H ηγεσία της Πολωνίας τόνισε την Κυριακή την ανάγκη για μια ισχυρή άμυνα απέναντι στον πόλεμο στη γειτονική Ουκρανία, καθώς ηγήθηκαν επίσημων τελετών για τον εορτασμό της 85ης επετείου της εισβολής της ναζιστικής Γερμανίας στην Πολωνία, ξεκινώντας τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα και ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Γερμανίας, Ρόμπερτ Ρόντχε, παρευρέθηκαν σε τελετή στην πόλη Wielun - τον πρώτο πολιτικό στόχο γερμανικών βομβαρδισμών τις πρώτες πρωινές ώρες της 1ης Σεπτεμβρίου 1939. Η βάναυση γερμανική κατοχή της Πολωνίας, από το 1939 έως το 1945, σκότωσε περισσότερους από 6 εκατομμύρια Πολωνούς, εκ των οποίων τα 3 εκατομμύρια ήταν Εβραίοι.
Η χώρα υπέστη επίσης τεράστιες απώλειες στις υποδομές, τη βιομηχανία και τη γεωργία της. Ο Ντούντα είπε στο ακροατήριο: «Μπορούμε να πούμε ότι έχουμε συγχωρήσει παρόλο που θυμόμαστε, παρόλο που ο πόνος επιμένει και παρόλο που υπάρχουν ακόμα δεκάδες χιλιάδες από εκείνους που έχουν πληγωθεί άμεσα από τους Γερμανούς».
«Η συγχώρεση και η αναγνώριση της ενοχής είναι ένα πράγμα, οι αποζημιώσεις για τη ζημιά είναι ένα άλλο», δήλωσε. «Και αυτό το ζήτημα δεν έχει ακόμη επιλυθεί», είπε, προσθέτοντας ότι «έχει περάσει 80 χρόνια αν υπολογίσετε την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου».
Ο Ντούντα προέρχεται από τις τάξεις του εθνικού συντηρητικού PiS, το οποίο ηγήθηκε της Πολωνίας από το 2015 έως το 2023. Εκείνη την εποχή, η κυβέρνηση του PiS είχε βλάψει τις σχέσεις με το Βερολίνο με αντιγερμανική ρητορική και απαιτήσεις για αποζημιώσεις συνολικού ύψους 1,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ (1,44 εκατομμύρια δολάρια).
Η σημερινή φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση της Πολωνίας υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ έχει μετριάσει το αίτημα για κάποια μορφή αποζημίωσης για τις απώλειες που υπέστησαν στα χέρια των ναζιστικών στρατευμάτων. Πολωνικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν προηγουμένως ότι η Βαρσοβία και το Βερολίνο εργάζονται για την αποζημίωση των ζωντανών θυμάτων της ναζιστικής Γερμανίας, με την Πολωνία να εκτιμά ότι έως και 70.000 άνθρωποι θα είναι επιλέξιμοι.
Εν τω μεταξύ, σε ένα μνημείο στη χερσόνησο Westerplatte της Βαλτικής Θάλασσας, όπου ένα στρατιωτικό φυλάκιο βομβαρδίστηκε από ένα γερμανικό πολεμικό πλοίο λίγα λεπτά μετά την επίθεση στο Wielun, ο Ντόναλντ Τουσκ και ο υπουργός Άμυνας Βλαντισλάβ Κοσίνιακ-Kαμύζ κατέθεσαν στεφάνια και παρακολούθησαν μια ονομαστική κλήση μνήμης για τους πεσόντες στρατιώτες.
Ο Τουσκ υπενθύμισε στους παρευρισκόμενους ότι ο πόλεμος ήταν και πάλι παρών στην περιοχή καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία ξεκίνησε το 2022, συνεχίζεται.
Σε μια σαφή αναφορά στη Γερμανία, είπε ότι δεν αρκεί να μιλάς για «συμφιλίωση» ή να «σκύβεις το κεφάλι σου με μια αίσθηση ενοχής». Ο Τουσκ δήλωσε ότι το καλύτερο σημάδι των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από το παρελθόν είναι «η ετοιμότητα να οργανωθεί ολόκληρος ο δυτικός κόσμος, η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ για την άμυνα κατά της επιθετικότητας που βλέπουμε σήμερα στα πεδία μάχης της Ουκρανίας».
«Σήμερα δεν λέμε: "Ποτέ ξανά πόλεμος". Σήμερα πρέπει να πούμε: "Ποτέ ξανά μοναξιά". Ποτέ ξανά στην ιστορία η Πολωνία δεν πρέπει να αντισταθεί μόνη της στην επιθετικότητα του ενός ή του άλλου από τους γείτονές της».
Ο Τουσκ δήλωσε επίσης ότι η Πολωνία κατασκευάζει «τον πιο σύγχρονο στρατό στην Ευρώπη, έναν από τους ισχυρότερους στην Ευρώπη» για να συμβάλει ενεργά στην ενότητα και τη δύναμη του ΝΑΤΟ και «να υπερασπιστεί τον πολιτισμό μας» και «να μην εκθέσει ποτέ ξανά την πατρίδα μας σε κινδύνους».