Για μία ακόμη φορά η ΕΚΤ, στην επικείμενη συνεδρίασή της την Πέμπτη, καλείται να σώσει την ευρωζώνη, με δεδομένο ότι το γενναιόδωρο «πακέτο» μέτρων που πρότεινε την προηγούμενη εβδομάδα η Κομισιόν, δεν μπορεί να εφαρμοστεί εάν δεν «περάσει» ομόφωνα από τους ηγέτες της ΕΕ, κάτι που δεν φαίνεται και τόσο πιθανό.
Βέβαια και η ΕΚΤ έχει αρκετούς πονοκεφάλους, με κυριότερο την πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας, η οποία, παρά τις δηλώσεις κορυφαίων στελεχών της τράπεζας ότι «δεν πρόκειται να επηρεάσει τις αποφάσεις», δεν παύει να δημιουργεί προβλήματα.
Αυτό που ελπίζουν οι επενδυτές είναι ότι την Πέμπτη η ΕΚΤ, θα παραμερίσει την παραπάνω απόφαση και θα ανακοινώσει αύξηση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, με δεδομένο ότι η οικονομία της ευρωζώνης αναμένεται ότι θα συρρικνωθεί με πρωτόγνωρο ρυθμό.
Σύμφωνα με ανάλυση του πρακτορείου Reuters, υπάρχουν πέντε βασικά ερωτήματα στα οποία θα κληθεί να δώσει απαντήσεις η διοίκηση της ΕΚΤ και φυσικά η επικεφαλής της, Κριστίν Λαγκάρντ.
1. Πόσο μπορεί να αυξηθούν οι αγορές ομολόγων;
Εάν η ΕΚΤ καθυστερήσει την απόφαση για πρόσθετα μέτρα στήριξης, αυξάνει την πίεση προς τους ηγέτες της ΕΕ, προκειμένου να συνδράμουν και αυτοί με τις αποφάσεις τους στην αντιμετώπιση της κρίσης, ενώ παράλληλα κερδίζει χρόνο ώστε να αξιολογήσει πώς οι ομολογιακές εκδόσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επηρεάσουν τις αγορές της. Παρ' όλα αυτά, αρκετοί οικονομολόγοι αναμένουν αύξηση κατά 500 δισ. ευρώ του συμπληρωματικού προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης για την αντιμετώπιση της κρίσης (PEPP), το ύψος του οποίου ανέρχεται προς το παρόν στα 750 δισ. ευρώ. Οι αναλυτές της ΑΒΝ Amro προβλέπουν διπλασιασμό του προγράμματος.
2. Οι προτάσεις της Κομισιόν θα άρουν την πίεση προς την ΕΚΤ;
Εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα η ΕΚΤ έχει ασκήσει πιέσεις (και κριτική) στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προκειμένου να πράξουν περισσότερα. Η πρόταση της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί ένα γενναίο βήμα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Παρ' όλα αυτά, το σχέδιο χρειάζεται την ομόφωνη στήριξη των χωρών-μελών της Ένωσης και το πιθανότερο είναι ότι δεν θα καθυστερήσει την ανάληψη πρόσθετης δράσης από πλευράς ΕΚΤ, όπως, τουλάχιστον, εκτιμούν οι οικονομολόγοι. Εάν οι ηγέτες της ΕΕ εγκρίνουν τις προτάσεις της Κομισιόν, αυτό θα αποτελέσει ένα σαφές βήμα προς την αμοιβαιοποίηση του χρέους. Η προοπτική έκδοσης ευρωομολόγων θα μπορούσε να ενθαρρύνει την ΕΚΤ σε περισσότερες αγορές υπερεθνικών (supranational) ομολόγων.
3. Υπάρχει περίπτωση τα εταιρικά «junk bonds» να ενταχθούν στο QE;
Πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι η ΕΚΤ θα αρχίσει να αγοράζει ομόλογα εταιρειών που έχασαν την αξιολόγηση investment-grade στη διάρκεια της πανδημίας. Υπάρχουν, όμως, ταυτόχρονα αρκετά στελέχη της ΕΚΤ τα οποία εμφανίζονται διστακτικά στην ανάληψη υψηλού επιπέδου κινδύνων. Η ΕΚΤ απογοήτευσε τον Απρίλιο τις αγορές όταν επέλεξε να μην συμπεριλάβει τους επονομαζόμενους «έκπτωτους αγγέλους» στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Ο Γερούν φαν ντεν Μπροκ της ING αναμένει ότι εταιρικό χρέος της Ευρωζώνης, συνολικού ύψους 100 δισ. ευρώ θα βρεθεί μέσα στους επόμενους 12-18 μήνες εκτός της κατηγορίας υψηλής επενδυτικής διαβάθμισης (investment-grade).
4. Τι θα εκτιμήσει η ΕΚΤ για την οικονομία της ευρωζώνης;
Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει εκτιμήσει πρόσφατα ότι η ύφεση στην ευρωζώνη θα κυμανθεί από 8% έως και άνω του 12% για το 2020, ενώ βάσει της προηγούμενης εκτίμησης θα βρίσκονταν στην κλίμακα του 5% έως 12%. Οι αναθεωρημένες προβλέψεις που θα παρουσιάσει την Πέμπτη η ΕΚΤ το πιθανότερο θα αντανακλούν τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις της κυρίας Λαγκάρντ, επιχειρηματολογώντας υπέρ της ανάγκης πρόσθετων μέτρων νομισματικής στήριξης. Η προσοχή θα εστιασθεί και στις προβλέψεις για τον πληθωρισμό, καθώς η ΕΚΤ θα πρέπει να παρουσιάσει στρατηγική για αύξηση των τιμών καταναλωτή, οι οποίοι αυτή τη στιγμή κινούνται κοντά στο μηδέν, δηλαδή σε χαμηλά τετραετίας.
5. Μπορεί η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας να «ακυρώσει» το έκτακτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (PEPP);
Η απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου τον Μάιο αμφισβητεί την ανεξαρτησία της ΕΚΤ, ενώ συνιστά απειλή και για το ισχυρό «μπαζούκα» της κεντρικής τράπεζας, το πρόγραμμα ΡΕΡΡ για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία. Η ΕΚΤ έχει χρονικά περιθώρια έως τον Αύγουστο να επιχειρηματολογήσει υπέρ του νέου προγράμματος. Στη συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης, η κυρία Λαγκάρντ αναμένεται ότι θα δεχθεί πιέσεις να δώσει απαντήσεις επί του θέματος. Σύμφωνα με πηγές του Reuters, η ΕΚΤ προετοιμάζει σχέδια εκτάκτου ανάγκης για συνέχιση του προγράμματος αγοράς ενεργητικού χωρίς τη γερμανική κεντρική τράπεζα (Bundesbank). Οι αναλυτές περιμένουν ότι η ΕΚΤ θα δώσει έμφαση στην ανεξαρτησία της και τη δέσμευσή της στα προγράμματα στήριξης. «Η απόφαση του δικαστηρίου περιπλέκει εν αλλά δεν σταματά τη διαδικασία ούτε την πορεία της ΕΚΤ», υποστηρίζει ο Ιλάν Σόλοτ, στρατηγικός αναλυτής στην Brown Brothers Harriman.