Ανατριχιαστικές ιστορίες ξεπλύματος χρήματος σκοτεινής προέλευσης φέρνει στο φως η αποκάλυψη διεθνούς τραπεζικού σκανδάλου με μεγάλες διεθνείς τράπεζες, όπως η JPMorgan, η Deutsche Bank, η HSBC, η Standard Chartered Bank, η Deutsche Bank και η Bank of New York Mellon να αποδεικνύεται ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διακίνηση χρήματος που κέρδιζαν από τις παράνομες δραστηριότητές τους ολιγάρχες, διεθνείς απατεώνες και έμποροι όπλων, με τα ποσά να φθάνουν τα 2 τρισ. δολάρια.
Σε μια υπόθεση που θυμίζει τα Panama Papers, περίπου 400 δημοσιογράφοι από 88 χώρες συμμετείχαν επί 16 μήνες στις έρευνες των εγγράφων της αμερικανικής εποπτικής αρχής FinCEN που συντονίστηκε από την διεθνή ερευνητική κοινοπραξία ICIJ (International Consortium of Investigative Journalists). Τα αποτελέσματα ήταν σοκαριστικά: μια άνευ προηγουμένου παρακολούθηση των σκοτεινών διαδρομών των διεθνών χρηματοοικονομικών συναλλαγών. Τα έγγραφα (FinCen Papers), που ξεπερνούν τα 2.100, αφορούν συναλλαγές ύψους 2 τρισ. δολαρίων ανάμεσα στο 1999 και το 2017.
Κοινός παρονομαστής των αποκαλύψεων είναι ότι οι διοικήσεις των τραπεζών είχαν στα χέρια τους αναφορές, που έφθαναν και στην εποπτική αρχή FinCEN, με τις οποίες τα στελέχη τους που ήταν υπεύθυνα για τη συμμόρφωση με το νόμο (compliance officers) προειδοποιούσαν για διακίνηση ύποπτου χρήματος. Παρ' όλα αυτά, σε όλες τις περιπτώσεις οι τράπεζες διεκπεραίωναν τις ύποπτες συναλλαγές, καθώς πρώτη προτεραιότητα ήταν η άντληση προμηθειών και όχι η καταπολέμηση του ξεπλύματος.
Οι αρμόδιες αμερικανικές υπηρεσίες σπάνια διώκουν τις μεγάλες τράπεζες που παραβιάζουν το νόμο, όπως τονίζει το ICIJ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, οι τράπεζες συνέχιζαν να μεταφέρουν παράνομα κεφάλαια, ακόμη και αφού Αμερικανοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι θα αντιμετωπίσουν ποινικές διώξεις, αν δεν σταματούσαν να συναλλάσσονται με μαφιόζους, απατεώνες ή διεφθαρμένα καθεστώτα.
Deutsche Bank: «Πλυντήριο» για Ουκρανό ολιγάρχη στις ΗΠΑ
Για περισσότερο από μια δεκαετία, ο Ουκρανός ολιγάρχης Ιχόρ Κολομίσκυ (Ihor Kolomoisky) διοχέτευε δισεκατομμύρια δολάρια από την PrivatBank, τη μεγαλύτερη τράπεζα της Ουκρανίας, στις ΗΠΑ μέσω της Deutsche Bank. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η ICIJ, η γερμανική τράπεζα έπαιξε καθοριστικό ρόλο για να «ξεπλυθούν» περισσότερα από 750 εκατ. δολάρια μέσα από ένα ιστό εταιρειών σε όλο τον κόσμο και να φθάσουν στις ΗΠΑ.
Ο Κολομίσκυ, που φέρεται να έχει διαδραματίσει ρόλο και στο σκάνδαλο Τραμπ, επένδυσε για μια δεκαετία σε ακίνητη περιουσία στις ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι το νομοθετικό πλαίσιο απαιτεί από τις τράπεζες να είναι σε επιφυλακή για περιπτώσεις ξεπλύματος χρήματος όταν τα χρήματα περνάνε μέσα από «σκοτεινές» περιοχές όπως η Ουκρανία και η Καραϊβική.
Σύμφωνα με το ICIJ, η Deutsche Bank μετακίνησε τουλάχιστον 490 εκατ. δολάρια από εταιρείες που είχαν δημιουργηθεί στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους από τον Κολομίσκυ και τον συνέταιρό του Χενάντι Μποχολίμποβ (Hennady Boholyubov) σε εταιρείες στο Ντέλαγουερ, που θεωρείται από τους αμερικανικούς «παραδείσους» που εξασφαλίζουν απόλυτη μυστικότητα για τις συναλλαγές.
Επιπλέον 268 εκατ. δολάρια διακινήθηκαν μέσω της Deutsche σε άλλες εταιρείες που ελέγχονταν από Ουκρανούς ολιγάρχες στις ΗΠΑ. Η Deutsche Bank σταμάτησε μόνο όταν ο Κολομίσκυ και οι συνεργάτες του σταμάτησαν τον ορυμαγδό αγορών περιουσιακών στοιχείων.
Οι ειδικοί για το ξέπλυμα χρήματος αναφέρουν πως η γερμανική τράπεζα απέτυχε να ακολουθήσει τους κανόνες. Ο Τόμας Κρέαλ (Thomas Creal) , ελεγκτής από το Σικάγο που βοήθησε στις έρευνες, ανέφερε πως «έβλεπαν εκατοντάδες εκατομμύρια να περνάνε. Η τράπεζα ήταν σαν το αυτοκίνητο διαφυγής σε ληστεία».
Η Deutsche Bank έχει πληρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε πρόστιμα τα τελευταία τρία χρόνια για παραβιάσεις των κανονισμών για το ξέπλυμα χρήματος στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων και των ύποπτων μεταφορών του Τζέφρι Επστάιν που ενεπλάκη σε σκάνδαλο σωματεμπορίας ανηλίκων.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στα δικαστήρια, η Deutsche Bank πραγματοποίησε χιλιάδες συναλλαγές για τις εταιρείες του Κολομίσκυ στις ΗΠΑ από το 2006 μέχρι το 2015, τρεις φορές περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη τράπεζα που μετακίνησε χρήματα για τον Ουκρανό ολιγάρχη.
Το 2016, οι ειδικοί της Deutsche Bank είχαν προειδοποιήσει αρκετές φορές για τις συναλλαγές που πραγματοποιούσε η τράπεζα για λογαριασμό της αεροπορικής εταιρείας του Κολομίσκυ και κατέθεσαν αναφορές για ύποπτες συναλλαγές στην επιτροπή για το έλεγχο οικονομικών εγκλημάτων του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών (finCEN).
Εκεί έγιναν αναφορές για μεγάλες συναλλαγές από υψηλού ρίσκου περιοχές (σημάδι πως υπάρχουν ενδείξεις για ξέπλυμα χρήματος) και σημείωναν πως η τράπεζα δεν μπορεί να εξακριβώσει την νομική υπόσταση μερικών εταιρειών που λάμβαναν εκατομμύρια δολάρια. Παρά τις προειδοποιήσεις, η τράπεζα συνέχιζε να μεταφέρει χρήματα για την αεροπορική του Κολομίσκυ, συμπεριλαμβανομένου ποσού 104,7 εκατ. δολαρίων, παρότι οι εσωτερικοί ελεγκτές άρχισαν να εκφράζουν αμφιβολίες για την εταιρεία.
Η Deutsche Bank έχει αρνηθεί να απαντήσει σε γραπτές ερωτήσεις που τις υπέβαλε η ICIJ για τις συναλλαγές του Ουκρανού ολιγάρχη και των εταιρειών του, αναφέροντας πως της απαγορεύεται από το νόμο να απαντήσει σχετικά με πελάτες της και τις συναλλαγές που μπορεί να πραγματοποίησαν. Η τράπεζα δήλωσε πως έχει αναγνωρίσει τις «προηγούμενες αδυναμίες» και «έχει διδαχθεί από τα λάθη της».
Barclays: Το αγγλικό «πλυντήριο» για έμπορο όπλων
Ο πρόεδρος της Paramount Ιβόρ Ιτσίκοβιτς (Ivor Ichikowitz), ο «σκοτεινός» έμπορος όπλων με διασυνδέσεις στην Αφρική αποτελούσε έναν από τους καλύτερους πελάτες της Barclay’s. Διατηρούσε σχέσεις με τον πρόεδρο της Ν. Αφρικής Τζέικομπ Ζούμα και την πρώην πρόεδρο του Μαλάουι Τζόις Μπάντα που είχαν υπογράψει μαζί του συμφωνίες εκατοντάδων εκατομμυρίων.
Η αποκάλυψη πως το ίδρυμα που είχε ιδρύσει ο Ιτσίκοβιτς είχε δώσει περί τα 146 εκατ. δολάρια σε εταιρεία δημοσίων σχέσεων για να ενδυναμώσει την εικόνα της Μπάντα, οδήγησε και σε βαριά ήττα της το 2014.
Το 2017, η Barclays έλαβε μια αναφορά από τον πρώην Βρετανό κατάσκοπο Κρίστοφερ Στιλ, σχετικά με τον Ιτσίκοβιτς που περιελάμβανε στοιχεία για πολιτικές δωρεές που πραγματοποιούσε ο επιχειρηματίας για να εξασφαλίζει μεγάλες συμφωνίες για πωλήσεις όπλων. Η συμφωνία για τα σκάφη του λιμενικού του Μαλάουι προκαλεί «ιδιαίτερο προβληματισμό» ανέφερε έγγραφα εσωτερικού ελέγχου της τράπεζας που αποκαλύπτονται τώρα.
Όμως ακόμα και μετά την αναφορά, η Barclays μετακίνησε χρήματα από ακόμα μια εταιρεία του Ιτσίκοβιτς, την Paramount Logistics. Η Paramount εμπλέκεται σε 634 συναλλαγές ύψους περισσότερων των 181 εκατ. δολαρίων μεταξύ 2011 και 2017. Από αυτά τα χρήματα 8,4 εκατ. δολάρια μεταφέρθηκαν στη Socintra, εταιρεία που άνηκε στον Ιτσίκοβιτς και τον αδελφό του με έδρα την Κύπρο. Όπως ανέφεραν οι ελεγκτές συμμόρφωσης της τράπεζας: «η Barclays Nέας Υόρκης συνέχιζε να προβληματίζεται για τις πηγές πλουτισμού του Ιτσίκοβιτς και των εταιρειών του και την πιθανή εμπλοκή του Ιτσίκοβιτς σε δωροδοκίες και διαφθορά».
Ο δικηγόρος του Ιτσίκοβιτς σημείωσε πως ούτε ο πελάτης ούτε κάποια από τις εταιρείες του ομίλου Paramount «υπόκεινται σε οποιαδήποτε είδους έρευνα του FBI ή άλλης υπηρεσίας επιβολής νόμου παγκοσμίως».
JP Morgan: Το «καταφύγιο» του συμβούλου του Τραμπ
Ο Πολ Μάναφορτ (Paul Manafort) ηγήθηκε της προεκλογικής καμπάνιας του Ντόναλντ Τραμπ πριν παραιτηθεί το 2016 μετά από αποκαλύψεις για τη δουλειά του ως σύμβουλος του Ουκρανού πρώην προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Ο Μανφορτ ήταν βασικός μάρτυρας στην έρευνα του Ρόμπερτ Μιούλερ για την ρωσική εμπλοκή στις αμερικανικές εκλογές του 2016.
Το 2018 ο Μάναφορτ καταδικάστηκε για απάτη και φοροδιαφυγή και ομολόγησε την ενοχή του για παρεμπόδιση της Δικαιοσύνης και καταδικάστηκε σε 7,5 χρόνια φυλάκιση, μέχρι που αποφυλακίστηκε προς χάριν της αποσυμφόρησης των φυλακών λόγω της πανδημίας.
Οι τράπεζες είχαν δει τις «κόκκινες σημαίες» για τις ύποπτες συναλλαγές των λογαριασμών του Μάναφορτ από το 2012, όμως μερικές από αυτές συνέχισαν να μεταφέρουν τα χρήματα ακόμα και όταν ο Μάναφορτ έγινε το επίκεντρο ενός από τα μεγαλύτερα πολιτικά σκάνδαλα στην ιστορία των ΗΠΑ.
Το 2017 η JPMorgan Chase ανέφερε ύποπτες μεταφορές χρημάτων που ξεπερνούσαν τα 322 εκατ. δολάρια και συμπεριελάμβαναν εταιρείες - βιτρίνες στην Κύπρο και σε άλλες χώρες που φημίζονται για την εχεμύθεια τους. Τουλάχιστον 40,2 εκατ. δολάρια ήταν απευθείας για τον πολιτικό σύμβουλο του Τραμπ.
Οι μεταφορές χρημάτων του Μανφορτ και των άλλων εταιρειών πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2005-2017, με τις αναφορές των εσωτερικών ελεγκτών της τράπεζας να αναφέρουν ότι οι δημοσιογραφικές έρευνες αποκάλυψαν τους δεσμούς του Μάναφορτ με Ουκρανούς αξιωματούχους που συνδέονται με τη Μόσχα και υποπτεύονταν ξέπλυμα χρήματος. Η JPMorgan Chase κατέγραψε επίσης υποψίες του υπεύθυνου συμμόρφωσης «σχετικά με την πηγή των πόρων» που περιλαμβάνονται στις συναλλαγές. Οι εσωτερικές αναφορές που λάμβανε η διοίκηση της τράπεζας περιλάμβαναν δημοσιεύσεις του Τύπου που ανέφεραν τις φερόμενες «εκτός βιβλίων πληρωμές από φιλορωσικό πολιτικό κόμμα» στον Μάναφορτ.
Σύμφωνα με την έρευνα του ICIJ υπήρξαν επιπλέον μεταφορές χρημάτων μεταξύ 2012-2013 μέσω της JPMorgan Chase σε εταιρείες που ελέγχονται από τον Μάναφορτ και τον επιχειρηματικό του συνεργάτη Ρίτσαρντ Γκέιτς που αργότερα ομολόγησε την ενοχή του για συνωμοσία εναντίον των ΗΠΑ.
Όπως αναφέρουν τα στοιχεία, περισσότερα από 3,1 εκατ. δολάρια σχετίζονται με μια εταιρεία βιτρίνα του Γκέιτς στην Κύπρο με την επωνυμία Lucicle Consultants Ltd που αποτελούσε μια από τις διάφορες εταιρείες με έδρα στη Μεγαλόνησο που λάμβαναν πληρωμές για υπηρεσίες από το φιλορωσικό κόμμα του Γιανουκόβιτς. Η Lucicle μετέφερε χρήματα σε μια εταιρεία για την ανακαίνιση του εξοχικού σπιτιού του Μανφορτ και για διάφορες ακόμα εργασίες σε άλλα ακίνητα που ανήκαν στον πρώην σύμβουλο του Τραμπ. Σύμφωνα με το ICIJ «μια συνεχής έλλειψη διαφάνειας» είναι ο λόγος που η JPMorgan Chase κατέγραψε τις μεταφορές ως ύποπτες. Παρ' όλα αυτά, η τράπεζα τις διεκπεραίωσε.
Ο Ασιάτης «σταρ» του ξεπλύματος χρήματος
Ο Τζο Λόου (Jho Low) είναι ένας καταζητούμενος επιχειρηματίας που κατηγορείται από Μαλαισιανές και Αμερικανικές Αρχές για κατάχρηση περισσότερων από 4,5 δισ. δολαρίων από το κρατικό επενδυτικό fund 1Malaysia Development Berhad (1MDB). «Πρωταγωνιστούσε» επίσης και στις αποκαλύψεις των Panama Papers.
Από το 2009 μέχρι το 2015 ο Λόου ξέπλενε χρήμα μέσω της Goldman Sachs και άλλων τραπεζών στις ΗΠΑ, την Ελβετία, την Σιγκαπούρη και το Λουξεμβούργο, σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές. Φέρεται να έχει ξοδέψει τα χρήματα που καταχράστηκε για «να πραγματοποιήσει εξεζητημένες αγορές» όπως μοναδικά έργα τέχνης, πολυτελή ακίνητα και σκάφος.
Τον Ιούλιο του 2020, δικαστήριο στην Κουάλα Λουμπούρ καταδίκασε τον πρώην πρωθυπουργό Νατζίμπ Ραζάκ που έστησε το fund σε 12 χρόνια φυλάκιση, ως ένοχο για ξέπλυμα χρήματος και άλλα εγκλήματα. Ο Λόου που πιστεύεται ότι κρύβεται στη Κίνα και ο Νατζίμπ αρνούνται πως διέπραξαν έγκλημα.
Από το 2012, οι Bank of New York Mellon, JPMorgan Chase και άλλες τράπεζες έχουν αναφέρει περισσότερες από 100 ύποπτες μεταφορές χρημάτων από και προς εταιρείες που συνδέονται με τον Λόου και την απάτη στο 1MDB. Ανέφεραν περισσότερες συναλλαγές ακόμη και όταν η αμερικανική κυβέρνηση κατέθεσε μήνυση κατά του Λόου τον Ιούλιο του 2016 με σκοπό να κατασχέσει την περιουσία του.
Τον Ιανουάριο του 2017, η JPMorgan Chase έκρινε ως ύποπτες, χωρίς όμως να τις σταματήσει ως όφειλε εκ του νόμου, περισσότερες από δέκα μεταφορές χρημάτων από τις εταιρείες του Λόου για την απόκτηση μετοχών του Park Lane Hotel που βρίσκεται κοντά στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης, και ενός ρετιρέ στο κέντρο της αμερικανικής μεγαλούπολης. Σύμφωνα με τις αναφορές 30,5 εκατ. δολάρια χρησιμοποιήθηκαν για να αγοραστούν πίνακες του Βαν Γκογκ και του Μονέ.
Οι αγορές ακινήτων και έργων τέχνης εμφανίζονται συνεχώς σε συναλλαγές που έχει καταγράψει το υπουργείο Δικαιοσύνης σύμφωνα με τις αναφορές της τράπεζας. Το 2016 οι Ελβετικές αρχές προχώρησαν στην κατάσχεση των έργων τέχνης του Μαλαισιανού επιχειρηματία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
