Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: Υποψήφια η Ουκρανία, αυστηρό μήνυμα στην Τουρκία

Ως υποψήφια προς ένταξη χώρα αναγνώρισε απόψε την Ουκρανία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ ενέκρινε τη χορήγηση νέας στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας στη χώρα και απέδωσε στη Ρωσία την αποκλειστική ευθύνη για την κρίση επισιτιστικής ασφάλειας που προκαλεί ο πόλεμος. Σε ό,τι αφορά τα θέμα ελληνικού ενδιαφέροντος, το Συμβούλιο απηύθυνε αυστηρό μήνυμα στην Τουρκία, ζητώντας να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία των ευρωπαϊκών κρατών, υπενθυμίζοντας την απόφαση της 25ης Μαρτίου, με την οποία το Συμβούλιο είχε απευθύνει στην Τουρκία προειδοποίηση για την επιβολή κυρώσεων

Το ανακοινωθέν του Συμβουλίου

Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την Ουκρανία, τις αιτήσεις προσχώρησης της Ουκρανίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Γεωργίας, τα Δυτικά Βαλκάνια και τις εξωτερικές σχέσεις έχουν εξής:

Ουκρανία

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε τον ρωσικό πόλεμο επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας στις διάφορες διαστάσεις του. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι τάσσεται σθεναρά στο πλευρό της Ουκρανίας και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει ισχυρή στήριξη στη συνολική οικονομική, στρατιωτική, κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της ανθρωπιστικής βοήθειας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει απερίφραστα τις αδιάκριτες επιθέσεις της Ρωσίας κατά αμάχων και μη στρατιωτικών υποδομών και καλεί τη Ρωσία να αποσύρει αμέσως και άνευ όρων όλα τα στρατεύματα και τον στρατιωτικό εξοπλισμό της από ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της μεταχείρισης των αιχμαλώτων πολέμου, πρέπει να γίνει σεβαστό. Οι Ουκρανοί, ιδίως τα παιδιά, που απομακρύνθηκαν με τη με τη μεταφορά τους στη Ρωσία πρέπει να έχουν αμέσως τη δυνατότητα να επιστρέψουν με ασφάλεια. Ρωσία, Λευκορωσία και όλοι οι υπεύθυνοι για εγκλήματα πολέμου και τα άλλα σοβαρότερα εγκλήματα θα λογοδοτήσουν για τις ενέργειές τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Η έγκριση της έκτης δέσμης κυρώσεων της ΕΕ εντείνει περαιτέρω τις πιέσεις προς τη Ρωσία να τερματίσει τον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας. Θα συνεχιστούν οι εργασίες για τις κυρώσεις, μεταξύ των οποίων η ενίσχυση της εφαρμογής και η πρόληψη της καταστρατήγησης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί όλες τις χώρες να ευθυγραμμιστούν με τις κυρώσεις της ΕΕ, ιδίως τις υποψήφιες χώρες. Οι εργασίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν ταχέως σχετικά με την απόφαση του Συμβουλίου, προσθέτοντας την παραβίαση των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης στον κατάλογο των εγκλημάτων της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην παροχή περαιτέρω στρατιωτικής υποστήριξης για να βοηθήσει την Ουκρανία να ασκήσει το εγγενές δικαίωμα αυτοάμυνας κατά της ρωσικής επιθετικότητας και να υπερασπιστεί την εδαφική της ακεραιότητα και κυριαρχία. Για το σκοπό αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να εργαστεί ταχέως για την περαιτέρω αύξηση της στρατιωτικής υποστήριξης.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει ότι η Επιτροπή θα υποβάλει σύντομα πρόταση για τη χορήγηση στην Ουκρανία νέας έκτακτης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής ύψους έως 9 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2022. Καλεί την Επιτροπή να υποβάλει ταχέως τις προτάσεις της σχετικά με τη στήριξη της ΕΕ για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, σε διαβούλευση με διεθνείς εταίρους, οργανισμούς και εμπειρογνώμονες.

Η Ρωσία, με την οπλοποίηση των τροφίμων στον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας, είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την παγκόσμια κρίση επισιτιστικής ασφάλειας που έχει προκαλέσει. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τη Ρωσία να σταματήσει αμέσως να στοχεύει γεωργικές εγκαταστάσεις και να απομακρύνει τα σιτηρά, καθώς και να αποδεσμεύσει τον Εύξεινο Πόντο, ιδίως τον λιμένα της Οδησσού, ώστε να καταστεί δυνατή η εξαγωγή σιτηρών και εμπορικών ναυτιλιακών δραστηριοτήτων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το σκοπό αυτό. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας επιτρέπουν την ελεύθερη ροή γεωργικών προϊόντων και τροφίμων και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει σθεναρά τις προσπάθειες στις λωρίδες αλληλεγγύης για τη διευκόλυνση των εξαγωγών τροφίμων από την Ουκρανία μέσω διαφορετικών χερσαίων οδών και λιμένων της ΕΕ. Καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, με ιδιαίτερη έμφαση στην πρωτοβουλία FARM, καθώς και στις πρωτοβουλίες των Ηνωμένων Εθνών και της G7, να εντείνουν τις προσπάθειές τους:

Αιτήσεις προσχώρησης της Ουκρανίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Γεωργίας

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Ουκρανίας, της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και της Γεωργίας. Το μέλλον αυτών των χωρών και των πολιτών τους βρίσκεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να χορηγήσει το καθεστώς της υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και στη Δημοκρατία της Μολδαβίας.

Η Επιτροπή καλείται να υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο σχετικά με την εκπλήρωση των προϋποθέσεων που καθορίζονται στις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής σχετικά με τις αντίστοιχες αιτήσεις προσχώρησης στο πλαίσιο της τακτικής δέσμης μέτρων διεύρυνσης. Το Συμβούλιο θα αποφασίσει για περαιτέρω μέτρα μόλις εκπληρωθούν πλήρως όλες αυτές οι προϋποθέσεις.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι έτοιμο να χορηγήσει το καθεστώς της υποψήφιας χώρας στη Γεωργία μόλις αντιμετωπιστούν οι προτεραιότητες που καθορίζονται στη γνώμη της Επιτροπής σχετικά με την αίτηση προσχώρησης της Γεωργίας.

Η πρόοδος κάθε χώρας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξαρτηθεί από τη δική της αξία όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητα της ΕΕ να απορροφά νέα μέλη.

Δυτικά Βαλκάνια

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει την πλήρη και σαφή δέσμευσή της για την ενταξιακή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και ζητεί την επιτάχυνση της ενταξιακής διαδικασίας.

Με βάση την αναθεωρημένη μεθοδολογία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή, την Ύπατη Εκπρόσωπο και το Συμβούλιο να προωθήσουν περαιτέρω τη σταδιακή ολοκλήρωση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της περιοχής ήδη κατά τη διάρκεια της ίδιας της διαδικασίας διεύρυνσης με αναστρέψιμο και αξιοκρατικό τρόπο.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τη σημασία των μεταρρυθμίσεων, ιδίως στον τομέα του κράτους δικαίου, και ιδίως εκείνων που σχετίζονται με την ανεξαρτησία και τη λειτουργία της δικαιοσύνης και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Καλεί επίσης τους εταίρους να εγγυηθούν τα δικαιώματα και την ίση μεταχείριση των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενημερώθηκε για τις τελευταίες εξελίξεις στις συζητήσεις μεταξύ Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας. Ζητεί την ταχεία επίλυση των τελευταίων εναπομεινάντων ζητημάτων, ούτως ώστε οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις να μπορέσουν να ανοίξουν χωρίς καθυστέρηση.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει τον επείγοντα χαρακτήρα της επίτευξης απτής προόδου όσον αφορά την επίλυση των εκκρεμών διμερών και περιφερειακών διαφορών, ιδίως του διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου*.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 12 Ιουνίου 2022 από τους ηγέτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στις Βρυξέλλες, η οποία είναι απαραίτητη για τη σταθερότητα και την πλήρη λειτουργία της χώρας και για την ανταπόκριση στις προσδοκίες του λαού. Καλεί όλους τους πολιτικούς ηγέτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης να εφαρμόσουν γρήγορα τις δεσμεύσεις που ορίζονται στη συμφωνία και να οριστικοποιήσουν επειγόντως τη συνταγματική και εκλογική μεταρρύθμιση, η οποία θα επιτρέψει στη χώρα να σημειώσει αποφασιστική πρόοδο στην ευρωπαϊκή της πορεία, σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι έτοιμο να χορηγήσει το καθεστώς της υποψήφιας χώρας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και για τον σκοπό αυτό καλεί την Επιτροπή να υποβάλει αμελληία έκθεση στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή των 14 βασικών προτεραιοτήτων που καθορίζονται στη γνωμοδότησή του, με ιδιαίτερη προσοχή σε εκείνες που συνιστούν σημαντικό σύνολο μεταρρυθμίσεων προκειμένου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επανέλθει στη λήψη απόφασης επί του θέματος.

Εξωτερικές σχέσεις

Ανατολική Μεσόγειος

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τις πρόσφατες επανειλημμένες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας. Η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του και τη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το διεθνές δίκαιο, να αποκλιμακώσει τις εντάσεις προς το συμφέρον της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και να προωθήσει τις σχέσεις καλής γειτονίας με βιώσιμο τρόπο.

Λευκορωσία

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει το δημοκρατικό δικαίωμα του λαού της Λευκορωσίας να έχει νέες, ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Καλεί τις αρχές της Λευκορωσίας να προασπίσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, να τερματίσουν την καταστολή και να απελευθερώσουν τους πολιτικούς κρατούμενους.