Στα Σκόπια σημειώθηκε επίθεση εναντίον του Βλάντο Πέρεφ, πρώην δημοσιογράφου και ηγετικού στελέχους της βουλγαρικής μειονότητας στη Βόρεια Μακεδονία, από άγνωστο μέχρι στιγμής δράστη.
Ο ίδιος ο 80χρονος Πέρεφ κατήγγειλε το περιστατικό σε βουλγαρικά μέσα ενημέρωσης. Σύμφωνα με την περιγραφή του, ένας άνδρας περίπου 40 ετών τον πλησίασε σε κατάστημα στα Σκόπια, τον χτύπησε στο πρόσωπο και έσπασε τα γυαλιά του, ενώ φώναξε: «Εσείς, Βούλγαροι, να πάτε στη Βουλγαρία».
Το βουλγαρικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε πως ο υπουργός Εξωτερικών, Γκέοργκ Γκεοργκίεφ, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Πέρεφ, διαβεβαιώνοντας ότι η Βουλγαρία θα συνεχίσει να τον στηρίζει.
Σε επίσημη ανακοίνωση, το υπουργείο Εξωτερικών της Βουλγαρίας καταδικάζει «άλλη μια πράξη βίας, μίσους εναντίον ενός Βούλγαρου στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», επισημαίνοντας πως το φαινόμενο αυτό τροφοδοτείται από την υπάρχουσα κοινωνικοπολιτική ατμόσφαιρα και την αντιβουλγαρική ρητορική.
Η ανακοίνωση καλεί τις αρμόδιες αρχές της Βόρειας Μακεδονίας να διερευνήσουν άμεσα το περιστατικό και να προχωρήσουν στην τιμωρία του δράστη. Υπενθυμίζεται ότι η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας εξαρτάται από την εφαρμογή του ευρωπαϊκού συμβιβασμού του 2022, που περιλαμβάνει τον σεβασμό των κοινών αξιών και των δικαιωμάτων της βουλγαρικής μειονότητας.
Τη δική του τοποθέτηση έκανε και ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ, ο οποίος τόνισε πως η Βόρεια Μακεδονία πρέπει να ξεκινήσει άμεσα αποτελεσματική έρευνα και να προχωρήσει σε διώξεις για όλες τις επιθέσεις κατά Βουλγάρων, αν θέλει να συνεχίσει την πορεία της προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Ο Ράντεφ ανέφερε ότι έθεσε προσωπικά το ζήτημα τόσο στην πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, όσο και στον πρωθυπουργό, Χρίστιαν Μίτσκοσκι.
Οι σχέσεις μεταξύ Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας παραμένουν τεταμένες τα τελευταία χρόνια, με επίκεντρο ιστορικές, εθνικές και γλωσσικές διαφορές που διαρκούν δεκαετίες.
Η Σόφια υποστηρίζει πως η γλώσσα και η ταυτότητα των Σκοπίων έχουν βουλγαρικές ρίζες και δεν προϋπήρχαν του 1945, ενώ η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας επιμένει πως η ταυτότητα και η γλώσσα της χώρας είναι ξεχωριστές και υφίστανται εδώ και αιώνες.
Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί περιστατικά βίας και βανδαλισμών με αφορμή ζητήματα εθνικής ταυτότητας, επιβαρύνοντας το ήδη εύθραυστο κλίμα. Επιθέσεις κατά μελών της βουλγαρικής κοινότητας στη Βόρεια Μακεδονία αποκτούν ιδιαίτερο πολιτικό βάρος.
Ενταξιακή πορεία και πολιτικές εξελίξεις
Η Βουλγαρία είχε παρεμποδίσει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ. Το καλοκαίρι του 2022, μετά από διαμεσολάβηση της ΕΕ, οι δύο χώρες συμφώνησαν σε μια συμβιβαστική πρόταση: η Βουλγαρία θα άρει το βέτο υπό την προϋπόθεση ότι τα Σκόπια θα τροποποιήσουν το Σύνταγμά τους για να συμπεριλάβουν τη βουλγαρική μειονότητα.
Η προηγούμενη κεντροαριστερή κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας αποδέχθηκε την πρόταση, αλλά δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή, λόγω της αντίθεσης του VMRO-DPMNE, του σημερινού κυβερνώντος κόμματος υπό τον πρωθυπουργό Χρίστιαν Μίτσκοσκι. Ο ίδιος δηλώνει πως η κυβέρνησή του δεν αποδέχεται την πρόταση και δεν θα συναινέσει σε τροποποίηση του Συντάγματος.
Η ΕΕ και η Βουλγαρία έχουν καταστήσει σαφές ότι η Βόρεια Μακεδονία θα μπορέσει να προχωρήσει στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις μόνο αφού τροποποιήσει το Σύνταγμά της.
Από την τελευταία απογραφή πληθυσμού του 2021, οι Βούλγαροι στη Βόρεια Μακεδονία εκτιμώνται στο 0,2% του πληθυσμού (περίπου 3.500 άτομα), ποσοστό που η Σόφια αμφισβητεί, υποστηρίζοντας πως είναι πολύ μεγαλύτερο και ότι η απογραφή δεν διασφάλισε τη συμμετοχή όλων των Βουλγάρων πολιτών.
Οι ήδη προβληματικές σχέσεις επιδεινώθηκαν περαιτέρω με την ανάληψη της εξουσίας από το VMRO-DPMNE στα Σκόπια, τον Ιούνιο του 2024.