Τρεις εκλογικές διαδικασίες σε διάστημα σχεδόν επτά μηνών έφεραν την απόλυτη ανατροπή στην πολιτική ζωή της Βουλγαρίας, με την όλη διαδικασία να μοιάζει αρκετά με σενάριο κινηματογραφικού πολιτικού θρίλερ, στο οποίο κυριαρχούν χρηματισμοί πολιτικών, εμπόριο όπλων και πιθανώς ναρκωτικών αλλά και σεξουαλικά σκάνδαλα.
Ο πρώην πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, ο οποίος παραιτήθηκε τον Απρίλιο, μετά από 10 χρόνια στην εξουσία κατηγορείται σχεδόν για... τα πάντα και κυρίως για διαφθορά, γεγονός, άλλωστε, το οποίο τον οδήγησε στην εκλογική ήττα.
Ακόμη, όμως, πιο εντυπωσιακό είναι ότι νικητές των εκλογών είναι δύο εντελώς νέα πρόσωπα στην πολιτική ζωή της γειτονικής χώρας, οι Κίριλ Πέτκοφ και Άσεν Βασίλεφ, δύο 40χρονοι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, οι οποίοι δημιούργησαν το κόμμα ΡΡ («Συνεχίζουμε την Αλλαγή»), που κατέκτησε το 25,65% των ψήφων έναντι 22,8% του Gerb του Μπορίσοφ.
Ο Πέτκοφ, που είναι αρκετά πιο προβεβλημένος από τον Βασίλεφ, φρόντισε να ξεκαθαρίσει την προηγούμενη Κυριακή, ότι το κόμμα του είναι πρόθυμο να συνεργαστεί με όλους, εξαιρουμένου του Gerb και του DPS, που είναι το κόμμα της τουρκικής μειονότητας. Η νίκη του ΡΡ μπορεί να αποτελέσει μία διέξοδο για το φτωχότερο (και πλέον διεφθαρμένο...) κράτος – μέλος της ΕΕ, το οποίο κινδυνεύει ακόμη και να χάσει τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς δεν έχει ακόμη, ως όφειλε, καταθέσει στην Κομισιόν το δικό του πρόγραμμα, ενώ παράλληλα βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα από τα πλέον επιθετικά κύματα της πανδημίας σε όλη την Ευρώπη.
Όμως ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα για το «δίδυμο από το Χάρβαρντ», όπως τους αποκαλούν οι Βούλγαροι, καθώς τα κόμματα με τα οποία καλούνται να συνεργαστούν δεν συμφωνούν μεταξύ τους. Για παράδειγμα, το κόμμα «Δημοκρατική Βουλγαρία» αρνείται να συνεργαστεί με τους Σοσιαλιστές, στην ουσία τον κομματικό σχηματισμό που αποτελεί «κληρονόμο» του πρώην Κομμουνιστικού Κόμματος, οι οποίοι είχαν συνεργαστεί και με τον Μπορίσοφ. Άλλωστε, λόγω και αυτής της συνεργασίας οι Σοσιαλιστές θεωρούνται από αρκετούς είτε ως «διεφθαρμένοι» είτε ως «ανεκτικοί στη διαφθορά του Μπορίσοφ».
Σε περίπτωση που δεν υπάρξει τελική συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης, τότε η χώρα θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές στις αρχές του επόμενου έτους, παραμένοντας ουσιαστικά ακυβέρνητη για αρκετούς μήνες. Μία τέτοια εξέλιξη θα ήταν καταστροφική για την οικονομία της, ενώ το όνειρο για ένταξη στην ευρωζώνη θα μοιάζει πλέον ακόμη πιο μακρινό.
«Τα αποτελέσματα των εκλογών προσφέρουν αρκετές πιθανότητες να διακοπεί το πολιτικό αδιέξοδο και να υπάρξει σχηματισμός μίας νέας κυβέρνησης υπό το ΡΡ. Όμως τα σημεία που χωρίζουν τα κόμματα που θα συνεργαστούν είναι περισσότερα από αυτά στα οποία συμφωνούν, γεγονός που καθιστά ίσως και αδύνατο η νέα κυβέρνηση να παραμείνει στην εξουσία για μία 4ετία», σημειώνει ο Άντριους Τούρσα, ειδικός σε Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη για την Teneo Intelligence.
Το όραμα του Πέτκοφ
Ο ιδρυτής της ProViotic, μιας εταιρείας που παράγει βίγκαν προβιοτικά, κατόρθωσε να δημιουργήσει μία σταθερή βάση θαυμαστών και οπαδών ως «πολεμιστής κατά της διαφθοράς» κατά τη διάρκεια της σύντομης θητείας του ως υπουργός Οικονομικών στην μεταβατική κυβέρνηση της Βουλγαρίας.
Ο Πέτκοφ φρόντισε να κάνει τις αποκαλύψεις του για θέματα διαφθοράς φανερές μέσω των ΜΜΕ, ανακοινώνοντας τον περασμένο Μάιο ότι η Βουλγαρική Τράπεζα Ανάπτυξης, ένα κρατικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που παρέχει δάνεια σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, είχε διαθέσει σχεδόν ένα δισεκατομμύριο λέβα (500 εκατ. ευρώ) μόνο σε οκτώ εταιρείες. Ενώ τέτοιες πληρωμές είχαν ήδη αποκαλυφθεί σε δημοσιογραφικές έρευνες, ήταν η πρώτη φορά που ένας υψηλόβαθμος κυβερνητικός αξιωματούχος παρενέβη για να εκφράσει την ανησυχία του.
Ακολούθησαν περισσότερες αποκαλύψεις κατά τη διάρκεια της τετράμηνης θητείας του, καθιστώντας τον Πέτκοφ ένα από τα πιο δημοφιλή νέα πρόσωπα στην εξουσία, μαζί με τον υπηρεσιακό υπουργό Οικονομικών Άσεν Βασίλεφ, τον συνιδρυτή δηλαδή του ΡΡ. «Δείξαμε στον Βούλγαρο δύο πράγματα: δεν φοβόμαστε και ξέρουμε πώς να το κάνουμε. Απλώς χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο», δήλωνε ο Πέτκοφ σε συνέντευξή του στο Politico πριν από τις πρόσφατες εκλογές.
Η υψηλή δημοτικότητα, που κατέκτησε μάλιστα με μεγάλη ταχύτητα ο Πέτκοφ, εξέπληξε αρκετούς. Ήταν ελάχιστα γνωστός στο κοινό μέχρι που ανέλαβε υπουργός. Στην πραγματικότητα, αυτή που ήταν διάσημη ήταν η σύζυγός του Λίντα ΜακΚένζι, καναδικής καταγωγής, που διατηρεί ένα αρτοποιείο στο κέντρο της Σόφιας, η δημοτικότητα του οποίου απογειώθηκε όταν εμφανίστηκε στη βουλγάρικη έκδοση του γνωστού reality "Master Chef".
Ο Πέτκοφ έχει μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, όπου αποφοίτησε στους 10 κορυφαίους της τάξης του. Έκτοτε, έχει εργαστεί σε διάφορους τομείς -από την ακίνητη περιουσία και τη βιομηχανία τροφίμων μέχρι την επιχειρηματικότητα και τον ακαδημαϊκό κόσμο. Μετά από χρόνια σπουδών και εργασίας στο εξωτερικό, ο Πέκτοφ επέστρεψε στη Βουλγαρία το 2007. Είναι ένας από τους συνιδρυτές του Κέντρου Οικονομικής Στρατηγικής και Ανταγωνιστικότητας, που συνδέεται με το Harvard Business School και το Πανεπιστήμιο της Σόφιας. Παραδίδει μαθήματα οικονομικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας που με τα χρόνια έγιναν γνωστά ως «Μαθήματα του Χάρβαρντ».
Ακόμη και πριν εισέλθει στην κυβέρνηση, ο Πέτκοφ δεν φοβόταν να εκφράσει δημόσια τα παράπονά του για τη διακυβέρνηση της χώρας. Ήταν τακτικός στα συλλαλητήρια κατά της διαφθοράς, πέρυσι, που απαιτούσαν την παραίτηση του Μπορίσοφ και του γενικού εισαγγελέα Ιβάν Γκέσεφ. «Προσπάθησα να είμαι ενεργό μέλος της βουλγαρικής κοινωνίας, αλλά συνειδητοποίησα ότι αυτό που μπορείς να κάνεις από μέσα δεν μπορεί να συγκριθεί με οποιεσδήποτε διαμαρτυρίες από έξω», είπε ο Πέτκοφ.
Η επίτευξη «αριστερών στόχων με δεξιά μέτρα», ήταν το βασικό σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας του ΡΡ. Για παράδειγμα, ανακοίνωσαν σχέδιο για αναδιανομή κονδυλίων τα οποία έχουν χαρακτηρισθεί ως «διεφθαρμένα», ώστε να αποφευχθούν αυξήσεις φόρων. Παράλληλα, το κόμμα υπερηφανεύεται ότι η ακεραιότητα των υποψηφίων υπήρξε ένα από τα κορυφαία κριτήρια επιλογής -και δεν διστάζει να τονίσει ότι το ένα τρίτο από αυτούς είναι απόφοιτοι των κορυφαίων αμερικανικών πανεπιστημίων του Ivy League.
Σε μια πολιτική σκηνή που κυριαρχείται από νεποτισμό ο Πέκτοφ κατόρθωσε να χτίσει την εικόνα του αδιάφθορου, που παράλληλα ήταν επιτυχημένος στο εξωτερικό αλλά επέστρεψε για να βοηθήσει τη χώρα του. Το ξεκίνημα της πολιτικής καριέρας του Πέτκοφ έχει εξοργίσει πολλούς από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Το καλοκαίρι, μια εκστρατεία παραπληροφόρησης υποστήριξε ότι το MBA του στο Χάρβαρντ ήταν ψεύτικο και τον ανάγκασε να δείξει δημόσια το δίπλωμά του.
Λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές, το Βουλγαρικό Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε ότι ο διορισμός του Πέτκοφ ως υπουργού Οικονομίας παραβίαζε το Σύνταγμα επειδή είχε διπλή υπηκοότητα, βουλγαρική και καναδική. Σύμφωνα με έναν βουλγαρικό νόμο, τον οποίο πολλοί θεωρούν ξεπερασμένο, άτομα με διπλή υπηκοότητα δεν μπορούν να υπηρετήσουν ως υπουργοί. Ο Πέτκοφ υποστήριξε για μήνες ότι είχε κάνει αίτηση για ανάκληση της καναδικής υπηκοότητας εβδομάδες πριν από τον διορισμό του, αλλά αργότερα αποκαλύφθηκε ότι θεωρούνταν Καναδός πολίτης μέχρι τις 20 Αυγούστου.
Αλλά ως φαίνεται δεν πτοήθηκε στο ελάχιστο από τις επιθέσεις. Όραμά του είναι μετατρέψει τη Βουλγαρία σε ένα παράδειγμα που αξίζει ένα κεφάλαιο σε ένα σχολικό βιβλίο οικονομίας. «Πιστεύω ότι θα ήταν κάτι πρωτόγνωρο στην πρόσφατη ιστορία στην Ευρώπη. Το όνειρό μου είναι να διαβάσω ένα case study, ας πούμε σε 10 χρόνια, που δεν θα μιλάει για τις ασιατικές τίγρεις ή την ιρλανδική τίγρη, αλλά για το βουλγαρικό λιοντάρι».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
