Η κλιματική αλλαγή σαρώνει την υφήλιο, με την ξηρασία να καταστρέφει αρκετές περιοχές του κόσμου και τη λειψυδρία να αποτελεί έναν φαινόμενο που εμφανίζεται δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Οι ειδικοί επιμένουν ότι η διαχείριση των υδάτινων πόρων είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, ενώ συνεχώς δημοσιεύονται εκθέσεις σύμφωνα με τις οποίες δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση περιφερειακών ή τοπικών πολεμικών συγκρούσεων για την «κατάκτησή» τους.
Η τελευταία έκθεση από τον Φ. Γαλγκάνο, αναπληρωτή καθηγητής στο Τμήμα Γεωγραφίας και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Villanova στην Πενσυλβάνια, ανέδειξε αυτό ακριβώς το ενδεχόμενο. «Έχουμε το πρόβλημα της διαχείρισης και την αυξανόμενη επίδραση της κλιματικής αλλαγής. Νομίζω ότι έχουμε φθάσει σε ένα σημείο που η ικανότητά μας να λύσουμε θέματα που αφορούν τους υδάτινους πόρους – ιδιαίτερα εάν βρίσκονται σε συνοριακές περιοχές- με ειρηνικό τρόπο έχει μειωθεί σημαντικά», σημείωσε μιλώντας στο CNBC.
Από την πλευρά του το Διεθνές Ινστιτούτο Νερού της Στοκχόλμης (SIWI), ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα με εξειδίκευση στη διακυβέρνηση των υδάτων, έχει δηλώσει ότι ακόμη και εν μέσω μιας πιθανής αύξησης των κοινωνικών συγκρούσεων και της βίας, «το νερό μπορεί να αποτελέσει γέφυρα για ειρηνικές διαπραγματεύσεις και όχι σκανδάλη ή όπλο πολέμου».
Η βιωσιμότητα του νερού έχει καταστεί μια ολοένα και πιο επείγουσα παγκόσμια πρόκληση. Εκτιμάται ότι ο μισός πληθυσμός του πλανήτη αντιμετωπίζει ήδη σοβαρή λειψυδρία τουλάχιστον κατά τη διάρκεια ενός μέρους του έτους, ενώ τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πέρυσι από το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων προειδοποίησαν ότι οικονομίες με συνολικό μέγεθος της τάξεως των 70 τρισεκατομμυρίων δολαρίων - ή το 31% του παγκόσμιου ΑΕΠ - θα μπορούσε να εκτεθεί σε μεγάλη πίεση για το νερό μέχρι το 2050.
Ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για το νερό σε ήδη άνυδρες περιοχές, παράλληλα με την επιδεινούμενη επίδραση της κλιματικής αλλαγής, έχουν οδηγήσει σε μια πληθώρα πρωτοσέλιδων που σχετίζονται με το νερό τους τελευταίους μήνες.
Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας του Μεξικού βγήκαν στους δρόμους τον Ιανουάριο για να διαμαρτυρηθούν για μια «άνευ προηγουμένου» εβδομαδιαία έλλειψη νερού, οι ιρανικές αρχές προειδοποίησαν τον Ιούνιο ότι η Τεχεράνη και περισσότερες από 800 πόλεις και χωριά κινδυνεύουν από την καθίζηση του εδάφους και ο οίκος αξιολόγησης Moody's δήλωσε πρόσφατα ότι η σοβαρή έλλειψη νερού στην Ινδία θα μπορούσε να πλήξει την πιστοληπτική της ικανότητα.
Οι πηγές των εντάσεων
Ο Γκαλγκάνο εντόπισε εννέα διεθνείς λεκάνες απορροής ποταμών ως σημεία ανάφλεξης στα οποία είτε λαμβάνουν ήδη χώρα συγκρούσεις είτε το ενδεχόμενο ένοπλης σύγκρουσης είναι υψηλό.
Σε αυτές περιλαμβάνονται η λεκάνη του Νείλου στην Αφρική, οι λεκάνες των ποταμών Τίγρη - Ευφράτη στη νοτιοδυτική Ασία και οι ποταμοί Χελμάντ και Χουριράντ κατά μήκος των συνόρων του Αφγανιστάν και του Ιράν.
Η Αίγυπτος και η Αιθιοπία έχουν εμπλακεί σε μια πολυετή διαμάχη για την κατασκευή από την τελευταία ενός υδροηλεκτρικού φράγματος ύψους 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον κύριο παραπόταμο του Νείλου. Η Αίγυπτος φοβάται ότι το Μεγάλο Φράγμα της Αιθιοπικής Αναγέννησης, ή GERD, θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην παροχή νερού και στην άρδευση, εκτός εάν η Αιθιοπία λάβει υπόψη τις ανάγκες της. Υπάρχουν συνεχείς φόβοι ότι η κατάσταση θα μπορούσε να προκαλέσει μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας. Οι ποταμοί Τίγρης-Ευφράτης, οι οποίοι ακολουθούν περίπου παράλληλες πορείες στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, χαρακτηρίστηκαν ως άλλο σημείο ανάφλεξης.
Εν μέσω φόβων για την προοπτική πολέμων για το νερό, το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) δημοσίευσε τον Μάρτιο έναν κατάλογο με επτά πράγματα που μπορούν να κάνουν οι χώρες και οι ιδιώτες για να αντιμετωπίσουν τις διαφαινόμενες ελλείψεις νερού.
Αυτά περιλάμβαναν μέτρα για την προστασία και την αποκατάσταση φυσικών χώρων, τη βελτίωση της αποδοτικότητας του νερού, την αντιμετώπιση των διαρροών νερού, την αξιοποίηση μη συμβατικών πηγών νερού, όπως η επεξεργασία και η επαναχρησιμοποίηση λυμάτων, και την εφαρμογή ολοκληρωμένων προσεγγίσεων στη λήψη αποφάσεων.