Μπροστά σε τέλεια καταιγίδα βρίσκεται η Meta, που άλλοτε κυριαρχούσε στα κοινωνικά δίκτυα με το Facebook, καθώς για πρώτη φορά μειώθηκαν οι χρήστες του Facebook, που αντιμετωπίζει οξύτατο ανταγωνισμό, ενώ πλέον η μελλοντική της ανάπτυξη, αν όχι και η ίδια η επιβίωσή της, στηρίζεται στο ακριβό και ριψοκίνδυνο στοίχημα για τη δημιουργία του Metaverse.
Αν κάτι έχει αποδείξει ο Μάρκ Ζούκενμπεργκ τα τελευταία χρόνια είναι ότι καταφέρνει και ξεπερνά όλα τα εμπόδια που του παρουσιάζονται. Η μετονομασία του Facebook σε Meta, οι στοχευμένες εξαγορές και η διεύρυνση του οικοσυστήματος προορίζονται να δώσουν το «φιλί ζωής» στον τεχνολογικό κολοσσό, ανανεώνοντας το όραμα για το πού μπορεί να φτάσει η εξέλιξη της σχέσης του ανθρώπου με το διαδίκτυο.
Ωστόσο αυτή τη στιγμή το Facebook βρίσκεται μπροστά στη δυσκολότερη ώρα του. Οι μετοχές της Meta βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων ετών, έχοντας καταρρεύσει περισσότερο από 45% από το ιστορικό υψηλό του Σεπτεμβρίου, καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειες από όλες τις Big Tech.
Εκτός της κορυφαίας 10αδας η Meta
Η Meta βρισκόταν στο κατώφλι μιας κεφαλαιοποίησης άνω των 1 τρισ. δολαρίων, όμως πλέον υποχωρήσει στα 565 δισ. δολάρια και είναι πλέον εκτός της κορυφαίας 10αδας πίσω πλέον από Tesla, Bershire Hathaway, Nvidia, TSMC και Tencent.
Παρά το γεγονός ότι όλες οι τεχνολογικές μετοχές έχουν βρεθεί υπό πίεση από την αρχή του χρόνου, αφού είχαν φθάσει το 2021 σε δυσθεώρητα ύψη, οι απώλειες της Meta ξεπερνούν κάθε προηγούμενο. Είναι χαρακτηριστικό πως η Apple είχε καταγράψει πτώση 40% το 2013, ενώ Amazon, Alphabet, Microsoft έχουν να υποστούν τέτοιο sell off από την εποχή της οικονομικής κρίσης.
Χάνει το μομέντουμ το Facebook
Το Facebook επί 18 χρόνια κατάφερνε να αναπτύσσεται και να προσελκύει περισσότερους χρήστες με το στοχευμένο του περιεχόμενο. Στις αρχές του μήνα η δημοφιλής πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης κατέγραψε για πρώτη φορά στην ιστορία της μείωση χρηστών.
Κάτι για το οποίο ο επικεφαλής της Meta Μαρκ Ζούκενμπεργκ είχε προειδοποιήσει τους υπαλλήλους του παλαιότερα καθώς, όπως είχε εξηγήσει, οι πλατφόρμες και οι τάσεις στο διαδίκτυο μπορούν να ξεφουσκώσουν όσο γρήγορα μπορούν να αναπτυχθούν, εκφράζοντας παράλληλα τους φόβους πως το network effect (σ.σ. να προσελκύονται περισσότεροι όσο προστίθενται νέοι χρήστες) μπορεί να λειτουργήσει επίσης και στην αντίστροφη κατεύθυνση.
Όπως ανέφεραν τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Meta στις αρχές του μήνα, για πρώτη φορά οι ημερήσιοι ενεργοί χρήστες του Facebook παγκοσμίως μειώθηκαν καθώς διαμορφώθηκαν στα 1,929 δισεκατομμύρια από 1,930 το προηγούμενο τρίμηνο. Παράλληλα η Meta ανέφερε πως οι μηνιαίοι ενεργοί χρήστες στο τέταρτο τρίμηνο ανήλθαν στα 2,91 δισ. χωρίς να έχουν αυξηθεί σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Η χρήση των social media στους ενηλίκους
Αξιοσημείωτο και ενδεικτικό της πίεσης στην οποία βρίσκεται η Meta και το Facebook είναι το γεγονός πως ήταν η πρώτη οικονομική έκθεση όπου ο Ζουκένμπεργκ δήλωσε ότι θα αποτελέσει «πυξίδα« η προσέλκυση νέων ηλικίας 18-29 ετών. Ένα κοινό που έχει αρχίσει και χάνει τα τελευταία χρόνια το Facebook καθώς αναπτύσσονται δυναμικά το Tik Tok και το Snapchat.
Αν και το newsfeed του Facebook αποτελεί εδώ και χρόνια τον κυρίαρχο τρόπο κοινωνικής δικτύωσης, πλέον βλέπει τον ανταγωνισμό στον διαμοιρασμό περιεχομένου να εντείνεται, καθώς τα συχνά προβλήματα λειτουργίας που καταγράφονται τελευταία σε συνδυασμό με τις αποκαλύψεις για την εκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων έχουν απομακρύνει μέρος του δυναμικού του κοινού σε εφαρμογές που υπόσχονται μεγαλύτερη ασφάλεια για φωτογραφίες και μηνύματα.
Την ίδια στιγμή που το Tik Tok θέτει ψηλά τον πήχη για το engagement (διάδραση) του χρήστη με τη σελίδα δίνοντας την ευκαιρία στους χρήστες να ανεβάζουν εύκολα βίντεο και μουσική, η Meta προσπαθεί να ακολουθήσει τις επιταγές της νέας εποχής. Εκτός από τις ανησυχίες περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων, η Meta δείχνει να χάνει την επαφή της με το κοινό και την σημερινή εποχή.
Ο Ζούκενμπεργκ για πρώτη φορά παραδέχθηκε πως το Tik Tok αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστή, σημειώνοντας πως τα μικρής διάρκειας βίντεο γίνονται όλο και πιο δημοφιλή στους νεανικούς χρήστες, αναφέροντας πως «οι χρήστες έχουν πλέον πολλές επιλογές για το πώς θέλουν να περνάνε τον χρόνο τους και εφαρμογές όπως το Tik Tok αναπτύσσονται ταχύτατα».
Όπως ανέφερε ο Ζούκενμπεργκ στους επενδυτές, το Reels του Instagram, που βασίζεται στη λογική του Tik Tok αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία να υπάρξει προσέλκυση περισσότερου νεανικού κοινού. Ο Ζούκενμπεργκ ανέφερε ότι η εταιρεία που θα συνεχίσει να επενδύει στην ανάπτυξη του Reels παρά το γεγονός ότι παράγει λιγότερα έσοδα από διαφημίσεις από τα κορυφαία προϊόντα της Meta.
Πάντως στις ΗΠΑ η βάση των χρηστών έχει μείνει στάσιμη τα τελευταία δυο χρόνια καθώς όλο και περισσότεροι νέοι βλέπουν το Facebook σαν ένα μέσο δικτύωσης για «γέρους». Το 2021 το 66% των ενηλίκων χρησιμοποιούσαν την δημοφιλή σελίδα, ποσοστό χαμηλότερο από το 2020 που ήταν 69%. Στις ηλικίες 18-24 τα ποσοστά είναι ακόμα χαμηλότερα καθώς το 2021 υποχώρησαν στο 49% από 55% με την εφαρμογή Tik Tok να παίρνει το 50% των χρηστών σύμφωνα με στοιχεία της Forrester και να είναι για πρώτη φορά πιο δημοφιλής από το Facebook.
Το βλέμμα του Μαρκ Ζούκενμπεργκ ωστόσο δείχνει να είναι στραμμένο στην επόμενη ημέρα της επικοινωνίας μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα καθώς θεωρεί πως το messaging θα καταφέρει να παραγκωνίσει την επικοινωνία μέσω του newsfeed, ενώ πραγματοποιείται παράλληλα η μετάβαση στο metaverse. Σε αυτό το πλαίσιο εξάλλου έχει βασίσει και την στρατηγική της Meta με την εξαγορά της WhatsApp και της Oculus. Υπενθυμίζουμε πως και η εξαγορά της ελληνικής Accusonus αλλά και το ενδιαφέρον που φαίνεται να υπάρχει για την Vimodji αναμένεται να διαδραματίσουν τον ρόλο τους στην επόμενη ημέρα της επικοινωνίας μέσω διαδικτύου.
Όμως και ο ανταγωνισμός στην αρένα του messaging αυξάνεται. Μπορεί το WhatsApp να έχει περισσότερους από 2 δισ. χρήστες παγκοσμίως και να αποτελεί το κορυφαίο μέσο σε χώρες όπως η Βραζιλία και η Ινδία που αποτελούν από τις μεγαλύτερες αγορές. Ωστόσο η Meta αντιμετωπίζει έντονο ανταγωνισμό σε Ασία από το Line στην Ιαπωνία, το Kakao στη Νότια Κορέα και το WeChat στην Κίνα. Όπως αναφέρουν τα στοιχεία της EMarketer το Messenger κατέγραψε μείωση 20% των χρηστών σε Ιαπωνία και Νότια Κορέα ενώ δεν μπορεί να λειτουργήσει στην Κίνα.
Επίσης οι φιλοδοξίες της Meta έχουν να αντιμετωπίσουν τις κινήσεις της Apple με τον Ζούκενμπεργκ να αποκαλεί το iMessage «τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή μακράν» για την Meta από το 2018, ενώ τον Ιανουάριο του 2021 είχε σημειώσει πως η επιτυχία της Apple προέρχεται από το άδικο πλεονέκτημα ότι το iMessage είναι ήδη προεγκατεστημένο στα iPhone.
Το ακριβό στοίχημα του Metaverse
Όταν ο Μαρκ Ζούκενμπεργκ ερωτήθηκε πότε θα ξεκινήσουν οι χρήστες να βλέπουν μέρος του εντυπωσιακού Metaverse που έχει υποσχεθεί και επενδύει σημαντικά χρήματα, ο επικεφαλής της Meta ανέφερε ότι ορισμένες πτυχές, όπως τα ψηφιακά avatar, είναι ήδη εδώ. Υπενθύμισε επίσης στους αναλυτές ότι παρά το γεγονός ότι η εμπειρία του metaverse προορίζεται για να γίνεται χρησιμοποιώντας headset εικονικής ή επαυξημένης πραγματικότητας, οι χρήστες θα εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση στο ψηφιακό περιβάλλον μέσω των υπαρχουσών εφαρμογών της Meta, όπως το Facebook και το Instagram.
Το πλάνο του Μαρκ Ζούκενμπεργκ για το μέλλον του διαδικτύου αποτελεί ωστόσο ένα πανάκριβο στοίχημα όπως αποδεικνύεται, με την Meta να δημοσιεύει για πρώτη φορά τα οικονομικά στοιχεία για το τμήμα Reality Labs που αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα ανάπτυξης των νέων υπηρεσιών του τεχνολογικού κολοσσού.
Χαρακτηριστικά, το τμήμα που έχει επωμιστεί να πραγματοποιήσει το όραμα του Μαρκ Ζούκενμπεργκ για το metaverse και έχει έσοδα από τις πωλήσεις εξοπλισμού όπως τα VR headsets Quest.
Όπως αναμένονταν το τμήμα κατέγραψε για ακόμη μια χρονιά σημαντικές απώλειες που έφτασαν το 2021 τα 10,2 δισ. δολάρια με τα έσοδα να είναι μόλις 2,28 δισ. δολάρια. Αντίστοιχα «μαύρη τρύπα» είχε αποτελέσει και τα προηγούμενα χρόνια καθώς το 2020 οι απώλειες του Reality Labs ήταν στα 6,62 δισ. δολάρια με έσοδα 1,14 δισ. δολάρια και το 2019 σημείωσε 4,5 δισ. δολάρια απώλειες με μόλις 501 εκατ. δολάρια σε έσοδα.
Οι απώλειες για το 2021 ήταν αναμενόμενες μετά από όσα είχε πει ο Ζούκενμπεργκ την περασμένη χρονιά πως θα επένδυε στα Reality Labs, ενώ αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερες φέτος σύμφωνα με τα λεγόμενα του οικονομικού διευθυντή της Meta. Κάτι το οποίο αποτελεί «βαρίδι» για την συνολική κερδοφορία της Meta καθώς η εταιρεία θα είχε περισσότερα από 56 δισ. δολάρια σε κέρδη για όλο το περασμένο έτος, αν δεν υπήρχαν τα Reality Labs.
«Με ενθαρρύνει η πρόοδος που σημειώσαμε τον περασμένο χρόνο σε μια σειρά σημαντικών τομέων ανάπτυξης, όπως το Reels, το εμπόριο και η εικονική πραγματικότητα, και θα συνεχίσουμε να επενδύουμε σε αυτές και άλλες βασικές προτεραιότητες το 2022 καθώς εργαζόμαστε για την οικοδόμηση του Metaverse», δήλωσε ο Μαρκ Ζούκενμπεργκ στην ανακοίνωση κερδών δείχνοντας πως η Meta είναι αποφασισμένη να στηρίξει το πανάκριβο και αμφίβολο μέχρι στιγμής εγχείρημά της.
Όπως είχε αναφέρει στο Reuters ο Φλιν Ζάιγκερ, διευθύνων σύμβουλος της Online Optimism, «οι επενδυτές που κοιτούν την Meta αρχίσουν να συνειδητοποιούν πως η αγορά μετοχών δεν είναι πλέον επένδυση κυρίως στην διαφημιστική τους πλατφόρμα» και σημειώνει πως «η επένδυση στη Meta μοιάζει τώρα περισσότερο με μια δέσμευση και πίστη ότι το Metaverse θα αντικαταστήσει μεγάλο μέρος της εμπειρίας των καταναλωτών του διαδικτύου».