Τους τρόπους με τους οποίους ιδιωτικός και δημόσιος τομέας μπορούν να λύσουν από κοινού τα τεράστια προβλήματα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, αναπτύσσουν σε κοινό τους άρθρο, η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κ. Γκρεκορίεβα και ο Τομπίας Άντριας, χρηματοοικονομικός Σύμβουλος του.
Όπως επισημαίνουν η κλιματική αλλαγή είναι μία από τις πιο κρίσιμες προκλήσεις μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής που αντιμετωπίζουν τα μέλη του ΔΝΤ τις επόμενες δεκαετίες.
Οι πρόσφατες εκτοξεύσεις του κόστους των καυσίμων και των τροφίμων -και οι συνακόλουθοι κίνδυνοι κοινωνικής αναταραχής- υπογραμμίζουν τη σημασία των επενδύσεων στην πράσινη ενέργεια και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας σε σοκ.
Θα χρειαστούν μαζικές παγκόσμιες επενδύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής πρόκλησης και των ευπαθειών σε σοκ. Οι εκτιμήσεις κυμαίνονται από 3 έως 6 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι το 2050. Το σημερινό επίπεδο των περίπου 630 δισεκατομμυρίων δολαρίων είναι μόνο ένα κλάσμα αυτού που πραγματικά απαιτείται - και πολύ λίγα πηγαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Γι' αυτό χρειάζεται μια σημαντική στροφή προς την αξιοποίηση της δημόσιας και, κυρίως, της ιδιωτικής χρηματοδότησης. Με 210 τρισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία σε όλες τις επιχειρήσεις, ή περίπου το διπλάσιο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ολόκληρου του κόσμου, η πρόκληση για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους επενδυτές είναι πώς να κατευθύνουν ένα μεγάλο μέρος αυτών των συμμετοχών σε έργα μετριασμού του κλίματος και προσαρμογής σε αυτό.
Τι εμποδίζει τη ροή χρημάτων σε μεγαλύτερο όγκο σε έργα για το κλίμα εκτός των προηγμένων οικονομιών;
Τα κίνητρα βρίσκονται στην καρδιά του προβλήματος. Οι επενδυτές έχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές για τη δημιουργία αποδόσεων -συμπεριλαμβανομένων των ορυκτών καυσίμων ελλείψει ισχυρής τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Και επί του παρόντος, τα πράσινα έργα στις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες απλώς δεν καλύπτουν τους κινδύνους.
Για παράδειγμα, τόσο οι επενδύσεις μετριασμού όσο και οι επενδύσεις προσαρμογής συχνά συνοδεύονται από υψηλό αρχικό κόστος, πολλαπλές τεχνικές προκλήσεις, μακρύ χρονικό ορίζοντα και μη αποδεδειγμένα επιχειρηματικά μοντέλα. Προσθέστε σε αυτά τα ανεπαρκή δεδομένα, τους κινδύνους που συνδέονται με τις διακυμάνσεις των νομισμάτων, τις μακροοικονομικές συνθήκες, ένα απρόβλεπτο επιχειρηματικό περιβάλλον και το αντιληπτό ενδεχόμενο πολιτικών αναταραχών.
Ως αποτέλεσμα, πολλές επενδύσεις για το κλίμα δεν μπορούν να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση. Αυτές που το καταφέρνουν είναι πολύ πιθανό να προσελκύσουν μια μικρή ομάδα εξειδικευμένων επενδυτών που απαιτούν υψηλές αποδόσεις σε μια αναπτυσσόμενη και σχετικά μη ρευστοποιήσιμη κατηγορία περιουσιακών στοιχείων, με κύριο μέσο το χρέος.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε μη ρευστοποιήσιμες αγορές και έχουν μακροπρόθεσμες ανάγκες χρηματοδότησης. Για παράδειγμα, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι μεγάλοι επενδυτές διαχωρίζουν τις εταιρείες με κεφαλαιοποίηση αγοράς κάτω των 200 εκατ. δολαρίων, ένα όριο που ξεπερνούν σχετικά λίγες εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Και η αποζημίωση που αναμένει η αγορά σε αντάλλαγμα για την κατοχή του περιουσιακού στοιχείου και την ανάληψη του κινδύνου της ιδιοκτησίας, η οποία ονομάζεται κόστος ιδίων κεφαλαίων, για τις επενδύσεις στο κλίμα για τους επενδυτές με αντίκτυπο είναι της τάξης του 12-15% στις συνοριακές αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Αυτό υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να είναι ακόμη υψηλότερο για τους εμπορικούς επενδυτές.
Ανεπαρκή τα κεφάλαια που επενδύονται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
Απελευθέρωση της χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα
Τα εμπόδια αυτά δεν είναι ανυπέρβλητα. Αλλά η αντιμετώπισή τους - για να αλλάξουν τα κίνητρα για τους εγχώριους και τους ξένους επενδυτές - θα απαιτήσει συντονισμένη και αποφασιστική δράση σε ολόκληρο τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Ο ρόλος της χρηματοδότησης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα διαφέρει από χώρα σε χώρα ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας και το τοπικό οικονομικό και θεσμικό πλαίσιο. Ο συνδυασμός της χρηματοδότησης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα είναι χρήσιμος για την απομείωση του κινδύνου αυτών των επενδύσεων για τα κεφάλαια του ιδιωτικού τομέα γενικά, μέσω, για παράδειγμα, επενδύσεων πρώτης ζημίας ή εγγυήσεων απόδοσης.
Για παράδειγμα, ο δημόσιος τομέας θα μπορούσε να επενδύσει μετοχικό κεφάλαιο - το οποίο ενέχει υψηλότερους κινδύνους, εάν το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο χάσει την αξία του - ή να παράσχει πιστωτικές ενισχύσεις για τη βελτίωση της πιστοληπτικής ικανότητας των έργων. Και τα δύο θα μείωναν το κόστος της επένδυσης μειώνοντας τον κίνδυνο για τον ιδιωτικό τομέα. Αναλαμβάνοντας θέση μετόχου σε επενδύσεις για το κλίμα, ο δημόσιος τομέας θα επωμιστεί μεγάλο μέρος του επενδυτικού κινδύνου, αλλά θα έχει επίσης ανοδικά οφέλη όταν οι επενδύσεις επιτύχουν.
Οι πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες θα έχουν σημαντικό ρόλο σε αυτού του είδους τις ρυθμίσεις. Είναι ήδη σημαντικοί πάροχοι χρηματοδότησης για το κλίμα, ιδίως του χρέους, το οποίο αποτελεί πάνω από τα δύο τρίτα των 32 δισ. δολαρίων που θα εκταμιευθούν το 2020. Πιο καινοτόμες προσεγγίσεις -όπως το μετοχικό κεφάλαιο- θα βοηθούσαν στη μόχλευση περισσότερων ιδιωτικών κεφαλαίων και θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες για τις πολλές αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες που ήδη φέρουν μεγάλο βάρος χρέους.
Άλλα χρηματοδοτικά μέσα θα διαδραματίσουν επίσης σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ή οι εγγυήσεις πολλών κρατών που βοηθούν στην επίτευξη υψηλότερων συντελεστών μόχλευσης. Και η αναδοχή των κινδύνων από συγκεκριμένους παράγοντες, όπως η ολοκλήρωση έργων ή η πολιτική αστάθεια, μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την ελάφρυνση των ασφαλίστρων υψηλού κινδύνου που εμποδίζουν τα ιδιωτικά κεφάλαια.
Φυσικά, όλα αυτά τα εργαλεία πρέπει να χρησιμοποιούνται προσεκτικά. Μεταξύ των παγίδων είναι η δυνητικά μεγάλη αύξηση του δημόσιου χρέους μέσω της αποκρυστάλλωσης των ενδεχόμενων υποχρεώσεων - επομένως, τα σκληρά όρια για την έκθεση του κράτους θα πρέπει να κριθούν κατάλληλα. Στην Ουρουγουάη, για παράδειγμα, ένας νόμος περιορίζει τις συνολικές υποχρεώσεις του κράτους σε συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και τις δημοσιονομικές μεταβιβάσεις προς τους ιδιώτες στο 7% και 0,5%, αντίστοιχα, του ΑΕΠ του προηγούμενου έτους.
Ο ρόλος της πολιτικής
Πέρα από τη χρηματοδότηση, οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν διάφορα εργαλεία πολιτικής για να συμβάλουν στην προσέλκυση κεφαλαίων του ιδιωτικού τομέα προς τις ευκαιρίες για το κλίμα.
Μια πρώτη προτεραιότητα είναι η ισχυρή και προβλέψιμη τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό θα συμβάλει στη δημιουργία κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις σε έργα χαμηλών εκπομπών άνθρακα, θα προωθήσει μια πιο διαφανή αγορά και θα επιτρέψει στους επενδυτές να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις στις διάφορες αγορές.
Ο δημόσιος τομέας μπορεί επίσης να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στη δημιουργία μιας ισχυρής αρχιτεκτονικής πληροφοριών για το κλίμα, ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η λήψη αποφάσεων και η τιμολόγηση των κινδύνων, καθώς και να αποτραπεί η "πράσινη πλύση". Ιδανικά, αυτό θα περιλάμβανε υψηλής ποιότητας, αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα και στατιστικά στοιχεία- ένα παγκοσμίως εναρμονισμένο και συνεπές σύνολο προτύπων γνωστοποίησης για το κλίμα- και παγκοσμίως συμφωνημένες αρχές για τις ταξινομίες χρηματοδότησης του κλίματος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
