Καθώς πανδημία του κορονοϊού εξελίσσεται, δημιουργεί, εκτός από μια παγκόσμια υγειονομική και οικονομική κρίση, έναν αυξανόμενο ανταγωνισμό μεταξύ δημοκρατικών και αυταρχικών κυβερνήσεων. Όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το ινστιτούτο Brookings, τη στιγμή που ΗΠΑ και Ευρώπη αγωνίζονται για να περιορίσουν τη διάδοση του ιού, Ρωσία και η Κίνα εκμεταλλεύονται τη συγκυρία για να ενισχύσουν τη διεθνή επιρροή τους μέσω επιχειρήσεων προπαγάνδας. Η Μόσχα και το Πεκίνο έχουν από καιρό ως στόχο να αποδυναμώσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και να σπείρουν διχασμό σε ολόκληρη τη Δύση. Οι στόχοι τους αυτοί δεν άλλαξαν κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης.
Ο χειρισμός των πληροφοριών είναι μόνο ένα από τα ασύμμετρα εργαλεία που χρησιμοποιούν η Ρωσία και η Κίνα για να προωθήσουν τους πολιτικούς τους στόχους στο εξωτερικό. Άλλες τακτικές περιλαμβάνουν επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, οικονομικό εξαναγκασμό και υπόγειες οικονομικές δραστηριότητες. Όπως υποστηρίζει το άρθρο, οι προσπάθειες της Μόσχας και του Πεκίνου πρέπει να υπενθυμίσουν στους δυτικούς ηγέτες τις τρέχουσες γεωπολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.
Καθώς οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων επικεντρώνονται στη στήριξη των συστημάτων δημόσιας υγείας και των οικονομιών τους, οι ρωσικές και κινεζικές εκστρατείες προπαγάνδας έχουν αμοιβαία ενισχυτικό αποτέλεσμα. Απαιτούνται ισχυρές απαντήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και τους δημοκρατικούς εταίρους για να διασφαλιστεί ότι η αυταρχική παραπληροφόρηση δεν θα ριζώσει σε εύφορο έδαφος.
Κοινό δίκτυο προπαγάνδας
Η διαχείριση και διάχυση της πληροφορίας υπήρξε πάντα εύφορη πλατφόρμα αυταρχικής επιρροής και παρέμβασης. Η Μόσχα βρίσκεται συχνά στην πρώτη γραμμή αυτής της πρόκλησης, χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ενημέρωσης ενημέρωσης, κυβερνητικούς αξιωματούχους και φιλικά προς το κράτος πρακτορεία ειδήσεων για να διαδώσει θεωρίες συνωμοσίας και να θολώσει το τοπίο μεταξύ της αλήθειας και των fake news.
Η Κίνα έχει επωφεληθεί από τις εκστρατείες παραπληροφόρησης της Ρωσίας στη Δύση, ενώ η ίδια αναπτύσσει πιο λεπτές στρατηγικές χειραγώγησης πληροφοριών. Αλλά αυτό μπορεί να αλλάζει. Καθ 'όλη τη διάρκεια της πανδημίας, η Κίνα πραγματοποίησε μια εντυπωσιακή δική της εκστρατεία παραπληροφόρησης που δανείζεται λίγες σελίδες από το εγχειρίδιο του Κρεμλίνου. Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, Κινέζοι πράκτορες δημιούργησαν ψεύτικους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να προωθήσουν ψευδή μηνύματα και να δημιουργήσουν χάος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στα μέσα Μαρτίου, οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ ισχυρίστηκαν ότι οι Κινέζοι πράκτορες βοήθησαν στη διασπορά fake news που υποστήριζαν ότι η κυβέρνηση Τραμπ σχεδιάζει να επιβάλει καθολικό lockdown στη χώρα. Οι φήμες είχαν τέτοια διάδοση, που το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας χρειάστηκε να εκδώσει ανακοίνωση, αναφέροντας ότι επρόκειτο για fake news.
Κινέζοι διπλωμάτες και πρεσβείες χρησιμοποιούν επίσης το Twitter, το οποίο απαγορεύεται στην Κίνα, για να προωθήσουν και να ενισχύσουν τις θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την προέλευση του ιού. Μάλιστα, σύμφωνα με το άρθρο, έχουν πλέον περισσότερους από 100 λογαριασμούς στο Twitter -πρόκειται για αύξηση 300% από τον Απρίλιο του περασμένου έτους. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Ζάο Λιγιάν, προώθησε μια θεωρία συνωμοσίας σε περισσότερους από 300.000 ακολούθους του στο Twitter που ανέφερε ότι ο αμερικανικός στρατός θα μπορούσε να έχει φέρει τον κορονοϊό στην Κίνα. Το tweet, το οποίο είχε link σε φιλορωσικό blog, δημοσιεύτηκε από περισσότερους από δώδεκα Κινέζους διπλωμάτες και πρεσβείες. Στη συνέχεια, τα κρατικά μέσα της Κίνας προσπάθησαν να ενισχύσουν τον ισχυρισμό.
Προωθώντας τις θεωρίες συνωμοσίας, η Κίνα εκμεταλλεύεται την προπαγάνδα της Ρωσίας. Τα RT και Sputnik, τα μέσα ενημέρωσης του Κρεμλίνου, συγκαταλέγονται στα πέντε κορυφαία μη-κινέζικα ειδησεογραφικά πρακτορεία με τα περισσότερα tweet από κρατικά χρηματοδοτούμενα μέσα της Κίνας. Αρκετά άτομα που συνδέονται με ιστοσελίδες υπέρ του Κρεμλίνου συγκαταλέγονται στους 100 πρώτους λογαριασμούς που συχνά γίνεται retweet από Κινέζικα χρηματοδοτούμενα μέσα και διπλωμάτες. Εν τω μεταξύ, τις τελευταίες εβδομάδες, τα RT και Sputnik επαίνεσαν τη βοήθεια της Κίνας σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Σερβία, ενώ επέκριναν τις κινήσεις της Ευρώπης σχετικά με την πανδημία. Το RT δημοσιοποίησε επίσης ιστορίες που χαρακτηρίζουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ως «μύθο» και την αρχική βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ιταλία ως «σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκή».
Χτυπώντας τη δημοκρατία
Παρόλο που η εμφανής επιθετικότητα της Κίνας σε αυτόν τον χώρο μπορεί να είναι νέα, οι μακροπρόθεσμοι στόχοι της δεν είναι. Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (Κ.Κ.Κ.) έχει από καιρό χρησιμοποιήσει εργαλεία παραπληροφόρησης, λογοκρισίας και παρακολούθησης για την καταστολή της κριτικής στο εσωτερικό και για να αναδείξει τις εγγενείς αδυναμίες της δημοκρατίας στο εξωτερικό. Οι ενέργειες παραπληροφόρησης συνδυάζονται με οικονομικό εξαναγκασμό και στρατηγικές επενδύσεις για την ενίσχυση της κινεζικής ιδιοκτησίας σε βασικές βιομηχανίες που επηρεάζουν τις πολιτικές άλλων χωρών.
Για να εκτρέψουν την προσοχή από τον αρχικό χειρισμό της επιδημίας, τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης και κυβερνητικοί αξιωματούχοι φαίνονται πρόθυμοι να σχολιάσουν τις αντιδράσεις Αμερικής και Ευρώπης στην πανδημία ως αναποτελεσματικές. Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, οκτώ από τα 10 πιο διαβασμένα άρθρα των κινεζικών κρατικών μέσων ενημέρωσης στο Facebook παρουσίαζαν περιεχόμενο επικριτικό για τον χειρισμό της κρίσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες ή για την υποστήριξη της Κίνας στην Ευρώπη (τα άλλα δύο κομμάτια υπογράμμιζαν τη βοήθεια της Κίνας σε άλλα σημεία στον κόσμο).
Η κινεζική πρεσβεία στη Γαλλία κατηγόρησε τους Γάλλους πολιτικούς και τους γιατρούς ότι δεν βοήθησαν τους πολίτες τους. Η πρεσβεία της Κίνας στην Ιταλία έχει προωθήσει την ικανότητα και την προθυμία του Πεκίνου να παρέχει υποστήριξη σε Ευρωπαίους που έχουν ανάγκη. Αυτά τα μηνύματα προορίζονται να αναδειξουν την Κίνα ως εταίρο της πρώτης γραμμής, ενώ ταυτόχρονα να υπογραμμίσουν ότι απουσιάζει η ευρωπαϊκή συνοχή και η αμερικανική ηγεσία. Πρόκειται για μια αφήγηση που τροφοδοτεί τις μακροπρόθεσμες προσπάθειες της Κίνας να διαιρέσει την Ευρώπη και τη διατλαντική σχέση προκειμένου να ενισχύσει τη μόχλευση της σε μεμονωμένα κράτη και περιφερειακά μπλοκ.
Επιλέγοντας μία στρατηγική υψηλού κινδύνου αλλά και κέρδους
Στα τέλη του 2018, ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Πενς έδωσε μία ομιλία στο Ινστιτούτο Χάντσον που σκιαγράφησε την επιρροή και τις προσπάθειες προπαγάνδας της Κίνας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υποστήριξε ότι το Πεκίνο «κινητοποίησε μυστικούς πράκτορες, ομάδες και διαδικασίες προπαγάνδας για να αλλάξει την αντίληψη των Αμερικανών για την κινεζική πολιτική». Ο Πενς σημείωσε επίσης ότι η κλίμακα των κινεζικών επιχειρήσεων υπερέβαινε σημαντικά τις ρωσικές κινήσεις σε αυτόν τον τομέα. Παρά την προειδοποίηση, οι εκστρατείες επιρροής της Κίνας παρέμειναν κάτω από το ραντάρ σε σχέση με τη ρωσική παραπληροφόρηση και ανάμιξη, συγκεντρώνοντας σημαντικά λιγότερη προσοχή στα μέσα ενημέρωσης.
Σήμερα, πάντως, οι προσπάθειες της Κίνας βρίσκονται στο προσκήνιο. Τα κύρια μέσα ενημέρωσης έχουν δημοσιεύσει πολλές ιστορίες σχετικά με την παραπληροφόρηση της Κίνας κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19. Πολίτες και κυβερνητικοί αξιωματούχοι σε όλη την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες δίνουν τώρα προσοχή. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε την Κίνα να τερματίσει την εκστρατεία της κατά της Ευρώπης.
Γιατί, όμως, η Κίνα εγκατέλειψε το χαμηλό προφίλ της για μια στρατηγική υψηλότερου κινδύνου; Υπάρχουν πολλοί πιθανοί λόγοι. Ένας είναι ότι η διεθνής κοινότητα έχει θέσει την Κίνα στη γωνία, λόγω των ευθυνών της για την πανδημία, και το Πεκίνο επιτίθεται με οποιοδήποτε εργαλείο στη διάθεσή του. Το ΚΚΚ γνωρίζει ότι δεν μπορεί να αποφύγει την ευθύνη για το αρχικό ξέσπασμα της πανδημίας, που προκαλεί ίσως τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση μετά τη Μεγάλη Ύφεση και τώρα προσπαθεί να εκτρέψει την ευθύνη με κάθε κόστος.
Ένας άλλος λόγος θα μπορούσε να είναι ότι το Πεκίνο έχει αποφασίσει, παρά την αυξανόμενη αντίδραση σχετικά με τον αρχικό χειρισμό της κρίσης από την Κίνα, ότι οι κυρώσεις από τη Δύση για διάδοση παραπληροφόρησης είναι περιορισμένες, άρα δεν έχει να χάσει πολλά.
Τέλος, είναι ολοένα και πιο σαφές ότι υπάρχουν λίγοι κανόνες στο χώρο της πληροφόρησης. Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος βρίσκεται σε καθεστώς ατιμωρησίας και δεν υποφέρει σχεδόν καθόλου από συνέπειες, ανεξάρτητα από το τι λέει. Οι λαϊκιστές σε ΗΠΑ και Ευρώπη παρουσιάζουν συγκλονιστικές ιστορίες βασισμένες σε ελάχιστα γεγονότα. Η ρωσική παραπληροφόρηση έχει αποδειχθεί επιτυχής στην εκμετάλλευση των πολιτικών και κοινωνικών διχασμών στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Μια νέα διαδικτυακή βιομηχανία προπαγάνδας έχει διαθέσει εκλεπτυσμένες παραπλανητικές καμπάνιες σε όσους επιθυμούν να πληρώσουν, και υπάρχουν πολλοί επιτήδειοι που διαδίδουν fake news με στόχο το κέρδος. Όσο οι δημοκρατίες δεν επιβάλλουν κάποιες συνέπειες σε εκείνους που επιλέγουν την παραπληροφόρηση, η Ρωσία και η Κίνα θα συνεχίσουν να γυρνάνε το παιχνίδι προς όφελός τους.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
