Η γήρανση δεν αποτελεί για τον άνθρωπο μια αναπόφευκτη φυσιολογική κατάληξη αλλά είναι άλλη μια ασθένεια, την οποία η επιστήμη οφείλει να μελετά μέχρις ότου ανακαλύψει τη θεραπεία της.
Την οπωσδήποτε τολμηρή αυτή άποψη καλείται σήμερα να υιοθετήσει ο αναγνώστης του Business Daily, παρότι ο Διεθνής Οργανισμός Υγείας, όπως και οι ανά τον κόσμο οργανισμοί που εγκρίνουν φάρμακα και θεραπευτικές αγωγές, την θεωρούν ως αδιανόητη. Ως περίπου φαιδρή, επίσης, τη χαρακτήρισαν όλοι οι φίλοι γιατροί τους οποίους ρώτησα.
Δεν τη θεώρησαν όμως ούτε φαιδρή, ούτε αδιανόητη οι 780 περίπου επιστήμονες, ερευνητές, διασημότητες, πολιτικοί και δισεκατομμυριούχοι που συναντήθηκαν στο γειτονικό μας Μαυροβούνιο σε ένα συνέδριο που διήρκεσε ολόκληρο τον περασμένο Μάϊο, όπου αφιερώθηκαν τρεις ημέρες ειδικά για τη μελέτη της μακροβιότητας.
Στον τίτλο του Συνεδρίου δεν δόθηκε το όνομα του θέματος ή του συγκεκριμένου τοπωνύμιου αλλά το όνομα ενός φανταστικού κράτους. Το κράτος ονομάζεται Ζουζάλου (Zuzalu) και είναι μια υπό εκκόλαψη επικράτεια με απόλυτα προοδευτική δικαιοδοσία, όπου θα ενθαρρύνονται η έρευνα και ο τολμηρός πειραματισμός σε φάρμακα και θεραπευτικές αγωγές που επιβραδύνουν ή αντιστρέφουν τη γήρανση.
Το ελιξίριο της νεότητας, η επιθυμία του ανθρώπου να παραμένει πάντοτε νέος και όμορφος, έχει τις ρίζες της στα βάθη της ιστορίας και έχει εμπνεύσει σπουδαία έργα της λογοτεχνίας όπως τον «Φάουστ» του Γκαίτε και «Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκέι» του Όσκαρ Ουάιλντ. Τα τελευταία χρόνια όμως, το θέμα δεν αποτελεί μόνο αντικείμενο επιστημονικής ή φιλοσοφικής προσέγγισης αλλά έχει προσελκύει το ενδιαφέρον του μεγάλου κεφαλαίου.
Πράγματι, πολύ γνωστά ονόματα, όπως ο Μπιλ Γκέιτς της Microsoft, ο Γιούρι Μίλνερ και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ του Facebook, ο Τζεφ Μπέζος της Amazon, ο Λάρι Πέιτζ της Google και άλλοι γνωστοί μεγιστάνες του πλούτου έχουν επενδύσει τεράστια ποσά σε ενίσχυση εταιρειών και εργαστηρίων που αναζητούν το πώς η βιοτεχνολογία θα μπορέσει να χρησιμοποιηθεί για να κάνει τους ανθρώπους νεότερους και γενικότερα για τη μακροβιότητα, μέχρι και τη δυνατότητα αιώνιας ζωής. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι, ενώ οι νέοι άνθρωποι ονειρεύονται να γίνουν πλούσιοι, οι πλούσιοι ονειρεύονται να ξαναγίνουν νέοι!
Πολλές εταιρείες προσπαθούν να αναπτύξουν φάρμακα που στοχεύουν στη διαδικασία γήρανσης, είτε αναζωογονώντας τα κύτταρα είτε καθαρίζοντας τα ηλικιωμένα. Οι έρευνες έχουν ήδη πετύχει κάποια θετικά βήματα (έχουμε κάποια ήδη αναφέρει στο BD στις 15 Φεβρουαρίου 2022), αλλά η πρόοδος είναι εξαιρετικά βραδεία και ως αίτιο της βραδύτητας αναφέρεται το συντηρητικό καθεστώς που διέπει το χώρο της ιατρικής και της επιστημονικής έρευνας σε όλα τα σύγχρονα κράτη. «Οι υφιστάμενοι κανονισμοί αποτελούν αξεπέραστα οδοφράγματα για την πρόοδο», αναφέρεται σε πρόσφατο άρθρο του περιοδικού του ΜΙΤ Technology Review. «Χρειάζεται λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερη καινοτομία. Δεν υπάρχει σαφής ρυθμιστική διαδρομή από το εργαστήριο μέχρι την αγορά», σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Οι υφιστάμενοι κανονισμοί για τις κλινικές δοκιμές είναι πραγματικά εξαιρετικά άκαμπτοι κάνοντας απίστευτα δύσκολο και δαπανηρό να διεξαχθεί μια μελέτη για να διαπιστωθεί εάν μια θεραπεία έχει βοηθήσει τους ανθρώπους να ζήσουν περισσότερο. Εθνικοί νόμοι επιβάλλουν αυστηρά όρια στον τρόπο με τον οποίο ένα εργαστήριο ή μια εταιρεία μπορεί να αναπτύξει και να δοκιμάσει φάρμακα. Τα ίδια τα άτομα δεν επιτρέπεται να αποφασίσουν πόσο κίνδυνο είναι πρόθυμα να δεχτούν, αλλά οι γιατροί κρίνουν αν μπορούν ή απαγορεύεται να έχουν πρόσβαση σε μια πειραματική θεραπεία. Με το σημερινό ρυθμιστικό περιβάλλον, ακόμη και αν ένα φάρμακο μακροζωίας αποδειχθεί ότι παρατείνει τη διάρκεια ζωής των ποντικών, θα περάσουν πάρα πολλά χρόνια μέχρι να επιτραπεί να δοκιμαστεί σε ανθρώπους.
Το παραπάνω συντηρητικό καθεστώς που διέπει όλα τα σύγχρονα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς είναι ασφαλώς αποτέλεσμα πολυετούς εμπειρίας και είναι εξαιρετικά απίθανο ότι μπορεί να τροποποιηθεί σε ουσιαστικό βαθμό. Και αυτό οδήγησε στην ιδέα δημιουργίας της Ζουζάλου, μιας χώρας αφιερωμένης στη μακροζωία και στις τεχνολογίες fast track που θα μπορούν να προσθέσουν περισσότερα υγιή χρόνια στην ανθρώπινη ζωή.
Στη χώρα αυτή, η αντιμετώπιση της γήρανσης θα αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Θα ενθαρρύνονται οι εταιρείες βιοτεχνολογίας να δημιουργήσουν βάσεις εκεί προσφέροντας φορολογικά προνόμια, υποστηρίζοντας το biohacking (τροποποίηση της γενετικής ταυτότητας) και χαλαρώνοντας τους κανονισμούς για τις κλινικές δοκιμές. Θα επιτρέπεται ο αυτοπειραματισμός και οι άνθρωποι θα μπορούν να πειραματίζονται μόνοι τους, ακόμη και με μη αποδεδειγμένες θεραπείες, εάν οι ίδιοι το επιθυμούν. Θα είναι το άτομο και όχι ο γιατρός που θα έχει τον τελευταίο λόγο για την πρόσβαση σε μια πειραματική θεραπεία. Και οι εταιρείες δεν θα εμποδίζονται από εθνικούς νόμους που περιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσουν και δοκιμάζουν φάρμακα.
Το πού και πώς μπορεί να δημιουργηθεί η Ζουζάλου παραμένει για την ώρα αναπάντητο ερώτημα. Αναφέρθηκε ως ενδεχόμενο η μικρή Αμερικανική Πολιτεία του Rhode Island που προσφέρει ενδιαφέρουσες δυνατότητες: Είναι κοντά στη Βοστώνη, έναν καθιερωμένο κόμβο βιοτεχνολογίας. Και έχει μικρό πληθυσμό. Εάν αρκετοί άνθρωποι που πιστεύουν στην ιδέα της Ζουζάλου μετακομίσουν εκεί, θα μπορούσαν να έχουν αρκετή δύναμη ψήφου για να επηρεάσουν τις δημοτικές και πολιτειακές εκλογές. «Πέντε με δέκα χιλιάδες άνθρωποι – αυτό είναι το μόνο που χρειάζεται», λέχθηκε στο συνέδριο.
Ακούστηκε όμως αμέσως και ο προβληματισμός. Η δομή της κυβέρνησης των ΗΠΑ είναι μια σοβαρή επιπλοκή, αφού καμία Πολιτεία δεν μπορεί να εξαλείψει τον Ομοσπονδιακό Νόμο ή τις απαιτήσεις της Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο άλλοι συμμετέχοντες πρότειναν το νέο κράτος να βρίσκεται κάπου στη Λατινική Αμερική, όπως στην Κόστα Ρίκα. Άλλοι σχεδίαζαν να συζητήσουν την ιδέα ενός κράτους μακροζωίας στο Μαυροβούνιο, σε μια ειδική οικονομική ζώνη, ή ακόμα και στην ανοικτή θάλασσα, ή, τέλος, γιατί όχι, σε μια ειδική ελεύθερη ζώνη στην πατρίδα του Ιπποκράτη.
Δεν έχει βρει το σπίτι της λοιπόν για την ώρα η Ζουζάλου, αλλά έχει ήδη το εθνικό της ρητό: «Η ζωή είναι καλή, η γήρανση και ο θάνατος είναι ανήθικοι».
Το προσυπογράφω προσωπικά με ενθουσιασμό!
*Ο Ραφαήλ Μωυσής είναι ιδρυτής του Συλλόγου Αποφοίτων ΜΙΤ στην Ελλάδα. Έχει εκδώσει τρία βιβλία: «Θα γίνει της Δεής», «ΑΛΗΘΙΝΑ ΚΑΙ ΑΝΕΚΔΟΤΑ. Ιστορίες με 55 πρόσωπα» και «Εθνικό Συμβούλιο Ενέργειας - Ηλίας Γυφτόπουλος, Πρόεδρος».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
