Ευρωπαϊκή πλατφόρμα ανοίγει παράθυρο χρηματοδότησης σε επιχειρήσεις

Μία νέα δυνατότητα χρηματοδότησης έρχεται για τις ελληνικές επιχειρήσεις μέσω της πλατφόρμας Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP) στοχεύοντας να δημιουργηθούν ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας που θα ενισχύσουν την προσπάθεια της ΕΕ για στρατηγική αυτονομία.

Μέσω της πλατφόρμας (STRATEGIC TECHNOLOGIES FOR EUROPE PLATFORM - STEP), οι επιχειρήσεις θα έχουν την ευκαιρία να απευθύνονται για προγράμματα χρηματοδότησης από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καλεί τις μικρομεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις να συμμετάσχουν ενεργά, συμπληρώνοντας το σχετικό ερωτηματολόγιο που αφορά τον κλάδο τους και τις τεχνολογίες που παρέχουν, μέχρι τις 22 Νοεμβρίου 2024.

Όπως επισημαίνεται, με τις πληροφορίες που θα συλλεχθούν από τα ερωτηματολόγια, θα μπορέσουν να αναθεωρηθούν προγράμματα όπως το ΕΣΠΑ 2021-2027 και να ενσωματωθούν οι πολιτικές STEP, δίνοντας έτσι την ευκαιρία να επωφεληθούν από τα οικονομικά κίνητρα που θα προσανατολιστούν σε κρίσιμες τεχνολογίες και καινοτομία.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απονέμει ένα σήμα αριστείας σε πολλά υποσχόμενα έργα. Ο κύριος στόχος της σφραγίδας STEP είναι να συμβάλει στην εξασφάλιση εναλλακτικής ή πρόσθετης χρηματοδότησης από δημόσιες και ιδιωτικές πηγές πέραν του προγράμματος της ΕΕ στο πλαίσιο του οποίου χορηγήθηκε η σφραγίδα. Για παράδειγμα, οι επιχορηγήσεις στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας θα μπορούσαν να συνδυαστούν με επιχορηγήσεις στο πλαίσιο των ταμείων συνοχής.

Τι θα φέρει η πλατφόρμα για τις επιχειρήσεις

Η πλατφόρμα STEP περιλαμβάνει προγράμματα χρηματοδότησης, ευρωπαϊκά και εθνικά, με στόχο τη διαρκή πληροφόρηση και παροχή συνδυαστικής χρηματοδότησης καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων για τη δημιουργία ευρωπαϊκών αλυσίδων αξίας. Θα στηρίξει επενδύσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της βιομηχανικής ανάπτυξης και των αλυσίδων αξίας, ώστε να μειωθούν οι εξαρτήσεις της ΕΕ, να ενισχυθεί η οικονομική της ασφάλειας και να αντιμετωπίσει την έλλειψη εργατικού δυναμικού σε στρατηγικούς τομείς.

Οι πόροι αυτοί προσφέρονται συχνά ως επιχορηγήσεις (δηλαδή δεν συνοδεύονται από υποχρέωση αποπληρωμής). Η αξιολόγηση των υποβαλλόμενων προτάσεων, η υπογραφή της συμφωνίας επιχορήγησης, η παρακολούθηση της υλοποίησης του έργου, η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και των πραγματικών πληρωμών πραγματοποιούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής απευθείας ή μέσω εκτελεστικών οργανισμών της ΕΕ.

Οι κύριοι στόχοι της STEP​ είναι:

• Η στήριξη της ανάπτυξης ή της παραγωγής κρίσιμων τεχνολογιών στην Ένωση, ή διασφάλιση και ενίσχυση των αντίστοιχων αλυσίδων αξίας τους
• Η αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων που είναι ζωτικής σημασίας για όλα τα είδη ποιοτικών θέσεων εργασίας προς στήριξη του πρώτου στόχου.

Μέσω της STEP παρέχεται στήριξη της ανάπτυξης και της παραγωγής κρίσιμων τεχνολογιών σε τρεις τομείς:

1. Στην καινοτομία στους τομείς της ψηφιακής και της υπερπροηγμένης τεχνολογίας
2. Στις καθαρές και αποδοτικές ως προς τη χρήση των πόρων τεχνολογίες
3. Στις βιοτεχνολογίες.

Επίσης η STEP στηρίζει τεχνολογίες οι οποίες σχετίζονται με τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών (The Net-Zero Industry Act - NZIA) και τον κανονισμό για τις κρίσιμες πρώτες ύλες (Critical Raw Materials Act - CRMA).

Η υποστήριξη μέσω της STEP αφορά διάφορα στάδια επιχειρηματικής ανάπτυξης, από την εφαρμοσμένη έρευνα μέχρι την παραγωγή ειδικού παραγωγικού εξοπλισμού και απευθύνεται, τόσο τις μικρομεσαίες, όσο και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Επίσης, στις περιφερειακές ενισχύσεις, προβλέπεται επιπλέον χρηματοδότηση (STEP bonus), 5%-10%, ανάλογα με την Περιφέρεια υλοποίησης της επένδυσης.

Πρ​οϋποθέσεις χρηματοδότησης

Οι τεχνολογίες θεωρούνται κρίσιμης σημασίας όταν πληρούν τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Φέρουν στην εσωτερική αγορά ένα καινοτόμο, αναδυόμενο στοιχείο αιχμής με σημαντικό οικονομικό δυναμικό

Ειδικότερα, η τεχνολογία θα πρέπει να παρουσιάζει τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα τρία χαρακτηριστικά: καινοτόμος, αναδυόμενη ή αιχμή.

Πρέπει επίσης να αποδεικνύει σημαντικό οικονομικό δυναμικό, έχοντας σημαντικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη ή τη μεταποίηση, αντιμετωπίζοντας διάφορες αγορές της Ένωσης και δημιουργώντας θετικές δευτερογενείς επιπτώσεις σε όλα τα κράτη μέλη.

• Συμβάλλουν στη μείωση ή την πρόληψη στρατηγικών εξαρτήσεων της Ένωσης. Η τεχνολογία θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε πολλούς από τους ακόλουθους παράγοντες:

1. Ενίσχυση της βιομηχανικής και τεχνολογικής υπεροχής της Ένωσης,
2. Στήριξη των υποδομών ζωτικής σημασίας,
3. Αύξηση της παραγωγικής ικανότητας (μόνο όταν έχει προσδιοριστεί στρατηγική εξάρτηση)
4. Ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού
5. Προώθηση θετικών διασυνοριακών επιπτώσεων εντός της εσωτερικής αγοράς.

Με την υλοποίηση της STEP σχετίζονται έντεκα προγράμματα και ταμεία της Ένωσης:

• το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη
• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας
• το EU4Health
• το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»
• το Ταμείο Καινοτομίας
• το InvestEU
• ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
• το Ταμείο Συνοχής
• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης
• το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+)
• και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.

Η «σφραγίδα κυριαρχίας» (STEP Seal) απονέμεται σε έργα που υπεβλήθησαν στα 5 προγράμματα «άμεσης διαχείρισης» από την Επιτροπή (Horizon Europe, Innovation Fund, European Defense Fund, Digital Europe Programme, EU4Health) και έλαβαν πολύ υψηλή βαθμολογία κατά τη διαδικασία επιλογής.

Τα έργα αυτά:

• είτε εξασφάλισαν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και μέσω της «σφραγίδας» δύνανται να λάβουν συμπληρωματική χρηματοδότηση από προκηρύξεις ΕΣΠΑ του κράτους – μέλους
• είτε δεν εξασφάλισαν την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση λόγω εξάντλησης διαθέσιμων πόρων, αλλά μέσω της «σφραγίδας», τους παρέχεται προνομιακή και απλουστευμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση από ειδικές προσκλήσεις στο ΕΣΠΑ 2021-2027.