Σημαντικές αδυναμίες στον μηχανισμό καταπολέμησης της απάτης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντοπίζει νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ). Βασικό πρόβλημα, σύμφωνα με το ΕΕΣ, αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο τα αρμόδια όργανα της ΕΕ ανταλλάσσουν πληροφορίες.
Την περίοδο 2022-2024, κατατέθηκαν περίπου 27.000 καταγγελίες για απάτη στα ευρωπαϊκά όργανα καταπολέμησης της απάτης. Για το ένα τρίτο των περιπτώσεων κρίθηκε απαραίτητη η εκκίνηση ερευνών.
Στην αρχιτεκτονική της ΕΕ για την αντιμετώπιση της απάτης, οι καταγγελίες εξετάζονται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), ενώ η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) διενεργεί διοικητικές έρευνες. Στη διαδικασία συμμετέχουν και οι οργανισμοί Eurojust και Europol, καθώς και οι εθνικές αρχές των κρατών-μελών.
Το ΕΕΣ επισημαίνει ότι, παρά το γεγονός πως οι φορείς αυτοί έχουν σαφώς καθορισμένες νομικές εντολές και συνεργάζονται μεταξύ τους, ο αριθμός των υποθέσεων στις οποίες υπήρξε αλληλοϋποστήριξη παραμένει περιορισμένος.
Επιπλέον, αν και οι έρευνες της OLAF και της EPPO έχουν οδηγήσει στην ανάκτηση σημαντικών ποσών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν διαθέτει πλήρη εικόνα για το εάν όλα τα οφειλόμενα χρήματα έχουν επιστραφεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ, σύμφωνα με το ΕΕΣ.
Το ΕΕΣ καλεί την Επιτροπή να αναλύσει τις αιτίες αυτών των αποκλίσεων και να εξετάσει τους λόγους για τα χαμηλά επίπεδα καταγγελιών σε ορισμένες περιπτώσεις.
Κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου, η OLAF εισηγήθηκε επιστροφές ύψους 615 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό της ΕΕ, εκ των οποίων μέχρι το τέλος του 2024 είχαν ανακτηθεί μόλις 23 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η EPPO δέσμευσε περιουσιακά στοιχεία αξίας 3 δισ. ευρώ, ενώ τα δικαστήρια διέταξαν την ανάκτηση 232 εκατ. ευρώ από εγκληματικές δραστηριότητες.
Ωστόσο, η Επιτροπή δεν διαθέτει μηχανισμό για την παρακολούθηση της πορείας των ανακτήσεων που διατάσσονται από τα δικαστήρια, ούτε γνωρίζει αν τα ποσά που οφείλονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ έχουν ανακτηθεί πλήρως.
Το ΕΕΣ υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της εποπτείας της Επιτροπής στις έρευνες που αφορούν περιπτώσεις απάτης, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των ευρωπαϊκών οικονομικών συμφερόντων.