Σε όλα τα χρηματιστήρια του πλανήτη επικράτησε χθες ανακούφιση για την εκτόνωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, καθώς φάνηκε να κλείνει ένας κύκλος εκατέρωθεν χτυπημάτων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, αλλά τα μεγαλύτερα κέρδη ανάμεσα στους 94 διεθνείς χρηματιστηριακούς δείκτες που παρακολουθεί το Bloomberg είχε ο δείκτης του Χρηματιστηρίου Κωνσταντινούπολης, την ώρα που σημείωνε μεγάλη άνοδο και η τουρκική λίρα.
Ο δείκτης Borsa Instanbul 100 έκλεισε χθες με εντυπωσιακή άνοδο, κατά 4,7%, που ήταν και η μεγαλύτερη από τον Νοέμβριο του 2015, σύμφωνα με το Bloomberg. Σημαντική άνοδο, αλλά πολύ μικρότερη από αυτή του τουρκικού χρηματιστηρίου, σημείωσαν και οι δείκτες των αγορών της ευρύτερης περιοχής. Ο δείκτης στην Σ. Αραβία κέρδισε 2,7%, ενώ σε Ντουμπάι, Άμπου Ντάμπι, Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ και Αίγυπτο οι χρηματιστηριακοί δείκτες έκλεισαν με άνοδο μεταξύ 0,8% και 1,9%.
Εντυπωσιακή ήταν και η άνοδος της τουρκικής λίρας, που είχε βρεθεί σε μεγάλη πίεση τις προηγούμενες ημέρες, με αποτέλεσμα να υποχρεωθούν οι κρατικές τράπεζες της Τουρκίας να δαπανήσουν μεγάλα ποσά για να την υποστηρίξουν. Ενώ στις 8 Ιανουαρίου η ισοτιμία της λίρας με το δολάριο είχε εκτιναχθεί πάνω από τις 5,98 λίρες, χθες υποχώρησε ως και τις 5,86 λίρες, για να ισορροπήσει αργότερα λίγο χαμηλότερα από τις 5,88 λίρες.
Η πτώση του δολαρίου έναντι της λίρας
Οι αναλυτές θεωρούν ότι η ισχυρή άνοδος των τουρκικών μετοχών και της λίρας είναι απόλυτα δικαιολογημένη, καθώς η Τουρκία θα είχε υποστεί τις πιο επικίνδυνες συνέπειες από μια κλιμάκωση της σύγκρουσης ΗΠΑ - Ιράν, όπως δηλώνει στο Bloomberg ο στρατηγικός αναλυτής της Al Dhabi Capital, Μοχάμεντ Αλί Γιασίν. Ιδιαίτερα σημαντική για την Τουρκία, προσθέτει, είναι η πτώση της τιμής του πετρελαίου, καθώς πρόκειται για μια βιομηχανική χώρα που καλύπτει τις ανάγκες της σε πετρέλαιο με εισαγωγές. Η πτώση των τιμών θα οδηγήσει σε εξασθένηση των πληθωριστικών πιέσεων στην Τουρκία.
Μεγάλη ώθηση πήρε ο δείκτης της Κωνσταντινούπολης, επίσης, από τη διαφαινόμενη βελτίωση της κατάστασης του τραπεζικού τομέα της χώρας. Κορυφαίες τράπεζες, όπως η Turkiye Garanti Bankasi και η Akbank, ανακοίνωσαν τις θετικές εκτιμήσεις τους για τα μεγέθη τους το 2020 και οι μετοχές τους κέρδισαν 7,4% και 7%, αντίστοιχα.
Η οικονομία της Τουρκίας παραμένει σε καθοδική πορεία από το 2013, έχοντας χάσει το 18% του ονομαστικού ΑΕΠ ως το τέλος του 2018, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το 2019, η πτωτική πορεία ανακόπηκε και το 2020 αναμένεται μεγαλύτερη ανάκαμψη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Τουρκία θα είναι το 2020 μία από τις οκτώ οικονομίες που θα συμβάλουν συνολικά κατά 90% στην αναμενόμενη, μικρή μεγέθυνση της παγκόσμιας οικονομίας.
Πάντως, αναλυτές προειδοποιούν ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους, όχι μόνο γεωπολιτικού χαρακτήρα. Οι προβλέψεις του προέδρου Ερντογάν για μονοψήφιο πληθωρισμό και επιτόκια θεωρούνται υπερβολικά φιλόδοξες και πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος, εάν επιχειρηθεί μια απότομη μείωση των επιτοκίων πέρα από τα όρια ανοχής των διεθνών επενδυτών, να υποτιμηθεί απότομα η λίρα και να αναζωπυρωθεί ο πληθωρισμός. Οι επιχειρήσεις βαρύνονται με υψηλό δανεισμό σε συνάλλαγμα και θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα, σε ενδεχόμενη διολίσθηση της λίρας.