Την ανάγκη να χαράξει μια νέα πορεία το ελληνικό επιχειρείν και να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, τονίζει σε συνέντευξη στο Business Daily η κ. Ιουλία Τσέτη, πρόεδρος και CEO του Ομίλου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, φαρμακοποιός MSc, πρόεδρος του Global Compact Network Hellas και μέλος του ΔΣ του ΣΕΒ.
Όπως τονίζει χαρακτηριστικά, «η χώρα μας μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα Κέντρο Έρευνας, Καινοτομίας αλλά και Αριστείας, καθώς διαθέτει λαμπρούς επιστήμονες αλλά και αξιοσημείωτο ερευνητικό έργο».
Περαιτέρω, επισημαίνει ότι πρέπει να αναδειχθεί ως βασική προτεραιότητα τα επόμενα χρόνια ο επαναπατρισμός των Ελλήνων επιστημόνων που έφυγαν από τη χώρα στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης. «Όραμά μου», τονίζει, «είναι η χώρα μας να μεταμορφωθεί σε ένα Κέντρο Αριστείας και Έρευνας και οι Έλληνες επιστήμονες που βρίσκονται στο εξωτερικό, να μπορέσουν να επαναπατριστούν, ώστε το σημαντικό άυλο κεφάλαιο να παραμείνει στην Ελλάδα. Ονειρεύομαι το brain drain που στοίχισε τόσο πολύ στη χώρα μας επί τόσα χρόνια, να γίνει σταδιακά brain gain και να επιστρέψουν οι λαμπροί μας επιστήμονες. Βεβαίως για να υλοποιηθεί το τελευταίο, απαιτούνται βιώσιμες και σοβαρές λύσεις που θα δώσουμε, ώστε να προσελκύσουμε με επιχειρήματα τους ερευνητές μας».
Η κ. Τσέτη μιλά για την πορεία της στον χώρο της φαρμακοβιομηχανίας, ανήκοντας στην τρίτη γενιά φαρμακοποιών μιας οικογένειας που άρχισε τη διαδρομή της από την Άρτα και διαδραματίζει σήμερα πρωταγωνιστικό ρόλο στη φαρμακευτική βιομηχανία μέσω της Uni-Pharma.
Επίσης, αναφέρεται με ιδιαίτερη θέρμη στον ρόλο που έχει αναλάβει στην Επιτροπή του ΣΕΒ για την Ισότητα, τη Διαφορετικότητα και τη Συμπερίληψη, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «ήρθε η ώρα να υλοποιήσουμε ενέργειες που θα αφήσουν για πάντα πίσω τους τις ανισότητες -οι οποίες στη διάρκεια της πανδημίας κορυφώθηκαν- και να οικοδομήσουμε μία κοινωνία με αληθινό σεβασμό απέναντι στα ζητήματα ισότητας, συμπερίληψης και διαφορετικότητας».
- Ηγείστε πλέον μίας εταιρείας κολοσσού για τα ελληνικά δεδομένα, ένα ταξίδι που ξεκίνησε ο πατέρας σας Κλέων Τσέτης από την Άρτα. Τι σημαίνει για εσάς αυτό το ταξίδι;
Ένα ταξίδι πραγματικά πολύ ενδιαφέρον και όμορφο με δύσκολους σταθμούς και ευθύνη, σίγουρα όμως δεν θα το άλλαζα.
Καθώς αποτελώ την τρίτη γενιά φαρμακοποιών, γαλουχήθηκα σε ένα περιβάλλον το οποίο νομοτελειακά με οδήγησε στην σημερινή μου θέση. Με δύο γονείς αλλά και παππούδες φαρμακοποιούς και μάλιστα με έντονα ερευνητικά ενδιαφέροντα, θα έλεγα ότι ο κύβος είχε ριφθεί, προτού καν ενηλικιωθώ. Μεγάλωσα στο φαρμακείο της μητέρας μου Σόνιας στην Άρτα, που ήταν από τα μεγαλύτερα της Ηπείρου, μελετώντας τα μαθήματά μου στο πατάρι του, και παράλληλα παρατηρώντας τον πάγκο του φαρμακείου, θαυμάζοντας την δουλειά του φαρμακοποιού, για τον επιστημονικό του ρόλο και παράλληλα για την αλληλέγγυα διάστασή του προς την κοινωνία. Μεγάλωσα με τις μυρωδιές του οινοπνεύματος, των φαρμακευτικών δρογών, της βανίλιας και της αμμωνίας που τότε εμπορευόταν τα φαρμακεία για τα πασχαλινά κουλουράκια των νοικοκυριών.
Αργότερα στην ενηλικίωσή μου, ενθουσιάστηκα, βλέποντας τον πατέρα μου Κλέωνα να χτίζει το πρώτο εργοστάσιο της Uni-pharma στην Εθνική Οδό στην Κάτω Κηφισιά. Βλέποντας έτσι να ανθίζουν τα «βιομηχανικά φουγάρα», απέκτησα την ισχυρή πεποίθηση, ότι κάτι ενδιαφέρον και χρήσιμο για τις ανάγκες της ανθρωπότητας γεννιέται στις μονάδες παραγωγής.
Αυτό που με κράτησε στη δουλειά αυτή, ήταν το πάθος μου και το όραμά μου να είμαστε οι Έλληνες, ισότιμοι βιομηχανικά με τους Ευρωπαίους συναδέλφους μας, εννοώ σε επίπεδο τεχνολογίας και υποδομής. Και η επιβεβαίωση ότι τα καταφέραμε, ήρθε πριν δύο χρόνια, όταν επισκέφθηκαν το βιοκλιματικό εργοστάσιο της Uni-pharma φοιτητές και καθηγητές από την Φαρμακευτική του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας, μας έδωσαν συγχαρητήρια και δήλωσαν κατενθουσιασμένοι ότι τέτοιο εργοστάσιο δεν έχουν ούτε στην χώρα τους στο Βέλγιο, δηλαδή στην «καρδιά» της Κεντρικής Ευρώπης!
Αυτό το ταξίδι επομένως, αποτυπώνει όλη μου την πορεία αλλά και την ύπαρξή μου!
- Πώς βλέπετε το ρόλο σας στον ΣΕΒ; Τι θέλετε να προσφέρετε, να συνεισφέρετε, ίσως και να αλλάξετε από αυτή τη θέση;
Ο ρόλος μου στο κορυφαίο θεσμικό όργανο της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων, αποτελεί κατ’ αρχάς ευθύνη και κατά δεύτερον, ικανοποίηση. Ευθύνη, διότι εκτιμώ πώς ήρθε η ώρα η φωνή της εγχώριας παραγωγής να ακουστεί καθαρά, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και ικανοποίηση διότι πάνω από όλα, κυριαρχεί το αίσθημα της προσφοράς. Καθώς δε είμαι επικεφαλής της Επιτροπής για την Ισότητα, τη Διαφορετικότητα και τη Συμπερίληψη, εκτιμώ ότι ήρθε η ώρα να υλοποιήσουμε ενέργειες που θα αφήσουν για πάντα πίσω τους τις ανισότητες -οι οποίες στη διάρκεια της πανδημίας κορυφώθηκαν- και θα οικοδομήσουμε μία κοινωνία με αληθινό σεβασμό απέναντι στα ζητήματα ισότητας, συμπερίληψης και διαφορετικότητας. Κατά τη γνώμη μου δεν θα έπρεπε να υπάρχουν τέτοιες ανάγκες στην κοινωνία μας και κατ’ επέκταση και στις επιχειρήσεις. Ο σεβασμός σε πανανθρώπινα δικαιώματα και αρχές θα έπρεπε να είναι αυτονόητος, αλλά δυστυχώς ακόμη τον συζητάμε…
Έρευνα της McKinsey, έδειξε ότι 1 στις 4 γυναίκες σκέφτηκαν να αφήσουν την καριέρα τους και να παραιτηθούν λόγω της πανδημίας, ιδιαίτερα αυτές που ήταν σε επίπεδο C-Level.
Είναι κάτι που βλέπαμε παντού γύρω μας, από φίλους μας, γνωστούς μας, εργαζόμενες μας…να συμμετέχουν σε τηλεδιασκέψεις και ταυτόχρονα να είναι δασκάλες για τα παιδιά τους, σύντροφοι, να φροντίζουν το σπίτι, να αφιερώνουν χρόνο στον εαυτό τους.
Εκεί είναι που πρέπει οι επιχειρήσεις να παρέμβουν και να αλλάξουν νοοτροπία δίνοντας χώρο στις γυναίκες να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν σε όλο το φάσμα των ρόλων τους. Χωρίς να χρειαστεί να επιλέξουν ποιο είναι σημαντικό ή ποιο θα μείνει πίσω για να προχωρήσει το άλλο.
- Έχετε δηλώσει, με αφορμή την εμπειρία από τη διαχείριση της πανδημίας, ότι πλέον το ζητούμενο είναι η αυτοδυναμία της παραγωγής φαρμάκων. Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη και δύσκολη πρόκληση για τις ελληνικές εταιρείες. Πώς θα πρέπει να κινηθούν για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, λαμβάνοντας υπόψη και το νέο περιβάλλον που δημιουργούν οι εξελίξεις στη Βιοτεχνολογία και η Ψηφιακή Επανάσταση;
Η πανδημία πράγματι ανέδειξε τις ανισότητες, αλλά και πόσο ανέτοιμοι είμαστε απέναντι στις προκλήσεις της εποχής μας. Όμως αυτό που χαρακτηρίζει τα χρόνια που ζούμε, είναι το απρόβλεπτο και οι κρίσεις -οικονομικές, υγειονομικές, κλιματικές, ενεργειακές- οι οποίες διαρκώς θα γιγαντώνονται.
Η αλληλεγγύη -την οποία δυστυχώς δεν είδαμε στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πρώτο πανδημικό κύμα- και η αυτοδυναμία της παραγωγής πρώτων υλών, είναι μία σοβαρή απάντηση απέναντι στις προκλήσεις της εποχής. Προς την κατεύθυνση αυτή, σίγουρα ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός θα βοηθήσει σημαντικά όπως και ο ρόλος της Βιοτεχνολογίας. Για παράδειγμα η χώρα μας μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα Κέντρο Έρευνας, Καινοτομίας αλλά και Αριστείας, καθώς διαθέτει λαμπρούς επιστήμονες αλλά και αξιοσημείωτο ερευνητικό έργο.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε, ότι μετά την Ψηφιακή Επανάσταση, ante portas είναι και η Επανάσταση της Βιοτεχνολογίας που έχει ήδη ξεκινήσει, με τη δημιουργία και παραγωγή εμβολίων και καινοτόμων θεραπειών κατά της COVID -19, καθώς και άλλων θεραπειών που θα στοχεύουν σε χρόνια και σπάνια νοσήματα και ανίατες ασθένειες. Και είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο, ότι στην σύγχρονη αυτή Επανάσταση της Βιοτεχνολογίας -ανώτερη ίσως από τη Βιομηχανική- βλέπουμε να πρωτοστατούν οι Ερευνήτριες Γυναίκες, με πυγμή και κύρος από όλο τον κόσμο.
- Στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης, το κράτος επιβάρυνε τη φαρμακοβιομηχανία με δυσβάστακτους φόρους, όπως το clawback και το rebate. Πώς επηρέασαν αυτές οι επιβαρύνσεις την επενδυτική πολιτική του κλάδου και πότε πιστεύετε ότι θα είναι δυνατόν να καταργηθούν;
Ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας, έχει αποδείξει την αξία του και έχει βάλει τεράστια πλάτη σε όλες τις κρίσεις, στηρίζοντας έμπρακτα την κοινωνία, την αγορά εργασίας -με χιλιάδες εργαζόμενους να απασχολούνται άμεσα και έμμεσα στις επιχειρήσεις και όλη την εφοδιαστική αλυσίδα- αλλά και την οικονομία. Ευτυχώς, οι δυσβάστακτοι, άδικοι και καθόλου έξυπνοι φόροι, όπως το μέτρο του clawback, που απείλησαν τη βιωσιμότητα των βιομηχανιών και «φλέρταραν» με την αποβιομηχάνιση της χώρας, αντικαταστάθηκαν από το επενδυτικό clawback και τον συμψηφισμό, όσον αφορά στις ερευνητικές προτάσεις. Πλέον μπορούμε να σχεδιάζουμε μακροπρόθεσμα τα επενδυτικά μας προγράμματα με διττό στόχο: αφενός την τόνωση της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής και αφετέρου την αύξηση των θέσεων εργασίας, δύο πεδία που δοκιμάστηκαν έντονα στη διάρκεια των κρίσεων.
- Αλήθεια πως νιώθει μία επιχειρηματίας όταν σχεδόν σε κάθε σπίτι υπάρχει εδώ και χρόνια ένα δικό της ελληνικό προϊόν, ένα ελληνικό φάρμακο;
Εδώ και μισό αιώνα ζωής, βρισκόμαστε σε κάθε ελληνικό σπίτι, με καινοτόμα, πρωτοποριακά και ποιοτικά προϊόντα που σέβονται τον σύγχρονο άνθρωπο και δίνουν λύσεις στον ασθενή. Επίσης, εξάγουμε τα προϊόντα μας σε 66 και πλέον χώρες με τα brand names By UNI-PHARMA & by InterMed. Νοιώθω σίγουρα χαρά και ικανοποίηση, αλλά ταυτόχρονα και μεγάλη ευθύνη.
- Ποιο είναι το όραμά σας για το μέλλον της εταιρείας σας τα επόμενα χρόνια;
Όραμά μου είναι να βλέπω τον Όμιλό μας να μεγαλώνει δημιουργικά, και να προσφέρει έμπρακτα στην κοινωνία, όπως επίσης και να βλέπω την πατρίδα μου να μεγαλουργεί στο διεθνές περιβάλλον. Έχω τονίσει πολλές φορές ότι είναι ηθική μας υποχρέωση να επενδύουμε στην Ελλάδα. Επίσης, όραμά μου είναι η χώρα μας να μεταμορφωθεί σε ένα Κέντρο Αριστείας και Έρευνας και οι Έλληνες επιστήμονες που βρίσκονται στο εξωτερικό, να μπορέσουν να επαναπατριστούν, ώστε το σημαντικό άυλο κεφάλαιο να παραμείνει στην Ελλάδα. Ονειρεύομαι το brain drain που στοίχισε τόσο πολύ στη χώρα μας επί τόσα χρόνια, να γίνει σταδιακά brain gain και να επιστρέψουν οι λαμπροί μας επιστήμονες.
Βεβαίως για να υλοποιηθεί το τελευταίο, απαιτούνται βιώσιμες και σοβαρές λύσεις που θα δώσουμε, ώστε να προσελκύσουμε με επιχειρήματα τους ερευνητές μας. Στο σημείο αυτό, να τονίσουμε και την σημαντική συμβολή του ΣΕΒ, του κορυφαίου θεσμικού οργάνου της βιομηχανίας στην ανάπτυξη της χώρας μας και στην ανάδειξη νέων ευκαιριών, όσον αφορά στην επιτάχυνση πολιτικών που θα καταστήσουν την Ελλάδα ανταγωνιστική, εξωστρεφή, ψηφιακά ώριμη, βιομηχανικά σύγχρονη, ανθεκτική, με βιώσιμες στρατηγικές και θα της προσδώσουν αναπτυξιακό πρόσημο, τα επόμενα χρόνια σε όλους τους τομείς της. Για όλα αυτά μάλιστα, πρόσφατα συμμετείχα σε ένα ενδιαφέρον διαδικτυακό συνέδριο του ΣΕΒ γύρω από τις επενδύσεις και το θέμα που κυριάρχησε μεταξύ άλλων, είναι ότι το τελευταίο διάστημα υλοποιούνται επιχειρηματικά deals, τα οποία κατατάσσουν τη χώρα μας πολύ ψηλά από πλευράς παγκόσμιου επενδυτικού ενδιαφέροντος.
- Πως βλέπετε να βαδίζει η ελληνική οικονομία στη μετά -covid εποχή;
Το μεγάλο στοίχημα της μεταπανδημικής ημέρας, είναι η αξιοποίηση της Βιοποικιλότητας, η εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, της τεχνολογίας, της ψηφιακής μεταρρύθμισης, της Βιοτεχνολογίας αλλά και η οικοδόμηση ενός νέου οικονομικού και παραγωγικού μοντέλου. Πάνω απ’ όλα όμως, η αλλαγή της κουλτούρας μας, ώστε να αποκτήσουμε βιομηχανική συνείδηση. Θεωρώ, πάντως, ότι είμαστε πλέον ισότιμοι εταίροι με τους Ευρωπαίους.
Ένα βασικό κομμάτι που θα απασχολήσει τα επόμενα χρόνια όλες τις χώρες, είναι η ανάγκη για στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης, τόσο σε ατομικό, όσο και συλλογικό επίπεδο. Η βιώσιμη ανάπτυξη, αποτελεί πρωταρχικό και κρίσιμο στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και δεν «αγκαλιάζει» μόνο το περιβάλλον, την πράσινη οικονομία και το οικοσύστημά μας, αλλά κάθε αναπτυξιακή πολιτική που αφορά την οικονομία και την κοινωνία, με στόχο την ευημερία των πολιτών.Στη νέα μεταπανδημική ημέρα, πρέπει όλοι να αλλάξουμε με στόχο το πραγματικό νοιάξιμο και σεβασμό, απέναντι στο περιβάλλον και στον Άνθρωπο. Πρέπει επίσης να αντιληφθούμε ότι χωρίς Βιομηχανία, δεν υπάρχει ανεξάρτητη και αυτόνομη οικονομία.