Καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, οι διαδικτυακές αγορές μετατρέπονται σε βασικό στόχο για τους κυβερνοεγκληματίες. Από την αγορά και παράδοση δώρων έως και τις φιλανθρωπικές δωρεές, οι απάτες στο διαδίκτυο καταγράφουν σημαντική άνοδο αυτή την περίοδο.
Σύμφωνα με τη διεθνή εταιρεία ψηφιακής ασφάλειας ESET, φέτος παρατηρείται ιδιαίτερη αύξηση στις απάτες που αξιοποιούν τεχνητή νοημοσύνη. Αυτές οι μέθοδοι είναι πιο εύκολες στη δημιουργία για τους επιτήδειους και δυσκολότερες στην αναγνώριση από τους καταναλωτές.
Οι χρήστες Android και άλλων συσκευών καλούνται να λάβουν πρόσθετα μέτρα προστασίας για τα προσωπικά δεδομένα και τις αγορές τους κατά τη διάρκεια των εορτών.
Σύμφωνα με την έκθεση Global State of Scams 2025, το 57% των ενηλίκων πέφτει θύμα τουλάχιστον μίας απάτης ετησίως, ενώ το 23% χάνει χρήματα.
Οι απάτες που σχετίζονται με διαδικτυακές αγορές επηρεάζουν το 54% των χρηστών, οι απάτες με «απρόσμενα χρηματικά κέρδη» το 48%, και το 42% αντιμετωπίζει περιστατικά κλοπής ταυτότητας.
Πάνω από το 50% αυτών των απάτων πραγματοποιείται μέσω smartphone: το 53% μέσω τηλεφωνικών κλήσεων, το 51% μέσω SMS και το 47% μέσω email, όπως επισημαίνει η ESET.
Οι απάτες συχνά διακινούνται και μέσω κοινωνικών δικτύων. Πρόσφατα δεδομένα της Meta δείχνουν ότι οι χρήστες Facebook, Instagram και WhatsApp εκτίθενται καθημερινά σε 15 δισεκατομμύρια διαφημίσεις που χαρακτηρίζονται ως «υψηλού κινδύνου».
Παρότι ορισμένες μπορεί να είναι νόμιμες, ο αριθμός αυτός παραμένει εντυπωσιακός, δεδομένου ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός ξεπερνά τα 8,2 δισεκατομμύρια.
Οι κυβερνοεγκληματίες αξιοποιούν σύγχρονα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να ενισχύσουν τις πρακτικές τους.
Χρησιμοποιούν γενετικά μοντέλα για τη δημιουργία πειστικών phishing μηνυμάτων, που μιμούνται γνωστά καταστήματα, υπηρεσίες παράδοσης ή εταιρείες πληρωμών.
Παράλληλα, deepfakes και εικόνες που παράγονται με τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιούνται σε διαφημιστικό λογισμικό για την προώθηση πλαστών προϊόντων, «θαυματουργών» θεραπειών και phishing μέσω μη ρεαλιστικών προσφορών.
Έχει καταγραφεί και κατάχρηση chatbots για διάδοση απάτης ή κλοπή δεδομένων προσώπου, ενώ deepfakes φωνής και βίντεο χρησιμοποιούνται για την παραπλάνηση πελατών ως δήθεν υπάλληλοι γνωστών εταιρειών.
Η τεχνητή νοημοσύνη διευκολύνει επίσης τη μαζική παραγωγή ψεύτικων κριτικών και καταχωρήσεων, οδηγώντας καταναλωτές στην αγορά πλαστών ή ανύπαρκτων προϊόντων.
Ο χρήστης αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στη διαδικτυακή απάτη. Η ESET συμβουλεύει να επαληθεύεται προσεκτικά ο αποστολέας κάθε προσφοράς ή επείγουσας επικοινωνίας, πριν υπάρξει ανταπόκριση.
Παρότι το 93% των ενηλίκων παγκοσμίως λαμβάνει τουλάχιστον ένα μέτρο για να ελέγξει τη νομιμότητα μιας προσφοράς, πολλοί εξακολουθούν να πέφτουν θύματα, συχνά επειδή βασίζονται σε λιγότερο αποτελεσματικές μεθόδους.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της ESET, ιδιαίτερα αποτελεσματικά μέτρα είναι:
• Αναζήτηση κριτικών σε ανεξάρτητες ιστοσελίδες.
• Συζήτηση με φίλους ή συγγενείς για εμπειρίες τους.
• Έλεγχος αν η πληρωμή γίνεται με πιστωτική κάρτα, PayPal ή άλλη μέθοδο που επιτρέπει επιστροφή χρημάτων.
Μέτρια αποτελεσματικά θεωρούνται:
• Εφαρμογή του κανόνα «Αν φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, πιθανότατα δεν είναι».
• Έλεγχος για διαθέσιμο αριθμό τηλεφώνου.
• Προσοχή στην προέλευση και την ορθογραφία της διεύθυνσης email.
Λιγότερο αποτελεσματικές πρακτικές περιλαμβάνουν τον εντοπισμό ορθογραφικών λαθών, την αναζήτηση κριτικών στην ίδια την ιστοσελίδα της προσφοράς, την επιβεβαίωση παρουσίας στα social media και τον έλεγχο πιστοποιητικού SSL.
Για ενισχυμένη ασφάλεια, συνίσταται επίσης:
1. Χρήση ισχυρών, μοναδικών κωδικών πρόσβασης για κάθε λογαριασμό.
2. Ενεργοποίηση πολυπαραγοντικής επαλήθευσης (MFA).
3. Τακτική ενημέρωση του λογισμικού.
4. Εγκατάσταση αξιόπιστης λύσης κυβερνοασφάλειας για φιλτράρισμα spam και αποκλεισμό phishing ιστοσελίδων.
5. Ενημέρωση για τις συνηθέστερες απάτες και τους τρόπους λειτουργίας τους, καθώς η γνώση αποτελεί την καλύτερη άμυνα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
