Την τελευταία δεκαετία έγινε ιδιαίτερα αισθητή στην Ελλάδα η λεγόμενη αιμορραγία δυναμικού (εγκεφάλων) προς τις χώρες του εξωτερικού. Νέοι με πτυχία αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα που μεγάλωσαν και σπούδασαν για να βρουν εργασία σε κάποια από τις υπόλοιπες δυτικές δημοκρατίες ή σε ανερχόμενα κράτη που αναζητούν εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό.
Το ελληνικό κράτος και η κάθε οικογένεια επενδύει καθ’ όλη τη διάρκεια της προσχολικής, της 12χρονης υποχρεωτικής και της 4ετούς πανεπιστημιακής εκπαίδευσης ένα μέσο αθροιστικό ποσό που μπορεί να φτάσει την τάξη μεγέθους των 100.000 ευρώ ανά παιδί (στοιχεία ΙΟΒΕ). Έρχεται στη συνέχεια ένα άλλο κράτος, χωρίς να έχει ξοδέψει τίποτα πάνω στην εκπαίδευση αυτών των ανθρώπων, και τους αξιοποιεί ανάλογα με την ειδικότητά τους ως γιατρούς, μηχανικούς, οικονομολόγους κλπ ώστε να συμβάλουν στην παραγωγική διαδικασία της χώρας εκείνης. Είναι εμφανές λοιπόν ότι η Ελλάδα βγαίνει διπλά χαμένη.
Και θα αναρωτιόταν κανείς, τελειώνει εκεί το πρόβλημα; Δηλαδή, θα αρκούσε μια επιφανειακή ή επικοινωνιακή διαχείριση του προβλήματος σαν αυτές που ακούμε τον τελευταίο καιρό; Ασφαλώς και όχι.
Ο λόγος είναι ο εξής απλός, ότι δεν έχει γίνει κατανοητό πως η φυγή των νέων στο εξωτερικό είναι μόνο η μία όψη του brain drain. Η άλλη όψη είναι το πολυάριθμο δυναμικό που παραμένει στην Ελλάδα και δεν αξιοποιείται επαγγελματικά εκεί όπου έχει εξειδικευτεί, και συνεπώς θα μπορούσε να δώσει συγκριτικό πλεονέκτημα στη χώρα, αλλά είτε αναγκάζεται να κάνει άσχετες δουλειές είτε να υποαπασχολείται. Με άλλα λόγια υπάρχει και μια κρυμμένη, εσωτερική αιμορραγία δυναμικού.
Δυναμικού στο οποίο, αν και το Ελληνικό κράτος έχει επενδύσει τόσο υλικούς όσο και άυλους πόρους, στη συνέχεια το αφήνει αναξιοποίητο. Συνεπώς, το ερώτημα που τίθεται είναι γενικό και κοινό: μπορεί να υπάρξει ένα συνολικό μοντέλο παραγωγικής ανάπτυξης της χώρας, με ταυτόχρονη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, του φυσικού πλούτου, της θέσης, αλλά και της ιστορίας μας;
Μια μηχανή για να δουλέψει με αποδοτικό τρόπο, πρέπει τα εξαρτήματα να είναι τοποθετημένα με τη σωστή σειρά και στη σωστή θέση, και να υπάρχει μια μεγάλη εικόνα για το τι κάνει αυτή η μηχανή. Σε αντίθετη περίπτωση, θα λειτουργεί μη αποδοτικά και οι φθορές από τις τριβές στο τέλος θα τη διαλύσουν.
Δεν είναι λοιπόν κακό να έχουμε στρατηγικό προγραμματισμό, σχέδιο και υλοποίηση με βάση μετρήσιμα αποτελέσματα. Όντας και ο ίδιος στην καρδιά της γενιάς του brain drain, 35 ετών σήμερα, βλέπω ότι ο μόνος τρόπος για να πάει μπροστά το καράβι που λέγεται Ελλάδα, είναι να αποφασίσουμε τι θέλουμε να κρατήσουμε και τι να αφήσουμε από το χθες, τι να ενσωματώσουμε από καλές πρακτικές άλλων χωρών και ποιο θα είναι το καινούριο που θα προσθέσουμε ως δική μας σφραγίδα για το μέλλον. Οι προϋποθέσεις υπήρχαν και υπάρχουν, δεν χάθηκαν ευτυχώς, η διάθεση όμως;
Ο κ. Βαγγέλης Αλμπάνης είναι Διδάκτωρ Φυσικής - Ερευνητής, Περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
