Στην επιτάχυνση των ερευνών υδρογονανθράκων που αναβαθμίζονται σε έργα εθνικής σημασίας αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων. Ο πρωθυπουργός έδωσε το τέλος του 2023 ως τον χρονικό ορίζοντα προκειμένου να γνωρίζουμε πόσα και ποια ειναι τα πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου στη χώρα.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις έξι περιοχές που θα έχουν προτεραιότητα στις έρευνες αυτές, τόσο σε θαλάσσια όσο και σε χερσαία παραχωρημένα οικόπεδα. Ειδικότερα, πρόκειται για το χερσαίο μπλοκ των Ιωαννίνων που "τρέχει" η Energean, τα δύο θαλάσσια οικόπεδα στην Κρήτη που είναι παραχωρημένα στην κοινοπραξία ΕΛΠΕ, Total και Exxon Mobil, το θαλάσσιο μπλοκ 2 όπου βρίσκεται η κοινοπραξία 75% Energean, 25% ΕΛΠΕ, του Ιονίου και του Κυπαρισσιακού που έχουν παραχωρηθεί στα ΕΛΠΕ.
Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «η μια βρίσκεται στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην Περιφέρεια Ηπείρου, σε σημείο -θα τονίσω- όπου θα υπάρξει η μέγιστη δυνατή περιβαλλοντική προστασία. Πέντε σε θαλάσσιες περιοχές, στο Ιόνιο οι δύο, στον Κυπαρισσιακό, δύο δυτικά-νότια της Κρήτης. Πρέπει μέχρι το τέλος του 2023 να γνωρίζουμε εάν έχουμε εκμεταλλεύσιμες ποσότητες φυσικού αερίου, ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη συνέχεια στην εκμετάλλευσή τους. Από πλευράς Ελληνικού Δημοσίου, από πλευράς υπουργείου, δεσμευόμαστε ότι θα αναβαθμίσουμε όλα τα σχετικά έργα σε έργα εθνικής σημασίας προκειμένου να μην επαναληφθούν αναίτιες καθυστερήσεις. Και θα αναβαθμίσουμε την ΕΔΕΥ, την ελληνική κρατική εταιρεία, η οποία συντονίζει και αδειοδοτεί όλη αυτή την διαδικασία, ώστε -εφόσον χρειαστεί- και αυτή να συνδράμει σε προσπάθειες εξερεύνησης»
Οι αναφορές αυτές του πρωθυπουργού αποκτούν και ειδικό βάρος για τις έρευνες στην Κρήτη από την κοινοπραξία, Exxon Mobil, Total, και Ελληνικά Πετρέλαια, καθώς από τις αρχές του χρόνου είχαν ενημερώσει την κυβέρνηση ότι δεν σκόπευαν να προχωρήσουν φέτος στις σεισμικές έρευνες. Πλέον, όμως, ενόψει και της αλλαγής προτεραιοτήτων στην Ευρώπη για την απεξάρτηση από τη Ρωσία, εκτιμάται ότι είναι πολύ πιθανό να ανακοινωθεί η έναρξη των σεισμικών ερευνών τον Νοέμβριο. Ωστόσο η θα πρέπει να υπάρξει αίτημα από την κοινοπραξία για παράταση της παραχώρησης.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης «ανακοινώνουμε σήμερα την επιτάχυνση των ερευνών για την εξόρυξη φυσικού αερίου που γνωρίζουμε ότι η χώρα μας είναι πιθανό -το τονίζω, δεν είμαστε βέβαιοι- είναι πιθανό να διαθέτει σε σημαντικές ποσότητες με βάση τις προκαταρκτικές μελέτες, τόσο στον ηπειρωτικό όσο και στον θαλάσσιο χώρο. Είμαι, λοιπόν, πολύ χαρούμενος που μας δίνεται η δυνατότητα σήμερα να μπορέσουμε να κάνουμε μία νέα αρχή σε αυτή τη διαδικασία. Και θέλω να επαναλάβω ακόμα μία φορά ότι όταν μιλάμε για έρευνες στον τομέα του φυσικού αερίου, των υδρογονανθράκων κανείς δεν μπορεί ποτέ να είναι βέβαιος για το αποτέλεσμα. Έχουμε ενδείξεις -θα το ξαναπώ- ενδείξεις που μας κάνουν συγκρατημένα αισιόδοξους. Οφείλουμε όμως ως χώρα να γνωρίζουμε με βεβαιότητα εάν υπάρχουν αποθέματα φυσικού αερίου, τα οποία είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμα».
Ο πρωθυπουργός αποσαφήνισε όμως ότι η επιτάχυνση των ερευνών για κοιτάσματα υδρογονανθράκων δεν θα επηρεάσει την ομαλή υλοποίηση των στόχων που έχει θέσει η χώρα για τον πράσινο μετασχηματισμό της οικονομίας. «Η εντολή μου για την επιτάχυνση των ερευνών για φυσικό αέριο δεν υπονομεύει σε καμία περίπτωση τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης να ηγηθεί της πράσινης μετάβασης. Ο σκοπός μας είναι πολύ απλός: εφόσον έχουμε αξιοποιήσιμες ποσότητες φυσικού αερίου να υποκαταστήσουμε τις εισαγωγές φυσικού αερίου από εθνικό πλούτο. Ο νέος αυτός δρόμος σε καμία περίπτωση δεν μας απομακρύνει από τους μακροπρόθεσμους στόχους μείωσης των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα. Είναι απλά μία εναλλακτική διαδρομή για να καταλήξουμε στον ίδιο στόχο και είναι μια εναλλακτική διαδρομή την οποία επιβάλλει ο πολιτικός ρεαλισμός. Θα μας οδηγήσει με ασφάλεια, με χαμηλότερο κόστος και χωρίς καθυστερήσεις έως το 2030 στο στόχο της επίτευξης της μείωσης των εκπομπών κατά 55%, όπως έχουμε συμφωνήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο», συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στο πλαίσιο της επιτάχυνσης, πάντως, των ερευνητικών διαδικασιών, στην αποστολή επιστολής προς τους παραχωρησιούχους από την που θα τους ενημερώνει για την πρόθεση της κυβέρνησης να επιταχύνει τις έρευνες για τον εντοπισμό και την αξιοποίηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.
Ειδικότερα, στις κινήσεις που θα προχωρήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας άμεσα προκειμένου να επιταχυνθούν οι έρευνες για την εξεύρεση πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου αναφέρθηκε ο υπουργός σημειώνοντας ότι θα συσταθεί μια νέα task force που θα παρακολουθεί την εξέλιξη των ερευνών, ενώ το ΥΠΕΝ θα αναλάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη σύντμηση της χρονικής διάρκειας των ερευνών.
«Για να υπηρετήσουμε τον νέο εθνικό στόχο, έτσι όπως τον περιέγραψε ο πρωθυπουργός, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα κάνουμε τρία πράγματα: Πρώτον, θα ζητήσουμε μία νέα task force η οποία θα παρακολουθεί από κοντά την εξέλιξη των ερευνών για την ανεύρεση πιθανών εκμεταλλεύσεων κοιτασμάτων αέριων υδρογονανθράκων. Δεύτερον, θα προχωρήσουμε σε απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις για να γίνει σύντμηση στους χρόνους και να διευκολύνουμε τις έρευνες. Και τρίτον, θα σταλεί μία επιστολή στους παραχωρησιούχους από τη ΕΔΕΥ, που θα τους ανακοινώνει τις αποφάσεις της κυβέρνησής μας και τη νέα στρατηγική για επιτάχυνση της έρευνας και θα ζητάει να καταθέσουν τις προθέσεις τους άμεσα», τόνισε ο κ. Σκρέκας.
Τα χρονοδιαγράμματα
Σύμφωνα με έρευνα του ΙΕΝΕ, το σύνηθες χρονοδιάγραμμα ερευνητικών εργασιών σε μια ανεξερεύνητη περιοχή είναι 3-5 χρόνια για τη διεξαγωγή γεωλογικών, γεωχημικών και γεωφυσικών (σεισμικών 2D και 3D) μελετών, οι οποίες θα μελετήσουν το πετρελαϊκό σύστημα και θα χαρτογραφήσουν ευνοϊκές γεωλογικές δομές για συγκέντρωση υδρογονανθράκων οριστικοποιώντας τη βέλτιστη θέση ερευνητικής γεώτρησης. Η πρώτη ερευνητική γεώτρηση είναι δυνατόν να διατρηθεί το 5ο έτος για να ακολουθήσουν, σε περίπτωση ανεύρεσης υδρογονανθράκων, γεωτρήσεις για την περιχάραξη του κοιτάσματος (6 - 7 έτος), ώστε μετά την έγκριση των σχεδίων ανάπτυξης να ξεκινήσουν οι σχετικές εργασίες με στόχο την έναρξη παραγωγής σε 2 - 3 χρόνια.
Η παραγωγή σχεδιάζεται για 20 - 25 χρόνια ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του κοιτάσματος και φυσικά τις απαραίτητες υποδομές μεταφοράς στις αγορές. Όπως σημειώνει το Ινστιτούτο, είναι ρεαλιστική η προσέγγιση παραγωγής υδρογονανθράκων σε χρονικό ορίζοντα πενταετίας από τις κατά καιρούς δημοσιευμένες γεωλογικές δομές (περιοχές Πατραϊκού, Ιόνιου, Κυπαρισσιακού, Κρήτης).
Από την άλλη πλευρά, η ΕΔΕΥ προτείνει ένα «σφιχτό» χρονοδιάγραμμα διαδικασιών που φέρνουν τις γεωτρήσεις στα 7 χρόνια το αργότερο από την έναρξη των ερευνών στα κοιτάσματα με σκοπό να δοθεί τέλος στις καθυστερήσεις του παρελθόντος. Όπως σημείωσε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥ, Άρης Στεφάτος, το πρόγραμμα επιτάχυνσης που προτείνει η ΕΔΕΥ τοποθετεί την ολοκλήρωση των ερευνών μέσα σε 2 χρόνια, τις σεισμικές έρευνες εντός 4 ετών και σε βάθος 6 έως 7 χρόνων την έναρξη των γεωτρήσεων. Ο κ. Στεφάτος σημείωσε επίσης ότι η Ελλάδα δεν έχει εξερευνηθεί αλλά υπάρχουν πολύ θετικές εκτιμήσεις για τα κοιτάσματα που μπορεί να διαθέτει, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο και για παραχωρήσεις νέων περιοχών για έρευνα και παραγωγή εφόσον υπάρξει και σχετικό ενδιαφέρον από την αγορά.