Μια από τις μεγαλύτερες πληγές που άνοιξε στην Ελλάδα της κρίσης έχει αρχίσει να κλείνει, καθώς το brain drain αντιστρέφεται και όλο και περισσότεροι νέοι και μορφωμένοι Έλληνες επιστρέφουν στη χώρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, έχουν επιστρέψει στη χώρα περίπου 350.000 από τους 600.000 Έλληνες που μετακόμισαν στο εξωτερικό την περίοδο 2010-2021, αντιστρέφοντας ένα μέρος από την απώλεια ταλέντων που βίωσε η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, 6 στις 10 νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν μεταξύ του τρίτου τριμήνου του 2019 και του τρίτου τριμήνου του 2023 ήταν σε τομείς υψηλής εξειδίκευσης. Η τεχνολογία και η πληροφορική αποτελούν τους βασικούς πυλώνες προσέλκυσης νέων εργαζομένων.
Στελέχη της αγοράς υπογραμμίζουν πως οι μεγαλύτερες ανάγκες παρατηρούνται στην αγορά της Πληροφορικής και της Τεχνολογίας, καθώς δεν υπάρχει εταιρεία, μικρή ή μεγάλη που να μην αναζητεί προσωπικό. Ιδιαίτερα αυξημένες είναι οι ανάγκες για ειδικούς στη κυβερνοασφάλεια και την τεχνητή νοημοσύνη. Παράλληλα επισημαίνουν το γεγονός πως η δεξαμενή διαθέσιμων ταλέντων στερεύει σε μια κατάσταση που πρόκειται να γίνει ακόμα πιο έντονη με την πραγματοποίηση των μεγάλων επενδύσεων που έρχονται τα επόμενα χρόνια.
Η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή σειρά από κίνητρα για την προσέλκυση εξειδικευμένων Ελλήνων και άλλων που ζουν στο εξωτερικό. Σε αυτά περιλαμβάνονται νέοι κανονισμοί σχετικά με το ωράριο εργασίας και τη γονική άδεια, καθώς και χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές για όσους μετεγκαθίστανται στην Ελλάδα. Επίσης, για τους επιχειρηματίες αναπτύσσει νέα προγράμματα για τη στήριξη της καινοτομίας και της επιχειρηματικής ανάπτυξης μέσω φορολογικών κινήτρων και πρόσβασης σε χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Όπως αναφέρει το Enterprise Greece, η ελληνική οικονομία είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επιτυγχάνοντας ρεκόρ αύξησης των εξαγωγών και ρεκόρ άμεσων ξένων επενδύσεων. Πρόσφατα, το περιοδικό The Economist ανακήρυξε την Ελλάδα ως την οικονομία με τις καλύτερες επιδόσεις στον κόσμο για δεύτερη συνεχή χρονιά με βάση μια σειρά από μετρήσεις.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης στο ετήσιο συνέδριο BrainReGain είχε τονίσει πως «η πορεία της οικονομίας αποτελεί τη βάση των προσπαθειών μας να επαναφέρουμε τη γενιά που χάθηκε από το brain drain» υπογραμμίζοντας «δεν υπάρχει καμία απολύτως σύγκριση μεταξύ της σημερινής οικονομίας με την οικονομία του 2019».
Οι κλάδοι που χρειάζονται άμεσα ταλέντα και οι λύσεις
Τα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού πρόκειται να ανεβάσουν τον ανταγωνισμό ανάμεσα στις εταιρείες και στην προσέλκυση ταλέντων που βρίσκονται σε έλλειψη στην ελληνική αγορά. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι η εισροή ξένων επενδύσεων από μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες στον τομέα της τεχνολογίας, όπως η Microsoft, η Google, η Cisco, η Pfizer και η Amazon, οι οποίες αναδιαμορφώνουν την οικονομία και δημιουργούν ζήτηση για νέες επαγγελματικές δεξιότητες.
Σύμφωνα με έρευνα της ManpowerGreece, ο κλάδος της Πληροφορικής καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση των προθέσεων προσλήψεων, έχοντας τις υψηλότερες προοπτικές απασχόλησης που έχουν καταγραφεί από το πρώτο τρίμηνο του 2022, σημειώνοντας άνοδο κατά 32% από το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 37% από το 2ο τρίμηνο του 2023. Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως όσον αφορά στην τριμηνιαία αύξηση του κλάδου της Πληροφορικής, ξεπερνώντας τη μέση τριμηνιαία αύξηση στον τομέα αυτόν κατά 33%.
Οι Υπηρεσίες Επικοινωνίας ακολουθούν με τις προθέσεις προσλήψεων να φτάνουν στο 25%, ο κλάδος της Υγείας και των Βιο-επιστημών στο 17% ενώ Χρηματοοικονομικά & Κτηματομεσιτικά έπονται με 12%. Μηδενικές προοπτικές προσλήψεων αποτυπώνονται στον κλάδο της Ενέργειας και των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας.
Οι κλάδοι στους οποίους αποτυπώνεται μεγαλύτερη έλλειψη ταλέντου στην Ελλάδα είναι οι Υπηρεσίες Επικοινωνίας και ο κλάδος της Βιομηχανίας & Κατασκευών, με το 89% των εργοδοτών να αναφέρουν δυσκολία στην εύρεση ταλέντων. Ειδικότερα, στον τομέα της Ενέργειας και των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, το 88% των εργοδοτών αναφέρει δυσκολία στην εύρεση ταλέντων. Επιπλέον, το 85% των εργοδοτών αντιμετωπίζει πρόβλημα στην εύρεση ταλέντων στον κλάδο των Καταναλωτικών Αγαθών και Υπηρεσιών.
Στον κλάδο των Μεταφορών και της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, το 82% των οργανισμών δεν βρίσκει το απαιτούμενο ταλέντο. Στην Υγεία και τις Βιοεπιστήμες, το ποσοστό των εργοδοτών που αντιμετωπίζει δυσκολίες ανέρχεται στο 81%. Στους τομείς των Χρηματοοικονομικών και των Κτηματομεσιτικών, το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 79%.
Από την πλευρά τους οι εταιρείες προχωρούν στη δημιουργία νέων τεχνολογικών hubs σε ελληνικές πόλεις όπου υπάρχουν πανεπιστημιακές σχολές σχετικές με το αντικείμενο, με στόχο να καλυφθούν οι ανάγκες για εξειδικευμένο προσωπικό μέσα από τα φυτώρια που δημιουργούνται. Ήδη η Vodafone έχει δημιουργήσει Κέντρο Ανταγωνιστικότητας (Competence Center) στο Ηράκλειο Κρήτης, ενώ η UniSystems σχεδιάζει να αναπτύξει τεχνολογικά hubs σε όλη την Ελλάδα, με πρώτο σταθμό την Πάτρα, ενώ εξετάζει και την ανάπτυξη hubs στο εξωτερικό.
Η Entersoft επίσης έχει δημιουργήσει ένα τεχνολογικό hub στην Πάτρα σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο, επενδύοντας σε ετήσια βάση κεφάλαια της τάξης των 3 εκατ. ευρώ. Από το Κέντρο θα δημιουργηθούν 60 νέες θέσεις εργασίας, με την εταιρεία να φιλοδοξεί την επόμενη πενταετία έως και το 25% των προσλήψεών της να προέρχεται από το hub.