Να αυξήσει τα επιτόκια για να μη χάσει τον έλεγχο της λίρας ζητούν από την τουρκική κυβέρνηση οι δύο κορυφαίοι οίκοι αξιολόγησης, Moody's και S&P, προειδοποιώντας ότι αυτό θα πρέπει να γίνει, αργά ή γρήγορα, αλλιώς η Άγκυρα θα ξεμείνει από επιλογές για να υπερασπιστεί τη λίρα, η οποία έχει υποχωρήσει σε νέα χαμηλά έναντι του δολαρίου αυτή την εβδομάδα.
Οι αρχές της Τουρκίας επιμένουν ότι δεν θα αυξηθεί το βασικό επιτόκιο, καθώς σε αυτό βασίζεται η πολιτική Ερνγογάν για τόνωση της οικονομίας με χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, όμως την Παρασκευή έγινε γνωστό ότι θα χρησιμοποιηθούν άλλα μέσα νομισματικής πολιτικής για τη σταθεροποίηση του νομίσματος.
«Η Τουρκία τα έχει καταφέρει εδώ και αρκετό καιρό, αλλά μια πορεία μέσα σε σύγχυση δεν είναι στρατηγική που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πάντα. Κάποια στιγμή θα ξεμείνουν από δρόμο», δήλωσε στο Reuters η Σάρα Κάρλσον, επικεφαλής αναλυτής της Moody's Investors Service.
Η πτώση ρεκόρ της λίρας την προηγούμενη εβδομάδα
Ο Μαξίμ Ράιμπνικοφ, αναπληρωτής διευθυντής της S&P Global Ratings, ανέφερε ότι η κεντρική τράπεζα έχει ήδη διαβρώσει τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας αυτό το έτος και έχει πλέον περιορισμένα περιθώρια ελιγμών. Σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο Reuters, ο ίδιος πρόσθεσε ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αναμένεται να πέσουν κάτω από τα 10 δισ. δολ. αυτό το έτος από περίπου 30 δισ. δολ. πέρυσι.
Πολλοί ξένοι επενδυτές έχουν ήδη εγκαταλείψει την Τουρκία, με τη συμμετοχή μη κατοίκων σε εγχώρια κρατικά ομόλογα να βρίσκεται σε χαμηλό ρεκόρ 4%, δήλωσε ο Ράιμπνικοφ, ενώ τα επίσημα στοιχεία έδειξαν ότι το ξένο νόμισμα που κατέχουν οι ντόπιοι αυξήθηκε στα 212,92 δισ. δολ. στα τέλη Ιουλίου, συνεχίζοντας την τάση ανταλλαγής της λίρας με συνάλλαγμα.
«Εάν οι Τούρκοι κάτοικοι χάσουν την πίστη τους, αρχίζοντας να μετατρέπονται όλο και περισσότερο τις λίρες σε συνάλλαγμα, αυτό μπορεί επίσης να εντείνει την πίεση στο ισοζύγιο πληρωμών», πρόσθεσε ο Ράιμπνικοφ, κάνοντας συγκρίσεις με το Αζερμπαϊτζάν το 2015 και, πιο πρόσφατα, την Αργεντινή.
Η Κάρλσον από την Moody's είπε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να σταθμίσουν την έναρξη των μεταρρυθμίσεων που μπορούν να φέρουν μακροπρόθεσμα κέρδη, αλλά βραχυπρόθεσμο οικονομικό πόνο. Προειδοοίησε ότι η αύξηση των επιτοκίων -που βρίσκονται τώρα στο 8,25% μετά από ένα χρόνο μειώσεων- δεν μπορεί να επιλύσει τα προβλήματα της οικονομίας. «Το θεμελιώδες πρόβλημα είναι η χρόνια έλλειψη εγχώριων αποταμιεύσεων σε σχέση με τις επενδυτικές ανάγκες στη χώρα», ανέφερε.
Η Moody's ανησυχεί και για τη βιωσιμότητα του τουρκικού δημόσιου χρέους. Παρατηρείται αύξηση του ποσοστού των πληρωμών τόκων της κυβέρνησης προς τα κρατικά έσοδα, ένα βασικό κριτήριο για τη βιωσιμότητα του χρέους, δήλωσε η Κάρλσον, κάνοντας λόγο για μια τεράστια και μάλλον ασυνήθιστη αύξηση.
Πάντως, η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται το πρόβλημα. Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος αντιτίθεται στα υψηλά επιτόκια και απέλυσε τον τελευταίο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας επειδή αγνόησε τις οδηγίες του, δήλωσε την Παρασκευή ότι η αστάθεια της λίρας είναι προσωρινή και το κύριο πρόβλημα της οικονομίας είναι οι επιπτώσεις από την πανδημία κορονιού. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης δήλωσε ότι η Τουρκία θα αντιπαρέλθει τις πιέσεις του «λόμπι των επιτοκίων» και τη «χειραγώγηση» των συναλλαγματικών ισοτιμιών.