτικών πηγών πρωτεΐνης για τη μείωση της κατανάλωσης κρέατος, την προμήθεια 100% ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τη μείωση ή την εξάλειψη της χρήσης υλικών που δεν μπορούν ανακυκλώνονται εύκολα ή να επαναχρησιμοποιούνται, όπως τα χαλιά. Επίσης, οι μετακινήσεις θα γίνονται με περισσότερα ηλεκτρικά οχήματα.
Η Τούνμπεργκ και ο Τραμπ
Οι σημαντικότεροι συμμετέχοντες φέτος στο Νταβός είναι ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, η ειδική γραμματέας του ΟΗΕ για το κλίμα, Γουίνι Μπιανίμα, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.
Ενδεικτικό, όμως, της έμφασης που δίνεται στο θέμα της κλιματικής αλλαγής είναι το γεγονός ότι η Γκρέτα Τούνμπεργκ προβάλλεται από το Φόρουμ στην ιστοσελίδα του ως κυριότερη ομιλήτρια, πάνω και από τον πρόεδρο Τραμπ.