Γράφηκαν στην Ελλάδα νεκρολογίες για τον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ George Shultz που πέθανε στις 6 Φεβρουαρίου σε ηλικία 100 ετών, δεν αναφέρθηκε όμως η μακρά και στενή σχέση του με το ΜΙΤ όπου πήρε το διδακτορικό του, διορίστηκε νεαρός καθηγητής και υπηρέτησε όσο λίγοι τους τρεις όρους εντολής των καθηγητών του Ινστιτούτου που περιγράφονται ως: Διδασκαλία, Έρευνα και Προσφορά προς την Κοινωνία.
Ο Shultz υπήρξε ο πρώτος Πρόεδρος στην «Ενεργειακή Πρωτοβουλία του ΜΙΤ για την Αποτροπή της Κλιματικής Αλλαγής», στο έργο της οποίας έχουμε και άλλοτε αναφερθεί και συμμετείχε σε αυτήν μέχρι τα 99 του χρόνια. Ήταν, όπως τον χαρακτηρίζει η πρώην Πρόεδρος του Ινστιτούτου Susan Hockfield, «ένας περιβαλλοντολόγος και τεχνολόγος μπροστά από την εποχή του».
Έχει γενικά αναγνωριστεί η καθοριστική συμβολή του στον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου, αλλά πολύ λιγότερο γνωστή είναι η συνεισφορά του στην προστασία του περιβάλλοντος. Παρακολούθησε με προσοχή τις μελέτες για τη συρρίκνωση της ζώνης του όζοντος, που οφείλονταν στο γνωστό με το εμπορικό όνομα φρέον ψυκτικό υγρό και έπεισε τον Reagan να υποστηρίξει το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ που κατάργησε σταδιακά τη χρήση του υγρού και έτσι επιτεύχθηκε η αποκατάσταση της ζώνης, κάτι που θεωρείται η μεγαλύτερη ίσως ως τώρα επιτυχία στην μάχη για την προστασία του περιβάλλοντος.
Ανήκοντας σε ένα παραδοσιακά φιλικό προς τη βιομηχανία κόμμα, ο Shultz χρειάστηκε να επιστρατεύσει όλη του τη διαπραγματευτική δεξιοτεχνία για να συγκροτηθεί το «Ρεπουμπλικανικό Πλάνο» για τον περιορισμό εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου από όλες τις βιομηχανικές δραστηριότητες.
Ενθάρρυνε σθεναρά τις καινοτομίες στην τεχνολογία καθαρής ενέργειας, στην αναζήτηση λύσεων με χαμηλό ή μηδενικό καθαρό κόστος φροντίζοντας πάντα να εμπλέξει στις προσπάθειες αυτές τη βιομηχανία. Αναζητούσε συνεχώς τρόπους για αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού, για τεχνολογίες ικανές να μετασχηματίσουν τις ενεργειακές υπηρεσίες και τις αγορές. Ήταν ο ίδιος πιστός χρήστης του ηλεκτρικού αυτοκινήτου και ιδιαίτερα περήφανος για την επιτυχία του να υιοθετήσει ο Αμερικανικός στρατός την φωτοβολταϊκή κουβέρτα.
Θεωρούσε ο Shultz την τεχνολογική υπεροχή της πατρίδας του ως τη μεγαλύτερη εγγύηση για την εθνική της ασφάλεια και ισχυρό εργαλείο στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, μια συνάφεια που περιγράφει σε ένα από τα πολλά του βιβλία «Η πρόκληση της τεχνολογίας στη διακυβέρνηση». Είχε την ικανότητα να φέρνει κοντά ανθρώπους διαφόρων πεποιθήσεων και κατάρτισης και πίστευε στην δύναμη της διαρκούς συνεργασίας. «Αν θέλετε να προσγειωθούμε μαζί, πρέπει και να έχουμε απογειωθεί μαζί», ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά του αποφθέγματα.
Και κλείνω με ένα ελληνικό, απίστευτο αλλά σας διαβεβαιώνω αληθινό: Η θητεία του στο υπουργείο Εξωτερικών συνέπεσε με την εποχή που η Ελληνική Κυβέρνηση αγκάλιαζε τον «αδελφό Αραφάτ» και δέχονταν στην Ελούντα τον Καντάφι, ο αντιαμερικανισμός ήταν στο αποκορύφωμα και οι εχθρικές για τις ΗΠΑ εκδηλώσεις σχεδόν καθημερινές. Ήρθε λοιπόν ο Shultz για μια σύντομη επίσκεψη στην Αθήνα προκειμένου να υποβάλει νότα διαμαρτυρίας στον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Γοητεύθηκε όμως τόσο από την εγκαρδιότητα με την οποία έγινε δεκτός στο Καστρί και την ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολούθησε, ώστε ξέχασε να καταθέσει τη νότα!
* Ο κ. Ραφαήλ Μωυσής είναι ιδρυτής του Συλλόγου Αποφοίτων ΜΙΤ στην Ελλάδα. Έχει εκδώσει δυο βιβλία «Θα γίνει της Δεής» και «ΑΛΗΘΙΝΑ ΚΑΙ ΑΝΕΚΔΟΤΑ. Ιστορίες με 55 πρόσωπα».