Στη δραστική επιτάχυνση της υλοποίησης του ΕΣΠΑ, με μεγάλη αύξηση των αιτημάτων πληρωμής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και στη θεαματική αύξηση των κονδυλίων που θα αξιοποιηθούν στην επόμενη προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ, αναφέρεται υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης, σε συνέντευξή του στο Business Daily.
Ο κ. Τσακίρης τονίζει ότι από τον Ιούλιο του 2019 το ποσοστό των εντάξεων έργων στο ΕΣΠΑ έχει αυξηθεί από το 84% στο 140%, ενώ οι δαπάνες των ενταγμένων έργων ανέρχονται σε 12,6 δισ., ποσοστό 57%, έναντι του αντίστοιχου 23% τον Ιούλιο του 2019. «Οι υψηλοί ρυθμοί απορρόφησης αντικατοπτρίζονται και στα αυξημένα αιτήματα πληρωμής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αθροιστικά μέχρι τον Ιούλιο του 2021, έχουν υποβληθεί αιτήματα πληρωμών συνολικού ύψους 11,8 δισ. ευρώ», υπογραμμίζει ο κ. Τσακίρης.
Για την επόμενη, επταετή διαχειριστική περίοδο, ο υφυπουργός Ανάπτυξης τονίζει ότι οι πόροι που θα διαχειριστεί η χώρα θα ανέλθουν σε 26 δισ. και είναι αυξημένοι κατά 10 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την τρέχουσα περίοδο. Όπως υπογραμμίζει, «το στοίχημα αυτή τη στιγμή για τη χώρα μας δεν είναι μόνο να μπορέσει να απορροφήσει το ευρωπαϊκό πακέτο του ΕΣΠΑ, που θεωρείται δεδομένο, αλλά να το αξιοποιήσει κατάλληλα, σύμφωνα με τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας».
«Βασικοί στόχοι της εθνικής αναπτυξιακής μας πολιτικής», αναφέρει ο κ. Τσακίρης, «είναι η αναβάθμιση και διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, η μεγέθυνση του τομέα της μεταποίησης, η διασύνδεσή με τις διεθνείς αγορές καθώς και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων».
Ο υφυπουργός Ανάπτυξης κάνει εκτενή αναφορά στα προγράμματα που θα υλοποιηθούν για την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Για το κρίσιμο θέμα της χρηματοδότησής τους και της πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό σημειώνει ότι τα προβλήματα εντοπίζονται και στην πλευρά των επιχειρήσεων, γι' αυτό και έχουν τεθεί σε εφαρμογή προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας που στοχεύουν στην αναβάθμισή τους.
- Πιστεύετε ότι η Ελλάδα μπορεί να κερδίσει το στοίχημα της απορροφητικότητας του νέου ΕΣΠΑ και να το αξιοποιήσει κατάλληλα, σύμφωνα με τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας;
Όπως θα γνωρίζετε το νέο ΕΣΠΑ 2021-2021 υπογράφηκε πρώτο από τη χώρα μας, για πρώτη φορά, από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Αυτό με κάνει αισιόδοξο αλλά και έτοιμο να αντιμετωπίσω την πρόκληση της αξιοποίησης των πόρων, όπως και όλη η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων αφού θεωρούμε πως θα κερδίσουμε με επιτυχία και αυτό το στοίχημα, για πολλούς λόγους. Αρχικά γιατί όλο το προηγούμενο διάστημα και ακόμη περισσότερο στην περίοδο της πανδημίας, οι υπηρεσίες του υπουργείου κατέδειξαν την ικανότητα τους και την αποτελεσματικότητα τους στο να διαχειρίζονται κοινοτικούς πόρους. Επίσης οι συνέργειες που πραγματοποιούνται ανάμεσα στα διαφορετικά χρηματοδοτικά Ταμεία, η αποφυγή επικαλύψεων και η ικανότητα τους να λειτουργήσουν συμπληρωματικά θα συμβάλλει στην προστιθέμενη αξία των σχεδιασμών μας.
Οι εκθέσεις του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής (European Policy Centre) και του γερμανικού ινστιτούτου Konrad Adenauer Stiftung, που δημοσιεύτηκαν προ ολίγων μηνών αναφορικά με τη συγκριτική αξιολόγηση πέντε εθνικών σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επισημαίνουν τις σαφείς αναφορές του Σχεδίου Ελλάδα 2.0 στη συμπληρωματικότητά του με τα προγράμματα Πολιτικής Συνοχής. Επίσης είμαστε στο σχεδιασμό δημιουργίας μίας «δεξαμενής» ώριμων προς χρηματοδότηση έργων, η έλλειψη των οποίων στα προηγούμενα χρόνια βάρυνε σημαντικά στην υπο-εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Όπως αντιλαμβάνεστε η κυβέρνηση και το υπουργείο προχωρούμε από κοινού, στη δημιουργία μηχανισμών προτεραιοποίησης και επιτάχυνσης των έργων καίριας σημασίας για την υλοποίηση των δράσεων που χρηματοδοτούνται από τα Κοινοτικά Ταμεία.
Παράλληλα, στο σύστημα του ΕΣΠΑ προχωρούμε στη δημιουργία μηχανισμού, με διακριτό προϋπολογισμό, για την υποστήριξη της θεσμικής ικανότητας των δικαιούχων (φορείς, Αυτοδιοίκηση) να υλοποιούν συγχρηματοδοτούμενα έργα. Η χώρα μας έχει εισέλθει σε μία φάση οικονομικής ανάκαμψης με ευνοϊκούς όρους. Πλέον, έχοντας και την εμπειρία της πανδημίας, διαθέτουμε τους αναγκαίους πόρους, ολοκληρωμένα σχέδια και κατάλληλους μηχανισμούς διαχείρισης ώστε η χώρα μας να μπει σε μία τροχιά οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας.
- Κρίνετε ότι είναι ικανοποιητική η ως τώρα η επίδοση της χώρας στην απορρόφηση του ΕΣΠΑ; Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε υψηλή θέση στην Ευρώπη, αλλά στο παρελθόν είχαμε δει υψηλούς δείκτες απορροφητικότητας χωρίς στην πραγματικότητα να προχωρούν έργα και δράσεις. Ποια είναι η εικόνα σήμερα;
Το ερώτημα που ανακύπτει κάθε φορά που μιλάμε για το ΕΣΠΑ αφορά την ικανότητα της εκάστοτε ελληνικής διοίκησης να απορροφήσει το σύνολο των διαθέσιμων πόρων και σαφώς είναι εύλογο, καθώς στο πρόσφατο παρελθόν οι επιδόσεις της χώρας σε αυτό το πεδίο, για μια σειρά από λόγους, δεν ήταν δυστυχώς οι επιθυμητές. Αν μάλιστα ανατρέξουμε στην περίοδο 2016-2019 θα δούμε πως οι συνολικές δαπάνες των προγραμμάτων ΕΣΠΑ δεν ξεπέρασαν τα 5 δισ. ευρώ.
Όμως από τον Ιούλιο του 2019 που αναλάβαμε ως κυβέρνηση υπήρξε σημαντική πρόοδος, τόσο στην ενεργοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, όπως αποτυπώνεται στις εντάξεις έργων, όσο και στην υλοποίηση αυτών με βάση τις συμβάσεις και τις δαπάνες. Συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2019 παραλάβαμε το ΕΣΠΑ με εντάξεις έργων σε ποσοστό 84% και σήμερα που μιλάμε έχουμε ξεπεράσει το 140%, ενώ αντίστοιχα οι δαπάνες των ενταγμένων έργων ανέρχονται σε 12,6 δισ., ποσοστό 57%, έναντι του αντίστοιχου 23% τον Ιούλιο του 2019. Οι υψηλοί ρυθμοί απορρόφησης αντικατοπτρίζονται και στα αυξημένα αιτήματα πληρωμής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αθροιστικά μέχρι τον Ιούλιο του 2021, έχουν υποβληθεί αιτήματα πληρωμών συνολικού ύψους 11,8 δισ. ευρώ.
Η Ελλάδα είναι σήμερα στην τρίτη θέση απορρόφησης πόρων ανάμεσα στα 28 κράτη - μέλη της ΕΕ, με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ειδικότερα, στην απορρόφηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ-ERDF) και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ-ESF) κατατάσσεται στη δεύτερη θέση. Αποτέλεσμα των όσων έχουν γίνει ως σήμερα αποτελεί και η έκθεση του οίκου αξιολόγησης S&P, η οποία αναβάθμισε το αξιόχρεο των ελληνικών τραπεζών, επισημαίνοντας την πρωτιά της Ελλάδας στην απορρόφηση των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων, σε έναν δείκτη που καθορίζει την αποτελεσματική αξιοποίηση των πιστώσεων και τελικά την επαλήθευση των θετικών αναπτυξιακών προβλέψεων για την οικονομία.
- Η αγορά περιμένει το νέο ΕΣΠΑ το οποίο αναμένεται να είναι έτοιμο προς το τέλος του έτους. Ποιες θα είναι οι βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις του νέου ΕΣΠΑ;
Το νέο ΕΣΠΑ, διαθέτει 5 βασικούς στρατηγικούς πυλώνες, τον καινοτόμο και έξυπνο οικονομικό μετασχηματισμό, την ενεργειακή μετάβαση, τις πράσινες και γαλάζιες επενδύσεις, τις υποδομές μεταφορών, το ανθρώπινο δυναμικό, τις χωρικές επενδύσεις, καθώς και δύο ειδικούς στόχους για «Δίκαιη Μετάβαση» και «Τεχνική Βοήθεια». Το στοίχημα, πάντως, αυτή τη στιγμή για τη χώρα μας δεν είναι μόνο να μπορέσει να απορροφήσει το ευρωπαϊκό πακέτο του ΕΣΠΑ, που θεωρείται δεδομένο, αλλά να το αξιοποιήσει κατάλληλα, σύμφωνα με τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Να θυμίσω ότι, στο παρελθόν, κονδύλια της ΕΕ για τις συνδυασμένες μεταφορές, λιμενικές και μεταφορικές υποδομές αξιοποιήθηκαν πλημμελώς, εν αντιθέσει με άλλες χώρες μέλη της ΕΕ, οι οποίες σήμερα στηρίζουν την περαιτέρω ανάπτυξή τους στις βάσεις που τέθηκαν τότε, προβάλλοντας ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες όπως αντιλαμβάνεστε, που ανοίγονται για τη χώρα μας πλέον είναι τεράστιες. Η χώρα μας την επόμενη επταετία θα έχει να διαχειριστεί πόρους που θα αγγίζουν τα 26 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο προγραμματισμού ’21-’27, μιλάμε δηλαδή για μια αύξηση άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ σε σύγκριση με την τρέχουσα περίοδο. Η πράσινη και η ψηφιακή Ελλάδα θα είναι σίγουρα η επόμενη μέρα της χώρας μας.
- Ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχετε ανακοινώσει ότι θα υπάρξει ένα πακέτο χρηματοδοτήσεων της τάξεως των 4 δισ. ευρώ. Σε ποια προγράμματα θα κατευθυνθούν αυτές οι χρηματοδοτήσεις και ποιες μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα μπορέσουν να επωφεληθούν;
Στο προσχέδιο που έχουμε αποστείλει προς τις κοινοτικές αρχές, γίνεται εκτενής αναφορά στην ενίσχυση της αειφόρου ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων καθώς και της δημιουργίας θέσεων εργασίας από αυτές, σε συνδυασμό με την υλοποίηση παραγωγικών επενδύσεων. Αυτή την πρωτοβουλία, η οποία μάλιστα αποτελεί και «ειδικό στόχο» εντός του ΕΠΑνΕΚ, το οποίο πλέον ονομάζεται «Ανταγωνιστικότητα», αναμένεται να αποσπάσει σημαντικό μέρος των κονδυλίων του Προγράμματος που ανέρχονται συνολικά στα 3,9 δισ. ευρώ, όπως πολύ σωστά είπατε.
Βασικοί στόχοι της εθνικής αναπτυξιακής μας πολιτικής είναι η αναβάθμιση και διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, η μεγέθυνση του τομέα της μεταποίησης, η διασύνδεσή με τις διεθνείς αγορές καθώς και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, καθώς στόχος είναι να αυξηθούν οι συνολικές επενδύσεις και εξαγωγές ως ποσοστά του ΑΕΠ στο 24% και 68% μέχρι το 2030 από τις σημερινές τιμές που ανέρχονται στο 12% και 37%, αντίστοιχα.
Μέσα από τον ειδικό στόχο που έχουμε θέσει, επιδιώκεται η συνεχής προσαρμογή των ελληνικών επιχειρήσεων στις νέες συνθήκες επιχειρηματικότητας, παραγωγής και ανταγωνιστικότητας που διαμορφώνονται σε όχι μόνο ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμάται ότι θα καταφέρουμε πλέον να αντιμετωπίσουμε βασικά θέματα που εμποδίζουν τόσα χρόνια την παραγωγικότητα και την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων, αφενός προωθώντας νέα επιχειρηματικά και οργανωτικά πρότυπα και συνεργασίες που δημιουργούν κρίσιμα μεγέθη και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και αφετέρου αναπτύσσοντας μηχανισμούς που συντονίζουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές.
Θα υποστηριχθεί, επίσης, και ο μετασχηματισμός των επιχειρήσεων προς περισσότερο βιώσιμα και αποδοτικά ως προς τους πόρους επιχειρηματικά μοντέλα, που αφενός συντελεί στην προστασία του περιβάλλοντος και δημιουργεί σημαντική εξοικονόμηση κόστους και, αφετέρου, μπορεί να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και να εξασφαλίζει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και λόγω της θετικής εικόνας που θα προβάλλει προς τους καταναλωτές. Θέλω να τονίσω και να γίνει σαφές πως όλες οι πρωτοβουλίες μας σχεδιάζονται με έμφαση στην περιβαλλοντολογική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση αποτυπώνοντας συγκεκριμένους στόχους της βιωσιμότητας και του κοινωνικού αντίκτυπου των επενδύσεων.
- Γίνεται πολλή κουβέντα για τη δυσκολία πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο τραπεζικό σύστημα για την άντληση ρευστότητας. Η κυβέρνηση είχε σειρά επαφών με τις τράπεζες τους τελευταίους μήνες για αυτό το θέμα. Εκτιμάτε ότι απέδωσαν; Υπάρχει πρόοδος;
Κοιτάξτε να δείτε, πέραν των προβλημάτων σε επίπεδο άντλησης ρευστότητας, όπως αναφέρατε, υπάρχουν και αδυναμίες από πλευράς της ζήτησης κεφαλαίων, δηλαδή από την πλευρά των ΜμΕ. Είναι γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των σημερινών προβλημάτων των ΜμΕ πηγάζουν ή συνδέονται με την οικονομική κρίση που συντελείται στη χώρα τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η οικονομική κρίση επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τις ΜμΕ, όχι μόνο γιατί η μείωση του εισοδήματος και της κατανάλωσης είχε ως άμεσο αποτέλεσμα τον περιορισμό του κύκλου εργασιών τους, αλλά και γιατί τα εγγενή χαρακτηριστικά τους δεν τους επέτρεψαν να αντιδράσουν αποτελεσματικά στις συνέπειες της οικονομικής αυτής κρίσης και απαιτούν ένα συνδυασμό δράσεων προκειμένου τα προβλήματα αυτά να καταστούν, αρχικά, διαχειρίσιμα και εντέλει να ξεπεραστούν.
Ως κυβέρνηση αντιληφθήκαμε αυτό το πρόβλημα και έχουμε, εκτός από τις επαφές με τις τράπεζες που έχουν αποδώσει καρπούς, εφοδιάσει την αγορά με νέα χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Τα εργαλεία αυτά αντεπεξέρχονται πληρέστερα στις ανάγκες των ΜμΕ, συγχρόνως όμως στοχεύουν και στην πλευρά της ζήτησης, μέσα από την υποστήριξη των ΜμΕ σε επίπεδο επιχειρηματικής αναβάθμισης. Σε κάθε περίπτωση, τα χρηματοδοτικά όσο και τα λειτουργικά προβλήματα των ΜμΕ έχουμε αντιληφθεί πως μπορούν να λυθούν με τη δημιουργία ενός «υβριδικού» μηχανισμού συνολικής επιχειρηματικής αναδιάρθρωσης και ανάπτυξης και υπό αυτό το πρίσμα πορευόμαστε.
- Ποιος είναι ο σχεδιασμός για την Αναπτυξιακή Τράπεζα; Είστε ικανοποιημένος από τη μέχρι τώρα συμβολή της; Σε ποια κατεύθυνση θα μπορούσε να ενισχυθεί η παρουσία της;
Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα το τελευταίο καιρό, έχει σημαντικότατη συμβολή στην ενίσχυση και οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η ΕΑΤ έχει διευρύνει τον κύκλο των χρηματοδοτούμενων επιχειρήσεων με στοχευμένα εργαλεία, επιπλέον των εγγυοδοτικών προγραμμάτων που λειτουργούν ήδη και καλύπτουν κεφάλαιο κίνησης μέχρι τέλος του έτους. Ενδεικτικά να σας αναφέρω ορισμένα από τα προϊόντα που έχουν ήδη σχεδιαστεί και δρομολογηθεί, ώστε να τεθούν σε εφαρμογή μέσα στο 2021, για να έχετε και εσείς μια από σαφή εικόνα: Χαμηλότοκα επενδυτικά δάνεια συγχρηματοδοτούμενα μέσα από το ανασχεδιασμένο ΤΕΠΙΧ μέχρι 1,5 εκατ. ευρώ ως προάγγελος της επενδυτικής δραστηριότητας. Το Ταμείο δυτικής Μακεδονίας για ενίσχυση μικρών επιχειρήσεων στην πολύπαθη περιοχή της απολιγνιτοποίησης. Δημιουργήθηκε μαζί με το ΤΜΕΔΕ Ταμείο Εγγυοδοσίας για μηχανικούς, ακολουθώντας το τελευταίο επενδυτικό ενδιαφέρον. Συστάθηκε με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης το Ταμείο Εγγύησης Οπτικοακουστικών Μέσων Ψηφιακής Οικονομίας. Επίσης, ετοιμάζουμε επέκταση στον θεσμό των μικροπιστώσεων αλλά και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εισάγοντας καινοτόμες μεθόδους για την πιστοληπτική τους αξιολόγηση που θα βασίζονται στις προοπτικές της επενδυτικής τους πρότασης και όχι στοιχεία του παρελθόντος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
