Για το νέο επιχειρηματικό του εγχείρημα, την εταιρεία παραγωγής βιολογικών προϊόντων διατροφής Symbeeosis, μιλάει στο BD ο κ. Νίκος Κουτσιανάς, τονίζοντας την ανάγκη για «αναγνώριση των τεράστιων δυνατοτήτων της χώρας μας, μέσα από την τοπική χλωρίδα και τη μελισσοκομία», καθώς και για την υιοθέτηση ενός νέου επιχειρηματικού μοντέλου, του φυσικού επιχειρείν.
Ο κ. Κουτσιανάς, από κοινού με τη σύζυγό του, Νίκη Κουτσιανά, ακολούθησαν από τη δεκαετία του 1970 μια επιτυχημένη διαδρομή στον χώρο των φυσικών καλλυντικών, αρχικά με ένα μικρό φαρμακείο και, στη συνέχεια, με την εταιρεία Apivita, που αποτέλεσε το πλέον επιτυχημένο εγχείρημα αυτού του κλάδου στην Ελλάδα και η πλειοψηφία των μετοχών της εξαγοράστηκε το 2017 από τον ισπανικό όμιλο Puig. Στις αρχές του 2021, ο κ. Κουτσιανάς αποχώρησε και από τη θέση του προέδρου της Apivita, για να ακολουθήσει μια νέα πορεία με την ίδρυση της εταιρείας Symbeeosis.
Ο κ. Κουτσιανάς μιλά στο BD για τις προοπτικές των βιολογικών καλλιεργειών, τη συνεργασία του στη διανομή των προϊόντων της Symbeeosis με τον όμιλο Φουρλή, τις νέες μεθόδους βιολογικής καλλιέργειας και μελισσοκομίας που καλούνται να υιοθετήσουν οι Έλληνες παραγωγοί και για μια νέα αντίληψη για την επιχειρηματικότητα, που συνδέεται άμεσα με την προσπάθεια για τη διάσωση του πλανήτη.
«Αυτή τη στιγμή», τονίζει χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στο όραμά του, «παρακολουθούμε σε πρώτη παγκόσμια μετάδοση την κατάρρευση των φυσικών οικοσυστημάτων, εξυπηρετώντας την παραγωγή τροφίμων με τρόπο καθαρά ανθρωποκεντρικό. Εμείς προτείνουμε τη "συμβίωση", το πάντρεμα της επιστήμης με την πράξη, τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων παραγωγής και την αλλαγή του μοντέλου της επιχειρηματικότητας στο αγρόκτημα και το μελισσοκομείο με σκοπό τη δημιουργία λειτουργικών τροφίμων και τα φυσικών συμπληρωμάτων διατροφής».
- Με το νέο σας επιχειρηματικό εγχείρημα, την Symbeeosis, κάνετε ένα τολμηρό άνοιγμα στα βιολογικά προϊόντα διατροφής. Τι σας κάνει να πιστεύετε στις θετικές προοπτικές αυτής της δραστηριότητας και ποιες είναι οι προκλήσεις;
Δεν υπάρχει λογική στο επιχειρείν, αν δεν προσπαθήσουμε να διασώσουμε τον πλανήτη παράλληλα με τη δράση μας. Ο κόσμος στρέφεται στα φυσικά προϊόντα και στη χρήση των βοτάνων ως αφέψημα αλλά και στην καθημερινή του διατροφή. Ασφαλώς μιλάμε για τη βιολογική καλλιέργεια βοτάνων, καθώς η θωράκιση της υγείας και η αποφυγή των φυτοπροστατευτικών στην αλυσίδα παραγωγής τείνει να είναι το κύριο μέλημα του σύγχρονου πελάτη. Τα βιολογικά αποτελούν μια απάντηση προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς εδώ και δεκαετίες έχουμε καταφέρει να μειώσουμε τα συνθετικά φυτοπροστατευτικά και τα λιπάσματα. Είναι όμως αυτό αρκετό;
Αφενός, σαφώς χρειάζεται σημαντική αύξηση των βιολογικών καλλιέργειών και αφετέρου να προχωρήσουμε σε αναγεννητικές μεθόδους καλλιέργειας. Αναγνώριση, πρώτα απ’ όλα, των τεράστιων δυνατοτήτων της χώρας μας, μέσα από την τοπική χλωρίδα και τη μελισσοκομία. Αλλαγή της νοοτροπίας του κέρδους (μόνο για τους παραγωγούς και για τις εταιρείες) και προσθήκη του κέρδους του πλανήτη μέσα από τη βιοποικιλότητα, τον εκσυγχρονισμό των πρακτικών στο αγρόκτημα και την προστιθέμενη αξία στο έδαφος. Η χλωρίδα της χώρας μας αριθμεί 6.811 διαφορετικά είδη και υποείδη φυτών από τα συνολικά 20.000 που απαντώνται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό και μόνο το γεγονός μας δείχνει τις προοπτικές για εταιρείες σαν τη δική μας να ενισχύσουν και να εξάγουν τη μοναδικότητα της Ελλάδας. Οι σχέσεις με τους συνεργάτες, η ενίσχυση της βιολογικής παραγωγής , η επέκταση και στελέχωση των εγκαταστάσεων, η επικοινωνία με την τοπική αυτοδιοίκηση καθώς και με όσους καθορίζουν την αγροτική πολιτική είναι κάποιες από προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Η εμπειρία μας, όμως, μας έχει διδάξει να τις κοιτάμε μέσα από το πρίσμα της συμβολής της Symbeeosis στο ανώτερο κοινό καλό, το καλό της πατρίδας μας και του πλανήτη.
- Η συμφωνία σας με τον όμιλο Φουρλή ποια αποτελέσματα πιστεύετε ότι θα έχει στη διανομή και τον όγκο πωλήσεων των προϊόντων της Symbeeosis;
Είμαστε πολύ τυχεροί που συνεργαζόμαστε με τον όμιλο Φουρλή, και ειδικά με τον CEO, τον Βασίλη Φουρλή , καθώς βρισκόμαστε συνεργάτες και συνοδοιπόροι στο ανεξερεύνητο μέχρι σήμερα τοπίο του φυσικού επιχειρείν, εκεί ο πλανήτης είναι συμμέτοχος και όχι απλά εμπλεκόμενος. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι ο κ. Φουρλής είναι μέλος της ΕΛΕΤ (Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού). Βεβαίως το κομμάτι των πωλήσεων δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, καθώς απευθυνόμαστε σε μικρό κοινό, αλλά είμαστε πολύ αισιόδοξοι, με νέα άτομα και πολύ μεράκι για να τις φέρουμε εις πέρας και να πετύχουμε. Παρακολουθούμε τα καταστήματα Holland and Barret από την εποχή της APIVITA και πάντα θαυμάζαμε την προσοχή στη λεπτομέρεια, τον σεβασμό στον πελάτη και τον επαγγελματισμού του κ.Φουρλή και των συνεργατών του. Όπως μας αρέσει να λέμε, είναι μια συνεργασία που είναι «καταδικασμένη να πετύχει».
- Η παραγωγή βιολογικών προϊόντων σε μεγάλη κλίμακα και με υψηλή ποιότητα αποτελεί ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Πώς έχετε οργανώσει αυτή την προσπάθεια;
Η προσπάθεια μας δεν θα μπορούσε να βασιστεί σε διαφορετικό τρόπο, πέραν από τις συνέργειες. Οι συνεργάτες μας, παραγωγοί και μελισσοκόμοι είναι εκείνοι που μας έχουν στηρίξει στο νέο μας ξεκίνημα ως Symbeeosis και συνεχίζουν να δείχνουν έμπρακτα τη στήριξη και την αφοσίωσή τους σε ένα καλύτερο μέλλον για την ελληνική βιώσιμη παραγωγή. Από την πλευρά μας, προσπαθούμε να χτίσουμε σταθερές σχέσεις συμβολαιακής καλλιέργειας και μελισσοκομίας, πάντα μέσα στο αβέβαιο περιβάλλον που καθορίζουν οι πωλήσεις. Οι πλατφόρμες μεγάλων δεδομένων μας παρέχουν πλέον πολύ χρήσιμες πληροφορίες που αφορούν την καλύτερη διαχείριση πόρων και ενέργειας, παράλληλα με την ιχνηλασιμότητα σε επίπεδο πρώτων υλών. Η εμπλοκή μας σε ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το πρόγραμμα TITAN, μας βοηθάει να συλλέξουμε πληροφορίες με τη βοήθεια των συνεργατών μας και έτσι να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια και την ποιότητα των προϊόντων μας. Η συνεργασία μας με την Gaia Επιχειρειν και τη Neuropublic από τις αρχές του 2022 μας έχει ήδη εξασφαλίσει τα πρώτα εδαφοκλιματικά δεδομένα για τις καλλιέργειες τσαγιού του βουνού και συνεχίζουμε και φέτος, με σκοπό την αξιοποίησή τους με βάση τις παραγωγικές κατευθύνσεις.
Αυτή τη στιγμή, η εταιρεία έχει επενδύσει σε μελισσοκομικό εξοπλισμό που παρέχεται στους συνεργάτες για την έναρξη της δραστηριότητάς τους στη βιολογική μελισσοκομία, καθώς επίσης, μέσα από τη συνεργασία με τα καλύτερα βιολογικά φυτώρια, εξασφαλίζει την παροχή του σωστού γενετικού υλικού φυτών προς καλλιέργεια μέσω συμβολαίων.
Παράλληλα, διαθέτουμε και τις δικές μας εκτάσεις στον Όλυμπο όπου καλλιεργούμε τοπικά τσάι του βουνού (Sideritis scardica), εφαρμόζοντας σε πρωτογενές επίπεδο Αναγεννητική Γεωργία. Η υγεία του εδάφους εξασφαλίζεται με την προστασία του ωφέλιμου μικροβιώματος, αποφεύγοντας τις περιττές επεμβάσεις στο έδαφος, αφήνοντας ακαλλιέργητο το 5% του κάθε κτήματος για την ανάπτυξη της βιοποικιλότητας, επιλέγοντας κατάλληλες εκτάσεις για την προστασία από τη διάβρωση και τέλος εξασφαλίζοντας το γενετικό υλικό του κάθε είδους από τοπικούς πληθυσμούς με τα καλύτερα χαρακτηριστικά που. Η εμπλοκή νέων παραγωγών, η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας καθώς και η προστασία της βιοποικιλότητας καλλιεργώντας κάθε είδος τσαγιού του βουνού στην περιοχή προέλευσής του αποτελούν τον πυρήνα της αγροτικής μας δραστηριότητας.
- Πιστεύετε ότι στη ραγδαία αλλαγή των δεδομένων διατροφής, σε παγκόσμιο επίπεδο, η Symbeeosis μπορεί να προτείνει λύση;
Αυτή τη στιγμή παρακολουθούμε σε πρώτη παγκόσμια μετάδοση την κατάρρευση των φυσικών οικοσυστημάτων, εξυπηρετώντας την παραγωγή τροφίμων με τρόπο καθαρά ανθρωποκεντρικό . Εμείς προτείνουμε τη «συμβίωση», το πάντρεμα της επιστήμης με την πράξη, τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων παραγωγής και την αλλαγή του μοντέλου της επιχειρηματικότητας στο αγρόκτημα και το μελισσοκομείο με σκοπό τη δημιουργία λειτουργικών τροφίμων και φυσικών συμπληρωμάτων διατροφής. Μια αλλαγή στο καταναλωτικό μοντέλο, εστιάζοντας στην αξία της αλυσίδας παραγωγής και στη μείωση της κατανάλωσης προς όφελος του ανθρώπου και του πλανήτη. Κατ’ αναλογία, 135 τρισεκατομμύρια δολάρια κερδίζει ο άνθρωπος από τον πλανήτη και 660 δισεκατομμύρια επιστρέφει στον πλανήτη ετησίως.
- Αναφέρεστε σε λειτουργικά, ή «συμπυκνωμένα» τρόφιμα. Τι συμβαίνει σήμερα στην τροφή που καταλήγει στο πιάτο μας;
Οι μεγάλες μονοκαλλιέργειες, οι ελλιπείς γνώσεις της βιολογίας των αγροτικών οικοσυστημάτων και οι λανθασμένοι χειρισμοί με γνώμονα αποκλειστικά το κέρδος, έχουν οδηγήσει σε «φτωχά» από μικροοργανισμούς εδάφη. Η παράλειψη όλων μας, είναι αυτές οι αόρατες δια γυμνού οφθαλμού κοινότητες, που τελικά διαδραματίζουν κομβικό ρόλο τόσο στην παραγωγή όσο και στα οργανοληπτικά συστατικά των τροφίμων που φτάνουν στο πιάτο μας. Με τη δράση μας επιθυμούμε να αναγεννήσουμε τα πρωτόκολλα καλλιέργειας και μελισσοκομίας με γνώμονα τις ωφέλιμες κοινότητες μικροοργανισμών, καθώς και την υγεία της μέλισσας. Παράλληλα, τα λειτουργικά μας τρόφιμα παρέχουν στους πελάτες μας συμπυκνωμένη δραστικότητα σε μικρή ποσότητα, ώστε να προσφέρουν καθημερινά στην υγεία και την ευεξία. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούμε να εξισορροπήσουμε αυτήν την έλλειψη σε φυσικής προέλευσης δραστικά συστατικά.
- Αν απευθυνόσαστε στους αγρότες, επιστήμονες, επιχειρηματίες, διαχειριστές γης, συνεταιρισμούς, τι θα τους λέγατε ότι πρέπει να αλλάξει και πώς;
Είμαστε ένας λαός που έχει μάθει να δουλεύει σε ατομικό επίπεδο παρά σε «συμβιωτικό», όπως θέλουμε να λέμε. Σε όλες τις διεθνείς εκθέσεις υπάρχουν πάρα πολλά ατομικά brand και λίγα έως καθόλου ομαδικά. Η ομάδα είναι ο πυρήνας της ευρωστίας, της δυναμικότητας και της επιτυχίας , όπως ακριβώς μας διδάσκουν και οι μέλισσες. Τέτοιοι σχηματισμοί είναι και αυτοί που πριμοδοτεί και η ΕΕ έχοντας αναγνωρίσει τη σημαντικότητά τους. Οι καθημερινές μας μικρές αλλαγές είναι αυτές που οδηγούν στα μεγάλα αποτελέσματα. Η ιστορία μας έχει δείξει ότι, όποτε μας έχει δοθεί η ευκαιρία να δράσουμε ομαδικά, έχουμε μεγαλουργήσει ως λαός. Ο πλούτος της Ελλάδας σε επίπεδο βιοποικιλότητας και δυνατοτήτων παραγωγής μοναδικών προϊόντων είναι αστείρευτος. Ας συμβιώσουμε λοιπόν και ας προσπαθήσουμε να εργαστούμε για το κοινό καλό όλων μας, αλλά και το όφελος του πλανήτη.
- Μας μιλάτε για την επιχειρηματικότητα των μελισσών, θα μπορέσει ο άνθρωπος να συμβιώσει και να εργαστεί αρμονικά όπως η μέλισσα; Η κυκλική οικονομία σε τι διαφέρει με την αναγεννητική οικονομία που πρεσβεύει η Symbeeosis;
Για να εργαστεί ο άνθρωπος όπως και η μέλισσα θα πρέπει να αφήσει πίσω του το «εγώ». Ακόμα όμως και να πλησιάσουμε το παραγωγικό τους μοντέλο, την άριστη επικοινωνία τους, τα πλήρως οικολογικά και αποτελεσματικά τους προϊόντα αλλά και την τεράστια περιβαλλοντική τους προσφορά, θα μας βάλει στον «σωστό» δρόμο. Φανταστείτε ένα μοντέλο επιχείρησης των μελισσών, εκεί όπου οι ηγέτες είναι όλοι οι παράγοντες της κοινότητας. Εκεί όπου οι δύσκολες εξωτερικές περιβαλλοντικές συνθήκες υπαγορεύουν την δυναμική αλλαγή και εκλογή ηγετών για την κάθε περίσταση, και οι λύσεις είναι φτιαγμένες με μεγάλα ποσοστά επιτυχίας. Έτσι λειτουργούν οι μέλισσες. Ποια επιχείρηση δεν θα ήθελε μια τέτοια ηγεσία; Βασιζόμενοι στην κυκλική οικονομία και στις αλυσίδες προστιθέμενης αξίας, πηγαίνουμε από τον κύκλο στη σπειροειδή μορφή, αναβαθμίζοντας και εξελίσσοντας ταυτόχρονα τον τρόπο λειτουργίας μας, παράλληλα με τους συνεργάτες μας, τους πελάτες μας και φυσικά τον πλανήτη. Μερικά παραδείγματα της αναγεννητικής οικονομίας είναι: ο τρόπος μας να επιχειρούμε στην Ελλάδα, να συνάπτουμε σχέσεις με συνεργάτες παραγωγούς, να καλλιεργούμε τοπικά προϊόντα με αναγεννητικές πρακτικές, να σχεδιάζουμε και να εξελίσσουμε τις βιοκλιματικές μας εγκαταστάσεις και να συμμετέχουμε ενεργά στην αλυσίδα αξίας προς όφελος της ελληνική επιχειρηματικότητας και της κοινωνίας.
- Με τη διορατικότητά σας, τι βλέπετε για το μέλλον της διατροφής; Ήδη μας αναφέρατε για τεχνολογία αιχμής και πλατφόρμες, τι ρόλο καλούμαστε να διαδραματίσουμε ως καταναλωτές και τι ρόλο εσείς ως επιχειρήσεις;
Το μέλλον της διατροφής είναι το «Natural vs Normal», ο φυσικός τρόπος επιχειρηματικότητας και η πράσινη ανάπτυξη όχι μονάχα για τον πλανήτη αλλά και για δική μας επιβίωση. Οι δε πελάτες (αναφερόμαστε σε πελάτες και όχι σε καταναλωτές) οφείλουν να προσαρμοστούν και να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες με γνώμονα την υγεία, όπως την όριζε και ο Ιπποκράτης, μέσα από την πρόληψη, την υγιεινή και με μέτρο διατροφή και τη σωματική άσκηση. Καθώς και να απαιτούν να γνωρίζουν την προέλευση και την ποιότητα της τροφής τους. Από την άλλη, οι επιχειρήσεις επιβάλλεται να ακολουθήσουν το μοντέλο της αναγεννητικής οικονομίας και της μεταξύ τους συνεργασίας, τόσο για την εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας προς όφελος του πλανήτη όσο και για την μελλοντική τους κερδοφορία. Μέσα από τις πλατφόρμες θα παρακολουθήσουμε τη μετάβαση της πληροφορίας από το αγρόκτημα στον τελικό πελάτη, τη διαπίστευση της ποιότητας Α υλών και διαδικασιών καθώς και τα θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, αμινοξέα ωφέλημα λιπαρά και υδατάνθρακες) σε πραγματικό χρόνο. Εκεί αποσκοπούμε και εμείς, συνεργαζόμενοι με επιχειρήσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, με ακαδημαϊκά ιδρύματα και ερευνητικούς φορείς με σκοπό τη συλλογή και αξιοποίηση δεδομένων από το αγρόκτημα και το μελισσοκομείο, μέχρι τον τελικό μας πελάτη. Μόνο έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε την ποιότητα και την ιχνηλασιμότητα και να οδηγηθούμε σε ένα βιώσιμο περιβάλλον παραγωγής, αποθήκευσης και διακίνησης τροφίμων.