Στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, η ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά των ανοιχτών δεδομένων που κάθε χρόνο η πρόβλεψη για τα μεγέθη της αυξάνεται εκθετικά, ανοίγει μια τεράστια ευκαιρία για επιχειρήσεις αλλά και την οικονομία της χώρας, αφού θα μπορούσαν να προσφέρουν μέχρι και αύξηση 3,2 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας και να ανοίξουν 1.000 νέες θέσεις εργασίας.
Ως ανοικτά δεδομένα νοούνται τα δεδομένα που διατίθενται με ορισμένη άδεια, ώστε οποιοσδήποτε να μπορεί να τα χρησιμοποιεί, να τα επαναχρησιμοποιεί και να τα αναδιανέμει αυτούσια ή τροποποιημένα, με μοναδικό περιορισμό την αναφορά στην πηγή τους ή τη διάθεσή τους υπό τους ίδιους όρους με το πρωτότυπο έργο.
Τα δεδομένα αυτά είναι διαθέσιμα σε τυποποιημένη μορφή με τη χρήση σχετικών προδιαγραφών “ανοικτών προτύπων”, ώστε να μπορούν να ανακτηθούν εύκολα από μηχανές αναζήτησης, να γίνει η επεξεργασία τους από υπολογιστικές εφαρμογές και να καταστεί δυνατή η μηχανική επαναχρησιμοποίησή τους.
Ειδικότερα υπολογίζεται πως το 2025 η οικονομία των δεδομένων στην ΕΕ θα ανέρχεται στα 829 δισ. ευρώ με 583.000 χρήστες δεδομένων, και ο τζίρος των 173.000 παρόχων δεδομένων που θα είναι μέχρι τότε θα φτάνει τα 99 δισ. ευρώ.
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κ. Πιερρακάκης, μιλώντας σε διαδικτυακή εκδήλωση που οργάνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος, τόνισε τη σημασία των ανοιχτών δεδομένων και την αξία που μπορούν να δημιουργήσουν για την οικονομία. Ειδικότερα επισήμανε ότι «ο ΣΕΒ πριν λίγα χρόνια είχε κάνει μια σχετική μελέτη, όπου είχε υπογραμμίσει ότι μέσα από το άνοιγμα των δεδομένων του ελληνικού κράτους μπορούν να δημιουργηθούν έως και 1.000 θέσεις εργασίας σε μία πενταετία και προστιθέμενη αξία στο ΑΕΠ 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Βέβαια, νομίζω ότι είναι ακόμη μεγαλύτερες οι αποδόσεις που μπορεί να δώσει πλέον το άνοιγμα των δεδομένων στη χώρα μας».
Ο υπουργός ανέφερε πως ήδη η χώρα μας έχει ενσωματώσει τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες και είμαστε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έχει ενσωματώσει την ευρωπαϊκή Οδηγία για τα ανοιχτά δεδομένα καθώς «από τις αρχές του 2020 έχουμε θεμελιώσει τους μηχανισμούς μέσα από τους οποίους μπορούμε να δημοσιεύουμε, γενικά, τα δεδομένα στη χώρα μας».
Ωστόσο επισήμανε ότι «η μια διάσταση του προβλήματος είναι να δημοσιεύσεις τις ροές δεδομένων και η δεύτερη διάσταση του προβλήματος είναι να το κάνεις με έναν τρόπο που είναι επεξεργάσιμος, δηλαδή με αρχιτεκτονική ΑΡΙ, ώστε να το χρησιμοποιεί η κοινότητα των προγραμματιστών και ο κάθε ενδιαφερόμενος. Η νέα πύλη που έχουμε δημιουργήσει, το data.gov.gr, ακόμη χτίζεται. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο έχουν δημοσιευτεί εκεί τα δεδομένα είναι ο δόκιμος, γιατί μπορεί κανείς να επεξεργαστεί δεδομένα όπως αυτά που αφορούν την κίνηση στους δρόμους ή δεδομένα γύρω από τον ΟΑΣΑ για παράδειγμα ή δεδομένα γύρω από τον εμβολιασμό».
Παράλληλα σε ένα κάλεσμα προς την κοινότητα των προγραμματιστών που υπάρχει στη χώρα, ο κ. Πιερρακάκης σημείωσε πως θα ζητηθεί μέσα από hackathons να αξιοποιηθούν τα δεδομένα ώστε να βοηθηθεί η Πολιτεία στο σχεδιασμό πολιτικών.
Αύξηση της διαφάνειας και της καινοτομίας
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας στάθηκε ιδιαιτέρως στη σημασία των ανοικτών δεδομένων στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, ενώ αναφέρθηκε και στην Πύλη Ανοικτών Δεδομένων την οποία έχει εγκαινιάσει η ΤτΕ από το 2018, πρωτοπορώντας σε σχέση με πολλές άλλες κεντρικές τράπεζες.
Ο διοικητής της ΤτΕ σημείωσε πως τα ανοιχτά δεδομένα μπορούν να προσφέρουν σημαντικά οφέλη, τόσο για αυτούς που τα παρέχουν όσο και για τους παραλήπτες τους, ενώ ενισχύουν επίσης την εσωτερική και εξωτερική διαφάνεια ενός οργανισμού. Όπως υπογράμμισε: «Η επιστημονική έρευνα και ο πειραματισμός διευκολύνονται, προάγοντας την ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών και προϊόντων. Η καινοτομία οδηγεί με τη σειρά της στην δημιουργία νέων επιχειρήσεων και νέων θέσεων εργασίας, την ενίσχυση του ανταγωνισμού και την προσφορά καλύτερων προϊόντων στους καταναλωτές. Τέλος, το άνοιγμα των δεδομένων του δημόσιου τομέα επιτρέπει στους πολίτες να ασκούν έλεγχο στις δημόσιες υπηρεσίες και συμβάλλει στην πιο ενεργό συμμετοχή τους στο δημόσιο βίο».
Ο κ. Στουρνάρας σημείωσε πως τον Ιούλιο του 2018 η Τράπεζα της Ελλάδος έθεσε σε λειτουργία την Πύλη Ανοικτών Δεδομένων (Open Data Portal) όπου μέσα σε τρία χρόνια έως και τον Ιούλιο του 2021 την είχαν επισκεφθεί συνολικά 40.000 χρήστες, εκ των οποίων πάνω από το 30% από το εξωτερικό. Το περιεχόμενο της Πύλης περιλαμβάνει πάνω από 3.000 αρχεία και συνεχίζει να εμπλουτίζεται με νέα σύνολα δεδομένων, όπως για παράδειγμα τα Δελτία Τιμών Χρυσού και Χρυσών Νομισμάτων.
Ανέφερε επίσης πως συνεχίζοντας στην κατεύθυνση αυτή, πρόθεση της ΤτΕ είναι να διεξάγει διαγωνισμό datathon το Φθινόπωρο του 2022, για την αναζήτηση καινοτόμων λύσεων με τη χρήση ανοικτών δεδομένων, ενώ επισήμανε ότι όπως τα ανοικτά δεδομένα, η ανοικτή τραπεζική (open banking) προάγει την καινοτομία, την διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα, ιδιαίτερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Οι προκλήσεις για την ανάπτυξη της αγοράς στην Ελλάδα
Ο κ. Σπύρος Αθανασίου, Επιστημονικός Συνεργάτης, του Ινστιτούτου Πληροφοριακών Συστημάτων «Αθηνά», τόνισε πως «η ετοιμότητα σε εθνικό επίπεδο επηρεάζει σημαντικά τον ιδιωτικό τομέα. Το πόσο είναι ανοιχτό, το πόσα ανοιχτά είναι τα δεδομένα που προσφέρει το κράτος είναι συνδεδεμένο και με το τι κάνει ο ιδιωτικός τομέας. Και δυστυχώς είναι κάτι που πρέπει να το έχουμε υπόψιν μας. Δεν θα κατορθώσουν όλοι στην Ευρώπη να είναι ανθεκτικοί και αυτόνομοι στα δεδομένα».
Ωστόσο επισήμανε πως «χάνουμε έδαφος σε σχέση με το γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη» καθώς η χώρα δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει σημαντικά επιτεύγματα που είχε επιτύχει στο παρελθόν. Σημείωσε πως στην κούρσα των ανοιχτών δεδομένων θα υπάρξουν νικητές και χαμένοι στην Ευρώπη με τον κίνδυνο της ψηφιακής απόκλισης να είναι ορατός αν δεν υπάρξει έγκαιρη δράση από κράτος και οργανισμούς.
Ανέφερε πως «ήμασταν ήδη από το 2010 μια από τις πρώτες 8 χώρες στον κόσμο που προσφέραμε ανοιχτά δεδομένα. Παρόλα αυτά καθυστερήσαμε στο επόμενο χρονικό διάστημα να μεταφέρουμε αυτή την ορμή προς τον ιδιωτικό τομέα και προς την ίδια μας την οικονομία», τονίζοντας πως υπάρχει ανάγκη να υπάρξει μια πιο συνεκτική και ενεργητική εθνική στρατηγική.
Μεταξύ των προκλήσεων που υπάρχουν ανέφερε πως είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλιστεί μια δίκαιη, ισότιμη και ανοιχτή οικονομία δεδομένων, όπως ακριβώς ανοιχτή είναι και η πραγματική οικονομία, τονίζοντας παράλληλα πως περισσότερες από τις μισές ανάγκες δεδομένων των εταιρειών δεν καλύπτονται.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
