Μπορεί να μοιάζει σήμερα με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, όμως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήδη προετοιμάζεται για το τέλος των μετρητών στις συναλλαγές, διερευνώντας τις προοπτικές έκδοσης του ψηφιακού ευρώ. Εξάλλου, το Ecofin ήδη έχει εκφρασθεί αρνητικά για τα λεγόμενα stable coins του ιδιωτικού τομέα, όπως το Libra που σχεδιάζει το Facebook, και το Business Daily αποκαλύπτει σήμερα τις θέσεις για το θέμα που διατυπώθηκαν από το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών.
Σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Challenges» στις 8 Ιανουαρίου, η νέα πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, εξηγεί περισσότερο τις σκέψεις που είχε διατυπώσει ήδη, στην πρώτη της συνέντευξή Τύπου με τη νέα της ιδιότητα, για τα ψηφιακά νομίσματα. Σε αυτές τις πρώτες δηλώσεις της, η Λαγκάρντ είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο έκδοσης ενός ψηφιακού ευρώ, ενώ στις νέες δηλώσεις της ξεκαθαρίζει ότι η ΕΚΤ άρχισε ήδη να εξετάζει την προοπτική της έκδοσης ψηφιακού νομίσματος, επειδή θέλει να διασφαλίσει ότι το ευρώ θα παραμείνει ένα ισχυρό μέσο πληρωμών στο μέλλον, ακόμη και όταν θα έχουν μειωθεί σημαντικά οι πληρωμές με μετρητά, δημιουργώντας ένα νέο κόσμο όπου θα κυριαρχούν οι συναλλαγές με ψηφιακά μέσα.
Ειδικότερα, σε ερώτηση για το αν η δημιουργία κρυπτονομισμάτων είναι νόμιμη αποστολή για την ΕΚΤ, η Λαγκάρντ δίνει μια απάντηση σε δύο σκέλη, αφενός εξηγώντας τη σημασία των πρωτοβουλιών της κεντρικής τράπεζας για την καλύτερη σύνδεση του ευρωπαϊκού συστήματος πληρωμών Target με τις ψηφιακές πληρωμές και, αφετέρου, περιγράφοντας τις πρωτοβουλίες της ΕΚΤ για την εξέταση σχεδίων έκδοσης ψηφιακού νομίσματος:
- Η καινοτομία στον τομέα των πληρωμών, τονίζει η Λαγκάρντ, έρχεται σε αντιμετώπιση της επείγουσας ζήτησης για ταχύτερες και φθηνότερες πληρωμές, ιδίως διασυνοριακές. Το Ευρωσύστημα γενικότερα και ειδικότερα η ΕΚΤ επιθυμούν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στον τομέα αυτό, αντί να ενεργούν απλώς ως παρατηρητές ενός μεταβαλλόμενου κόσμου. Το 2018 το Ευρωσύστημα δρομολόγησε μια υποδομή για την παροχή πανευρωπαϊκών άμεσων πληρωμών με άμεσο διακανονισμό σε χρήμα Κεντρικής Τράπεζας (TIPS - Διακανονισμός Άμεσων Πληρωμών TARGET). Αυτό επιτρέπει στις τράπεζες να επεξεργάζονται τις πληρωμές μεταξύ τους σε χρόνο δευτερολέπτων, 24 ώρες την ημέρα, 365 ημέρες το χρόνο, σε όλη την Ευρώπη. Αυτό εξυπηρετεί όχι μόνο τις προτιμήσεις των νεότερων γενεών, οι οποίες θέλουν να κάνουν 24ωρη πληρωμή με τα smartphone τους, αλλά και των επιχειρήσεων, οι οποίες θέλουν να βελτιστοποιήσουν τις διαδικασίες πληρωμών και εφοδιαστικής αλυσίδας.
- Όσον αφορά την πορεία προς τα εμπρός, προσθέτει η Λαγκάρντ, η ΕΚΤ θα εξακολουθήσει να αξιολογεί το κόστος και τα οφέλη της έκδοσης ενός ψηφιακού νομίσματος Κεντρικής Τράπεζας (CBDC), το οποίο θα διασφαλίζει ότι το ευρύ κοινό θα παραμένει σε θέση να χρησιμοποιεί χρήματα της Κεντρικής Τράπεζας, ακόμη και αν η χρήση φυσικών μετρητών τελικά μειώνεται. Ωστόσο, η προοπτική των πρωτοβουλιών της Κεντρικής Τράπεζας δεν θα πρέπει ούτε να αποθαρρύνει ούτε να παραγκωνίζει τις ιδιωτικές λύσεις που βασίζονται στην αγορά για ταχείες και αποδοτικές πληρωμές λιανικής στη ζώνη του ευρώ. Κοιτάμε προσεκτικά τη σκοπιμότητα και τα προτερήματα ενός CBDC, επίσης, επειδή θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις για το χρηματοπιστωτικό τομέα και για τη διαβίβαση της νομισματικής πολιτικής. Στο τέλος του 2019 δημιουργήσαμε μια ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων στην ΕΚΤ, η οποία θα συνεργάζεται στενά με τις εθνικές κεντρικές τράπεζες για να μελετήσει τη σκοπιμότητα ενός CBDC της ζώνης του ευρώ σε διάφορες μορφές, καλύπτοντας όλες τις πρακτικές πτυχές, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου ελαχιστοποίησης των πιθανών ακούσιων παρενεργειών.
Πρακτικά, αυτό που θα εξετάσουν οι ειδικοί του Ευρωσυστήματος είναι το επόμενο βήμα μετά την βελτιστοποίηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών σε ευρώ, που ήδη έχει επιτευχθεί. Δηλαδή, την έκδοση ενός κρυπτονομίσματος τύπου Bitcoin, αλλά με την... υπογραφή της ΕΚΤ, το οποίο θα επιτρέπει μια αποκεντρωμένη εκδοχή συναλλαγών (έξω από το σύστημα πληρωμών Target), σε συνδυασμό με κωδικοποίηση/κρυπτογράφηση του νέου ψηφιακού νομίσματος, με τρόπο που θα παραπέμπει στην τεχνολογία blockchain. Δηλαδή, το ψηφιακό ευρώ θα ενσωματώνει κρυπτογραφημένες εντολές προγραμματισμού, για τις οποίες θα έχει την ευθύνη η ίδια η ΕΚΤ, ώστε να χρησιμοποιείται ως ένα ασφαλές μέσο αποκεντρωμένων συναλλαγών.
Η αντίθεση του Ecofin στα ιδιωτικά κρυπτονομίσματα και η θέση της Αθήνας
Παρότι η ΕΚΤ εμφανίζεται δεκτική στις πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα στον τομέα των κρυπτονομισμάτων, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως εκφράζονται από το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε., το γνωστό Ecofin, έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους σε σχέδια όπως αυτό του Facebook για το ιδιωτικό κρυπτονόμισμα - stable coin, Libra, τονίζοντας την ανησυχία τους για τα θέματα ασφάλειας των συναλλαγών που ανακύπτουν και προειδοποιώντας ότι θα ασκηθεί αυστηρή εποπτεία από τις ευρωπαϊκές αρχές σε ενδεχόμενες τέτοιες προσπάθειες.
Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης στο θέμα, όπως διατυπώνεται σε σχετικό υπόμνημα υπηρεσιακών παραγόντων του υπ. Οικονομικών, το οποίο συντάχθηκε ενόψει της συνεδρίασης του Ecofin, είναι αρνητική. «Το γεγονός ότι η Facebook αποκάλυψε τα σχέδιά της για να κυκλοφορήσει κρυπτονόμισμα, και πιο συγκεριμένα το Libra, αλλά και η ανάλογη πρωτοβουλία της JP Μorgan, τόσο λόγω μεγέθους, όσο και εξαιτίας των σκανδάλων που έχουν προηγηθεί στην περίπτωση του κολοσσού Facebook για θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, έχει προκαλέσει το έντονο και επιτακτικό ενδιαφέρον των Ευρωπαίων Αξιωματούχων, του ΔΝΤ, των G20», σημειώνουν οι τεχνοκράτες του ΥΠΟΙΚ.
Και επισημαίνουν: «Η Υπηρεσία μας παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στο χώρο του FinTech Action Plan και έχει διατυπώσει ξεκάθαρη θέση καθ’ όλη τη διάρκεια διαπραγμάτευσης του φακέλου Crowdfunding, σύμφωνα με την οποία, έχουμε αρνηθεί την συμπερίληψη των Virtual Coins και των ICOs στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω κανονισμού, αντιλαμβανόμενοι τις ισχύουσες διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες μεταξύ των Κρατών - Μελών (Κ-Μ), αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την μη συστηματική παρακολούθηση, τη έλλειψη ενιαίου ορισμό των εν λόγω χρηματοοικονομικών εργαλείων, αλλά και φυσικά την έλλειψη ορισμού εποπτικής αρχής και εποπτικών διαδικασιών για τα εν λόγω μέσα. Με τις θέσεις αυτές της Υπηρεσίας μας συμφωνεί και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς».
Σε ό,τι αφορά την ανάγκη για αυστηρότερη εποπτεία, στο υπόμνημα τονίζεται ότι: «Συνολικά, αναγνωρίζονται γενικότερα οι σοβαροί κίνδυνοι για την οικονομία, αλλά τέτοια προϊόντα ήδη κυκλοφορούν και το επενδυτικό ενδιαφέρον υπάρχει. Συνεπώς, προτεραιότητα τίθεται πλέον, ώστε το σύστημα να τεθεί σε εγρήγορση και να προβεί σε απαραίτητες και ορθές νομοθετικές ρυθμίσεις, ώστε τα stablecoins να λειτουργήσουν εντός του συστήματος. Εάν αυτό επιτευχθεί, με τη συμβολή της επιστημονικής κοινότητας για την ορθή μελέτη των ευκαιριών και κινδύνων, τα stablecoins θα μπορέσουν να αποτελέσουν έναν πόλο έλξης κεφαλαίων εξωτραπεζικά. Η ανάγκη για άμεση αναθεώρηση και επεξεργασία των δεδομένων των συστημάτων πληρωμών είναι επιτακτική και τα συστήματα αυτά θα πρέπει να επικαιροποιούνται και να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις νέες προκλήσεις».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
