Όσο μεγάλη κι αν είναι η καταστροφή, η ζωή πάντα νικάει. Όσο τρομερή κι αν είναι η απώλεια, ο χρόνος και η «δίψα» για ζωή και επιστροφή, είναι αυτά που κάνουν έναν τόπο να κοιτάξει μπροστά, στην επόμενη ημέρα. Αυτό κάνει, λίγους μήνες μετά τη βιβλική καταστροφή από την πυρκαγιά και η Βόρεια Εύβοια.
Οι πληγές θα πάρουν χρόνια για να κλείσουν, όμως η ζωή θα επιστρέψει γρηγορότερα, τα σπίτια θα ξαναχτιστούν και – σε ένα μεγάλο βαθμό – οι υποδομές που θα δημιουργηθούν σε δρόμους, ρυμοτομία και ευρύτερο σχεδιασμό, θα αναβαθμίσουν τον τόπο πιο ολιστικά σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα ολόκληρης της Εύβοιας είναι το οδικό δίκτυο που έχει δημιουργηθεί κάτω από άλλες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και όρους παλαιότερων δεκαετιών. Η οδική πρόσβαση παραμένει το κλειδί για την μετάβαση της βόρειας Εύβοιας σε μία νέα αναπτυξιακή εποχή.
Έτσι, το εμβληματικό έργο που πρόσφατα ανακοινώθηκε, όπως είναι ο νέος οδικός άξονας από τη Χαλκίδα στη Στροφιλιά, είναι μια εξαιρετικά θετική και καθοριστική εξέλιξη για όλη την Εύβοια.
Πρόκειται για ένα δρόμο 56 χιλιομέτρων, με μια νέα χάραξη η οποία θα μειώσει σημαντικά τη διαδρομή από την βόρεια Εύβοια προς την Χαλκίδα και σε συνδυασμό με την παράκαμψη της Χαλκίδας, την παράκαμψη των Ψαχνών, θα αλλάξει τελείως τον χαρακτήρα των οδικών υποδομών στην βόρεια Εύβοια.
Ένα έργο πνοής που θα «σπάσει» την οδική απομόνωση της βόρειας Εύβοιας, αναβαθμίζοντας ολόκληρο το νησί. Ένα έργο εθνικής σημασίας, που θα καταστήσει την Εύβοια περισσότερο «φιλική» προς τον επισκέπτη, αλλάζοντας εκ βάθρων το status quo του πανέμορφου αυτού τόπου.
Άλλωστε, πρώτα και πάνω απ’ όλα, δεν είναι ο τουρισμός, ούτε η οικονομική ανάκαμψη, αλλά η περιφρούρηση της ανθρώπινης ζωής και αυτό θα γίνει μέσω της μείωσης (και) των τροχαίων. Γιατί, και η Εύβοια, δυστυχώς, έχει πληρώσει πολύ ακριβά το… μάρμαρο του κάκιστου οδικού δικτύου σε ανθρώπινες ζωές. Όπως το πλήρωσε και στις πυρκαγιές, καθώς η δυσχέρεια στις μετακινήσεις έφερε κωλυσιεργία και καθυστερήσεις στην πυρόσβεση.
Ο νέος άξονας θα έχει ως αφετηρία το τέλος της Παράκαμψης Ψαχνών και θα είναι συνολικού μήκους 56 χιλιομέτρων, εκ των οποίων το νέο τμήμα είναι 47 χλμ., ενώ τα υπόλοιπα 9 χλμ. αντιστοιχούν σε αναβάθμιση του υφιστάμενου οδικού δικτύου. Στη βάση της πρότασης αυτής προβλέπεται σύντμηση του χρόνου που απαιτεί η διαδρομή κατά 40 λεπτά.
Το οδοιπορικό μας στη Β. Εύβοια
Στο πρόσφατο δημοσιογραφικό ταξίδι μας στη Βόρεια Εύβοια, ύστερα από πρόσκληση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι, οι κάτοικοι της Βόρειας Εύβοιας – έχοντας περάσει το πρώτο σοκ – κοιτάζουν μπροστά. Όλη η χώρα πρέπει να σταθεί στο πλευρό της Β. Εύβοιας και των κατοίκων της και με κάθε τρόπο, να τη βοηθήσει να σηκωθεί ξανά.
Στην επίσκεψή μας, διαπιστώσαμε ότι η ζωή όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά ένας τόσο προικισμένος τόπος, που συνδυάζει όσο λίγοι επιβλητικά βουνά, θάλασσα, φαράγγια, χλωρίδα, σπάνια βότανα και αξιοσημείωτη πρωτογενή παραγωγή και γαστρονομία, είναι «καταδικασμένος» να επιστρέψει.
Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι – παρά την καταστροφή, η Β. Εύβοια στέκεται στα πόδια της και προσελκύει επισκέπτες, με «όπλα» το φυσικό τοπίο, την εγγύτητα στην Αττική και τη στερεά Ελλάδα, αλλά και τις ιαματικές πηγές.
Μνημεία, τουριστικά αξιοθέατα, δραστηριότητες στη φύση, εναλλακτικός τουρισμός, πεζοπορία, θρησκευτικός και Προσκυνηματικός τουρισμός, ιππασία, αγροτουρισμός, αλιευτικός τουρισμός, οινοτουρισμός είναι πολλά εξ όσων προσφέρει η Β. Εύβοια.
Ιαματικές πηγές με 20.000 χρόνια ιστορία
Στην Ελλάδα υπάρχουν 80 ιαματικές πηγές με θεραπευτικές ιδιότητες οι οποίες αναβλύζουν διάσπαρτες σε όλη την έκταση της χώρας, όμως η αρχαιότερη και πιο ξακουστή, με 3.000 χρόνια τουριστικής ιστορίας και συνολικά 20.000 από τότε που ανακαλύφθηκε, είναι πηγές της Αιδηψού, γνωστές παγκόσμια για τις ευεργετικές τους ιδιότητες.
Αναφέρονται από τον Αριστοτέλη και τον Στράβωνα και σήμερα αποτελούν την πιο ονομαστή λουτρόπολη της Ελλάδας, που αναπτύχθηκε χάρη στις θερμές ιαματικές πηγές της, κατάλληλες για τη θεραπεία πολλών παθήσεων, καθώς το νερό της Αιδηψού περιέχει ιχνοστοιχεία ασβεστίου, μαγνησίου και σιδήρου... Μόλις δυόμισι ώρες μακριά από την Αθήνα και τρεισήμισι από τη Θεσσαλονίκη υπάρχουν περίπου 60 πηγές με σημαντική παροχή νερού θερμοκρασίας από 34 έως 82 βαθμούς Κελσίου. Τα θειούχα λουτρά της Αιδηψού θεωρούνται από τα πιο θερμά στην Ευρώπη.
Μπορεί η Αιδηψός να κάνει προσπάθεια αποχαρακτηρισμού ως προορισμός ηλικιωμένων, όμως εμείς αυτό που είδαμε είναι trendy ζευγαράκια από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τη Λάρισα και το Βόλο να απολαμβάνουν τις ευεργετικές ιδιότητες των πηγών της Αιδηψού, τόσο τις ελεύθερες, όσο και τις εκμεταλλεύσιμες.
Η σημερινή λουτρόπολη της Αιδηψού έχει εξελιχτεί σε ένα σύγχρονο τουριστικό θέρετρο, διαθέτοντας ξενοδοχειακές μονάδες και SPA όλων των κατηγοριών και για όλα τα βαλάντια, ενώ διαθέτει και νυχτερινή ζωή, ταβέρνες, τόσο μέσα στην πόλη όσο και στα γύρω χωριά.
Το Υδροθεραπευτήριο της Αιδηψού, ένα από τα γνωστότερα και μεγαλύτερα κέντρα υδροθεραπείας στην Ελλάδα, διαθέτει ατομικούς λουτήρες με σύστημα υδρομασάζ και δινόλουτρων, εσωτερικές ιαματικές δεξαμενές κινησιοθεραπείας και ιαματική εξωτερική δεξαμενή με καταρράκτες υδρομασάζ.
Το πιο εντυπωσιακό κτήριο στα Λουτρά της Αιδηψού είναι αυτό του Thermae Sylla Spa, το οποίο έχει ανακηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Χτίστηκε το 1896 και σήμερα στεγάζει το πολυτελές ξενοδοχείο-spa. Το ιαματικό νερό του spa αναβλύζει φυσικά από τη γη στη θερμοκρασία των 80-85 βαθμών Κελσίου και χρησιμοποιείται σε όλες τις θεραπείες, καθώς και στις πισίνες του ξενοδοχείου.
Για τη διαμονή στην Αιδηψό προτείνουμε ανεπιφύλακτα δύο ξενοδοχεία – boutique Όμηρος και Λητώ, ελάχιστα μέτρα από την παραλιακή λεωφόρο, που προσφέρουν ζεστή φιλοξενία και ανέσεις που θα ικανοποιήσουν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.
Ο Όσιος Ιωάννης ο Ρώσος στο Προκόπι
Στον περιφερειακό δρόμο Χαλκίδας – Αιδηψού, η must παράκαμψη για όλους τους επισκέπτες είναι το χωριό Προκόπι, που ειδικά τα καλοκαίρια αλλά και όλο το χρόνο, γνωρίζει ημέρες δόξας. Χωριό με πλούσια ιστορία, απλωμένο στην καρδιά της κοιλάδας που σχηματίζει ο πόταμος Κηρέας, στο κέντρο της Βόρειας Εύβοιας.
Αυτό το χωριό έχει το προνόμιο να φιλοξενεί το θαυματουργό ιερό λείψανο του Οσίου Ιωάννη του Ρώσου στην ομώνυμη εκκλησία που είναι αφιερωμένη στον Άγιο. Τα λείψανα μεταφέρθηκαν εδώ το 1924 από πρόσφυγες από το Προκόπι στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας, και έκτοτε το χωριό αποτελεί δημοφιλή προορισμό, όχι μόνο του θρησκευτικού τουρισμού.
Καθόλου τυχαίο ότι αυτή η εκκλησία με τις καταπληκτικές αγιογραφίες και την υψηλών προδιαγραφών φροντίδα από τους τοπικούς διακόνους, είναι η δεύτερη σε επισκεψιμότητα στην Ελλάδα, μετά από την Παναγία της Τήνου.
Απέναντι από το να ναό του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου βρίσκεται το εξαιρετικό Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού Νέου Προκοπίου, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2018 και είναι μια εξαιρετική ιστορική καταγραφή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, της διαδρομής που έκαναν στο μακρύ δρόμο επαναπατρισμού πριν 100 χρόνια, στα ήθη και έθιμά τους, στον πολιτισμό τους, στην ψυχή τους. Μια βουτιά στην πρόσφατη ιστορία του ελληνισμού, φέρνει μνήμες, ζωντανεύει την ιστορία, φέρνει και συγκίνηση.
Οι Ωρεοί που είναι ωραίοι και γραφικοί
Πέντε χιλιόμετρα δυτικά της Ιστιαίας απλώνονται οι Ωρεοί, γραφικό και ήσυχο ψαροχώρι και ένα λιμανάκι κατάλληλο για νηνεμία και περίσκεψη, που φέρνει μαζί του τη γλυκιά νησιώτικη μελαγχολία του φθινοπώρου και του χειμώνα.
Κορυφαίο αξιοθέατο είναι ο Ταύρος των Ωρεών, δείγμα της μεγάλης πολιτιστικής ακμής της περιοχής. Πρόκειται για μαρμάρινο ταύρο μήκους 3,2 μέτρων της Ελληνιστικής εποχής, που βρέθηκε την δεκαετία του 60 στην παραλία και σήμερα εκτίθεται, μέσα σε γυάλινο κουβούκλιο. Ζυγίζει 4,8 τόνους αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα γλυπτά που έχουν βρεθεί στη χώρα μας, ενώ η τοποθέτηση του στο βάθρο ολοκληρώθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1966.
Ο Ταύρος είχε αποδοθεί με εξαιρετική φυσικότητα και ζωντάνια, ενώ η κατασκευή του χρονολογείται στον 4ο π.Χ. αιώνα και κατά πάσα πιθανότητα κατασκευάστηκε σε κάποιο αττικό εργαστήριο και έπειτα μεταφέρθηκε στους Ωρεούς.
Το λιμάνι των Ωρεών είναι το δεύτερο πιο οργανωμένο λιμάνι της Εύβοιας, μετά από αυτό της Χαλκίδας, και αποτελεί ασφαλή σταθμό για εκατοντάδες αλιευτικά, ιστιοπλοϊκά και ιδιωτικά γιοτ. Ο απόλυτος συνδυασμός της φυσικής ομορφιάς με τη γαστρονομία και την ελληνικότητα του τόπου, είναι όταν καθίσεις για τσιπουράκι και νόστιμους θαλασσινούς μεζέδες στο μεζεδοπωλείο «Στα Καλά Καθούμενα». Εκπληκτικοί ψαρομεζέδες, οι καλύτεροι που έχουμε φάει.
Όρος Τελέθριο για τους λάτρεις της περιπέτειας
Το όρος Τελέθριο ευτυχώς διασώθηκε εξ ολοκλήρου από την πυρκαγιά και πλέον αποτελεί προορισμό για τους λάτρεις της πεζοπορίας σε μια φύση που δεν έχουν ξαναδεί, με τη μεγαλύτερη ποικιλία φυτών, δέντρων και βοτάνων που υπάρχουν στην ελληνική γη. Πρόκειται για το βουνό με την – πιθανότατα – πιο ετερόκλητη και διαφορετική χλωρίδα από κάθε άλλο στη χώρα μας.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στο Explorevia και ο Δημήτρης με τη βοήθεια του Μπάμπη θα αναλάβουν τα υπόλοιπα. Οι δύο τους, γνωρίζουν το βουνό σχεδόν απ’ έξω, ενώ διοργανώνουν και πολλές άλλες εκδηλώσεις πάντα σ’ ό,τι αφορά την εξερεύνηση της φύσης σ’ όλη τη γύρω περιοχή. Η πεζοπορία και η «συνομιλία» με το όρος Τελέθριο είναι εμπειρία ζωής.
Ιππασία στις Καματριάδες
Για τους λάτρεις των αλόγων και της ιππασίας υπάρχουν οι φιλικές και απόλυτα «δεμένες» με το περιβάλλον εγκαταστάσεις που έχει δημιουργήσει ο Τάσος Κατσικογιάννης στο χωριό Καματριάδες. Πρόκειται για γραφικό χωριό, αμφιθεατρικό, χτισμένο σε πλαγιά στους πρόποδες του Τελέθριου. Εμείς πήγαμε χειμώνα, Δεκέμβριο και ήταν υπέροχα.
Παραγωγή, γαστρονομία, μεταποίηση
Η Βόρειος Εύβοια εκτός από καταπληκτική φύση με τεράστιες εναλλαγές, βουνό, θάλασσα, φαράγγια, ενδιαφέρουσα χλωρίδα και σπάνια βότανα, έχει και πρωτογενή τομέα. Έχει και γαστρονομία.
Ο συνεταιρισμός Ταξιάρχης, δημιουργήθηκε το 1932 από Μικρασιάτες πρόσφυγες και λειτουργεί έως σήμερα. Αρχικά ασχολούνταν με τα καπνά, όμως πλέον εδώ και πολλά χρόνια δουλεύει το αποξηραμένο σύκο Π.Ο.Π., με εξαγωγές σε Αμερική, Κίνα, Αυστραλία, Αγγλία, Γερμανία, Αίγυπτο κ.α. Άλλες χρονιές έβγαζε έως 3.500 τόνους σύκο, φέτος, λόγω πυρκαγιών οι συκές δεν απέδωσαν και θα πέσει στους 2.000 – 2.500 τόνους.
Η εταιρεία Κεντρής (100 άτομα προσωπικό και 10 εκατ. τζίρο) στο κέντρο του Δήμου Μαντουδίου – Λίμνης - Αγίας Άννας, στη Στροφυλιά, με βάση κυρίως την ελιά δημιουργεί γκουρμέ προϊόντα delicatessen χωρίς συντηρητικά δοξάζοντας τη μεσογειακή διατροφή σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων Αμερική, Ιαπωνία, Ισραήλ, Γερμανία, Σαουδική Αραβία κ.α. Η εταιρεία ιδρύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’90, ενώ τα τελευταία 3-4 χρόνια έχει κάνει μεγάλα άλματα με διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης, εξάγοντας σχεδόν το σύνολο της παραγωγής της.
Η εταιρεία Καΐρης, στους Ωρεούς, με ιστορία από το 1930, δουλεύει το λάδι σε σεβασμό και γνώση, έχοντας εξαιρετικό όνομα, ενώ ετοιμάζει ολοκαίνουριες εγκαταστάσεις. Ο κ. Χρήστος Καΐρης θεωρείται «γκουρού» στην επεξεργασία της ελιάς και στην παραγωγή παρθένου ελαιόλαδου, ενώ δε σταματά να μαθαίνει διαρκώς, καθώς επισκέπτεται συναδέλφους και ελαιοτριβεία σε όλη την Ελλάδα.
Το τυροκομείο της οικογένειας Σχορετσανίτη εδώ και 70 χρόνια δημιουργεί φέτα Π.Ο.Π., μυζήθρα, βούτυρο, ανθότυρο και όλα τα σχετικά παράγωγα. Το γάλα είναι από τοπικούς κτηνοτρόφους και τα προϊόντα της εκπληκτικά. Παράγει περίπου 100 τόνους φέτα Π.Ο.Π. Ιστιαίας, ενώ τα προϊόντα της δε βγαίνουν εκτός Εύβοιας. Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η κτηνοτροφία μειώνεται διαρκώς και η εταιρεία δε βρίσκει εύκολα γάλα. Από το 2008 η επιχείρηση μεταφέρθηκε σε νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις.